Αιγαίο: Μετά τις μωβ τσούχτρες, επέλαση αχινών;
Η κλιματική αλλαγή απειλεί να αλλάξει τη δημογραφική σύνθεση της Μεσογείου: χάρη στην εξαιρετική ανθεκτικότητά τους στις υψηλές θερμοκρασίες, οι γνώριμοι μαύροι αχινοί μπορεί να αυξηθούν ανεξέλεγκτα τις επόμενες δεκαετίες και να ανατρέψουν τις οικολογικές ισορροπίες.
Μελέτη που δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Biology Letters εξετάζει τους μαύρους αχινούς που ζουν έξω από το νησί της Ίσκια στην Ιταλία, απέναντι από τον Κόλπο της Νάπολης, μια περιοχή όπου φυσαλίδες διοξειδίου του άνθρακα πηγάζουν από τον πυθμένα.
Λόγω αυτής της διαρροής από τον βυθό, τα νερά της Ίσκια βρίσκονται ήδη σε μια κατάσταση που μελλοντικά θα επεκταθεί σε όλο τον πλανήτη: περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο αντιδρά με τα μόρια H2O και αυξάνει την οξύτητα του νερού.
Το φαινόμενο του εμπλουτισμού με CO2 και της πτώσης του pH δεν μπορεί παρά να απειλήσει τη Μεσόγειο, δεδομένου ότι επιφανειακή θερμοκρασία της αυξάνεται 20% ταχύτερα σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη, και μέχρι τα τέλη του αιώνα μπορεί να βρίσκεται 5,8 βαθμούς πάνω από τα σημερινά επίπεδα.
Οι μαύροι αχινοί (Arbacia lixula), ήδη ένα από τα πολυπληθέστερα ήδη της Μεσογείου, πιθανότατα θα έχουν πλεονέκτημα σε αυτές τις συνθήκες.
«Δεδομένης της ικανότητάς τους να αντέχουν ένα μεγάλο εύρος θερμοκρασιών, οι αχινοί αυτοί είναι πιθανό να συνεχίσουν να εξαπλώνονται σε όλη τη Μεσόγειο με σοβαρές επιπτώσεις για τα παράκτια οικοσυστήματα» λέει η δρ Σουάνα Φου του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, επικεφαλής της νέας μελέτης.
Θερμικό στρες
Η Φου και οι συνεργάτες της πειραματίστηκαν με έμβρυα αχινών που γονιμοποιήθηκαν στο εργαστήριο σε εκτέθηκαν σε θερμοκρασίες από 16 έως 34 βαθμούς Κελσίου, πολύ κάτω και πάνω από την τυπική θερμοκρασία των 24 βαθμών στα νερά της Ίσκια.
Το πείραμα έδειξε ότι οι αχινοί που έχουν εγκλιματιστεί σε όξινα νερά αντέχουν πολύ μεγαλύτερο εύρος θερμοκρασιών, 12,3 βαθμών Κελσίου, σε σχέση με αχινούς που προέρχονταν από άλλες περιοχές και άντεχαν θερμοκρασιακό εύρος μόλις 5,4 βαθμούς.
Παρόλα αυτά, οι εγκλιματισμένοι αχινοί άρχιζαν να παρουσιάζουν αναπτυξιακές ανωμαλίες στην μάλλον ακραία θερμοκρασία των 32 βαθμών Κελσίου, θερμοκρασίες που πρέπει να αναμένονται το μεσογειακό κατακαλόκαιρο σε περίπου τρεις δεκαετίες.
Η εντυπωσιακή αντοχή των εγκλιματισμένων αχινών στο θερμικό στρες είναι δυσοίωνη διαπίστωση για μια θάλασσα που ήδη πλήττεται από την υπεραλίευση και τη ρύπανση.
Οι αχινοί τρέφονται με φύκια και η υπέρμετρη αύξησή τους θα στερούσε μια πολύτιμη πηγή τροφής για άλλα είδη, εξηγούν οι ερευνητές.
Και αυτό σημαίνει ότι η Μεσόγειος θα μπορούσε να βρεθεί στην ίδια κατάσταση με τα παράκτια νερά της Αυστραλίας, όπου η επέλαση των αχινών αφήνει μεγάλες εκτάσεις του βυθού εντελώς γυμνές από άλλες μορφές ζωής.