Ακραία καιρικά φαινόμενα, όλο και πιο συχνά, στον ελληνικό Αύγουστο

Αύγουστος, ο τελευταίος και πιο «βαθύς» μήνας του καλοκαιριού, ωστόσο εμφανίζει και αυτός συμπτώματα Ιανού, καθώς εκδηλώνει και «ακραία» καιρικά φαινόμενα, τα οποία μάλιστα γίνονται ολοένα συχνότερα. Ο Αύγουστος δεν είναι συνήθως ο πιο ζεστός μήνας του θέρους, τουλάχιστον στο Αιγαίο και στα παράλια, καθώς πνέουν τα ζωογόνα μελτέμια. Δεν λείπουν, όμως, και τα επεισόδια καύσωνα, αλλά και οι καταιγίδες. Πολύ σπάνιες είναι οι ημέρες με ψύχρα, αν και υπάρχει καταγεγραμμένη ακόμα και χιονόπτωση! Η αναδρομή στα καιρικά ρεκόρ του Αυγούστου, με τη βοήθεια της φυσικού-μετεωρολόγου Νικολέτας Ζιακοπούλου, είναι γεμάτη εκπλήξεις.

Το «ρεκόρ καύσωνα» Αυγούστου κρατάει από το 1958, όταν από 18-26 Αυγούστου «έσπασαν» τα θερμόμετρα. Κορυφή η ιστορική θερμοκρασία των 47,2 βαθμών Κελσίου (°C), η οποία καταγράφηκε στις 23 Αυγούστου στα Τρίκαλα Θεσσαλίας. «Αυτό το κύμα καύσωνα είχε μεγάλη διάρκεια και ένταση και αποδείχθηκε φονικό για εκατοντάδες ανθρώπους (αναφορές στις εφημερίδες ανεβάζουν τους νεκρούς σε 600). Στη Λάρισα η θερμοκρασία έφτασε τους 45 βαθμούς, στις Σέρρες τους 44° C, στη Ν. Φιλαδέλφεια τους 43,6° C, ενώ πολύ υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν και σε νησιωτικές περιοχές: Ρόδος 42° C, Μήλος 41,6° C, Χίος 41,4° C και Κύθηρα 41° C», λέει η κ. Ζιακοπούλου στην «Κ».

Ισχυρά επεισόδια αυγουστιάτικου καύσωνα καταγράφηκαν τα έτη 1993, 1994, 1998 και 1999 με τη θερμοκρασία να ξεπερνά τους 40 βαθμούς. Μάλιστα, στις 21/8/1999 η θερμοκρασία σε Αθήνα και Αργος έφτασε τους 43 βαθμούς. Τρεις νεκροί από θερμοπληξία καταγράφηκαν στον καύσωνα του Αυγούστου του 2006, με τη θερμοκρασία στις 21/8 να φτάνει στον Αλίαρτο τους 45° C. «Ο μοιραίος καύσωνας του 2007 (21-26 Αυγούστου) έπληξε κυρίως τη Δυτική Ελλάδα, με θερμοκρασίες 42,2 βαθμών στον Πύργο Ηλείας, 42° C στην Κόνιτσα και 42,4° C στο Αργος», τονίζει η κ. Ζιακοπούλου. Τον Αύγουστο του 2010, ο μέσος όρος των μέγιστων θερμοκρασιών του μήνα έφθασε στη Νέα Φιλαδέλφεια τους 36,4 βαθμούς, σχεδόν 3,5 βαθμούς πάνω από τις κανονικές τιμές.

Οσον αφορά τα μελτέμια, που αποτελούν σήμα κατατεθέν του Αυγούστου, η κ. Ζιακοπούλου θυμίζει τους πολύ ισχυρούς ανέμους, εντάσεως 7 μποφόρ, οι οποίοι οδήγησαν στη διακοπή των δοκιμαστικών προ-ολυμπιακών αγώνων στο κωπηλατοδρόμιο του Σχινιά το 2003, λόγω υψηλού κυματισμού.

Στις 21/8/2010 ο σταθμός του Αστεροσκοπείου στην Τήνο κατέγραψε ριπή ανέμου 79 km/h, τιμή επιπέδου θύελλας 9 μποφόρ. Τον Αύγουστο του 2011, επί 13 συνεχόμενες ημέρες έπνεαν θυελλώδεις άνεμοι έντασης 7-8 μποφόρ. Επίσης, την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου του 2016 καταγράφηκαν εντάσεις ανέμου 9 μποφόρ στο Αιγαίο.

«Χαρακτηριστικό του καιρού του Αυγούστου αποτελούν και οι τοπικές καταιγίδες κυρίως τα απογεύματα στις ηπειρωτικές περιοχές. Μάλιστα, αρκετά συχνά οι καταιγίδες είναι έντονες και προκαλούν καταστροφές με ανθρώπινα θύματα», λέει η κ. Ζιακοπούλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τραγωδία στα Βασιλικά της Εύβοιας στις 23-24 Αυγούστου 1990 με 8 νεκρούς. Σε άλλες περιοχές ο όγκος του νερού ξεπέρασε και τους 80 τόνους/στρέμμα. Λόγω των κακών καιρικών συνθηκών καταγράφηκαν πολλά τροχαία σε διάφορες περιοχές, μέχρι και συγκρούσεις… πλοίων στο λιμάνι της Αίγινας. Στις 29 Αυγούστου 2002 καταγράφηκε ρεκόρ βροχής 12ώρου στην Κέρκυρα με 120 τόνους νερού/στρέμμα. Στις 5-6 Αυγούστου 2005 στη Βόρεια Ελλάδα σημειώθηκαν μεγάλες πλημμύρες, στη Θάσο 25 αυτοκίνητα παρασύρθηκαν στη θάλασσα. Τον Αύγουστο του 2009 η Θεσσαλονίκη πλημμύρισε δύο φορές μέσα σε διάστημα 10 ημερών.

«Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στο 1995, γιατί τον Δεκαπενταύγουστο, πέρα από τις πολλές βροχές σε διάφορες περιοχές της χώρας και τις πλημμύρες στον Πύργο Ηλείας (έπεσαν 110 τόνοι νερού/στρέμμα σε ένα 3ωρο), σημειώθηκαν και χιονοπτώσεις στις κορυφές των βουνών της βόρειας Πίνδου και στην κορυφή του Ολύμπου! Ο Αύγουστος εκείνου του χρόνου ήταν ένας από τους πιο κρύους και βροχερούς στην ιστορία του τόπου μας», σημειώνει η κ. Ζιακοπούλου.

«Ακόμα πιο φθινοπωρινό και κρύο προφίλ είχε ο Αύγουστος του 1997, ο οποίος χαρακτηρίστηκε τότε ως ο ψυχρότερος της 20ετίας. Πλήθος αδειούχων είδε τις διακοπές του να “παγώνουν” λόγω της κακοκαιρίας», συμπληρώνει. Στις 9 Αυγούστου έπεσε καταστροφικό χαλάζι σε μέγεθος… λεμονιού στη Θεσσαλία, ενώ στις 26 και στις 31 Αυγούστου ξεπάγιασε αυγουστιάτικα η Αλεξανδρούπολη, καθώς η θερμοκρασία έπεσε στους 7 βαθμούς Κελσίου! Κι από Αύγουστο χειμώνα… Στη Ν. Φιλαδέλφεια ο μέσος όρος των μέγιστων θερμοκρασιών του μήνα ήταν 31,7° C, σχεδόν 1,5 βαθμό κάτω από τις κανονικές τιμές, ενώ η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία δεν ξεπέρασε τους 36° C.