Αμφισβητεί τις «μαύρες» εκτιμήσεις και αναζητεί αντίδοτο στην ύφεση

Επιστροφή στις επιδόσεις των χειρότερων μνημονιακών χρόνων θα δείξουν φέτος οι βασικοί οικονομικοί και δημοσιονομικοί δείκτες, όπως προκύπτει από τις προβλέψεις αναλυτών και κυρίως του ΔΝΤ, το οποίο προχώρησε σε αναλυτική αποτύπωση εκτιμήσεων, αν και με μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας, όπως αναγνώρισε ο ίδιος ο Πόουλ Τόμσεν τη Μεγάλη Τετάρτη, μιλώντας για το επίπεδο του ελληνικού δημοσίου χρέους.

Στην κυβέρνηση αισιοδοξούν ότι τα πράγματα θα πάνε κάπως καλύτερα, αλλά σε κάθε περίπτωση το κύριο μέλημά τους είναι να δρομολογήσουν μέτρα πολιτικής για τη συνέχιση της στήριξης των πληττομένων, την έξοδο από το lockdown και την επανεκκίνηση της οικονομίας, που θα επιτρέψουν στη χώρα να επιστρέψει σταδιακά εκεί όπου βρισκόταν προ κορωνοϊού και όχι στη μνημονιακή πραγματικότητα.

Αυτό προϋποθέτει τόνωση της ανάπτυξης, για μια γρήγορη ανάκαμψη το 2021, αλλά και συγκράτηση του δημοσιονομικού εκτροχιασμού σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Η χώρα, σημειώνουν, πρέπει να είναι σε θέση να προσφεύγει και αύριο στις αγορές με λογικό κόστος δανεισμού. Προς το παρόν, οι προβλέψεις ρίχνουν μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα.

Μείωση ΑΕΠ

Για το ΑΕΠ το ΔΝΤ προέβλεψε ότι θα υποχωρήσει φέτος κατά 10%, για να ανακάμψει με ρυθμό 5,1% το 2021. Στη χειρότερη χρονιά του μνημονίου, το 2011, η πτώση του ΑΕΠ ήταν 9,1%. Το ΙΟΒΕ έκανε δύο σενάρια με ύφεση μεταξύ 5% και 10% φέτος, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή τρία σενάρια με ύφεση 5,3% έως 10,2% και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας προτιμά να επικαλείται τις ευρωπαϊκές προβλέψεις της Κομισιόν για ύφεση 5%-10%. Αλλη πηγή, ωστόσο, του οικονομικού επιτελείου θεωρεί ότι θα είναι κάτω από 5% και κυβερνητικός παράγων, σχολιάζοντας τις προβλέψεις του ΔΝΤ, παρατηρούσε τη Μεγάλη Τετάρτη: «Πότε ήταν η τελευταία φορά που το ΔΝΤ έπεσε μέσα στις προβλέψεις του;».

Η ίδια πηγή, με γνώση του κυβερνητικού σχεδιασμού, ανέφερε στην «Κ» ότι η κυβέρνηση θα ανακοινώσει σχέδιο σταδιακής άρσης των μέτρων αφού περάσει η περίοδος επιδημιολογικής ασφάλειας, μετά το Πάσχα, αλλά «το πρόβλημα είναι πότε θα ανοίξουν τα σύνορα», λόγω τουρισμού. Στον τομέα αυτό, στηρίζουν ελπίδες στον τουρισμό από Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, όπου η κρίση ήταν σχετικά περιορισμένη, καθώς και σε επιμήκυνση της σεζόν.

Επίσης, εκτίμησε ότι «η ανάκαμψη θα είναι απότομη, διότι κερδίζεται η μάχη», καθώς η Ελλάδα αντιμετώπισε με επιτυχία την κρίση, σε αντίθεση με άλλες γειτονικές και ανταγωνιστικές τουριστικά χώρες.

Ελλειμμα

Για τα δημοσιονομικά μεγέθη, το ΔΝΤ προέβλεψε πρωτογενές έλλειμμα 5,1% του ΑΕΠ φέτος και 4,4% του ΑΕΠ το 2021, ενώ πολύ πιο συντηρητικό το Γραφείο Προϋπολογισμού το τοποθέτησε μεταξύ 0,7% και 2,8% για φέτος. Επίσης, το ΔΝΤ εκτόξευσε το χρέος στο 200,8% του ΑΕΠ φέτος και στο 194,8% του ΑΕΠ το 2021, ενώ το Γραφείο Προϋπολογισμού στο 188,3% έως 192,7% του ΑΕΠ φέτος. Η Τράπεζα της Ελλάδος βλέπει κι αυτή αύξηση χρέους κατά 15% του ΑΕΠ.

Οπως εξηγεί, ωστόσο, πηγή το οικονομικού επιτελείου, οι εκτροχιασμοί αυτοί θα αποδειχθούν προσωρινοί, αν ανακάμψει το ΑΕΠ την επόμενη χρονιά. Ιδίως ως προς το χρέος, σημειώνει ότι με το «μαξιλάρι» των διαθεσίμων που χρησιμοποιεί η Ελλάδα, το χρέος δεν θα αυξηθεί σημαντικά σε απόλυτο μέγεθος, αλλά ως ποσοστό του ΑΕΠ, λόγω υποχώρησης του ΑΕΠ.

Επομένως, τονίζει, είναι κρίσιμη η ανάκαμψη του 2021, για να μπορέσει να σταθεί και ο προϋπολογισμός του επόμενου χρόνου σε λογικά επίπεδα. Αναμένεται, βεβαίως, ότι η Ευρωζώνη θα επιτρέψει χαλάρωση κανόνων και το 2021.

«Απεταξάμην» την προληπτική πιστωτική γραμμή του ESM

Με ευρύτατη προσφυγή στο μαξιλάρι διαθεσίμων και αύξηση των εκδόσεων εντόκων γραμματίων σκοπεύει το οικονομικό επιτελείο να αντιμετωπίσει το ταμειακό πρόβλημα που θα ανακύψει οξύτατο και άμεσο, πέρα από το δημοσιονομικό. Ηδη, παράγων του οικονομικού επιτελείου μίλησε για χρησιμοποίηση των 2/3 του μαξιλαριού των 20 δισ. ευρώ, καλύπτοντας τα 14 δισ. ευρώ του δημοσιονομικού κόστους της περιόδου έως το τέλος Μαΐου. Κυβερνητική πηγή εκτιμά ότι τελικώς θα χρησιμοποιηθεί μεγαλύτερο μέρος του μαξιλαριού.

Στο οικονομικό επιτελείο δεν αντιμετωπίζουν με ενθουσιασμό την προληπτική γραμμή του ESM, για την οποία αποφάσισε το Eurogroup. To ποσό των 4 δισ. ευρώ, στο οποίο αντιστοιχεί η γραμμή για την Ελλάδα, δεν είναι άλλωστε ιδιαιτέρως σημαντικό, υποστηρίζουν, ενώ εκκρεμεί, πάντα, η διευκρίνιση για το αν θα συνοδεύονται τα σχετικά κονδύλια από κάποιου είδους μνημονιακής αιρεσιμότητας. Η κυβέρνηση ασφαλώς δεν θέλει να βρεθεί με ένα νέο μνημόνιο, βγαίνοντας από την κρίση αυτή.

Ευελπιστεί δε ότι η Σύνοδος Κορυφής στις 23 Απριλίου θα ανοίξει τον δρόμο για ένα Ταμείο Ανασυγκρότησης, βασιζόμενο στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Αυτό, όμως, θα είναι μια μακροχρόνια διαδικασία, στην οποία δεν μπορούν να βασιστούν για τις άμεσες ανάγκες. Οι ανάγκες πάντως, τονίζουν, θα είναι σημαντικές στον ορίζοντα των επόμενων μηνών. Ο κίνδυνος είναι να έχουμε 600.000 ανέργους από τον τουρισμό, οι οποίοι με κάποιο τρόπο θα πρέπει να στηριχθούν. Ο στόχος είναι αυτοί να επιδοτηθούν για να απασχοληθούν αλλού και όχι για να μην εργάζονται, όπως διαμηνύουν.