Ανεύρυσμα εγκεφάλου: Η αντιμετώπιση χωρίς ανοιχτή εγχείρηση

Ελπίδες για ταχύτερη και ασφαλέστερη επιστροφή στην καθημερινότητά τους δίνει ο εμβολισμός στους ασθενείς με δύσκολες και επικίνδυνες παθήσεις στα αγγεία του εγκεφάλου, όπως το ανεύρυσμα και οι αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες.

Με την βοήθειά του οι παθήσεις αυτές αντιμετωπίζονται χωρίς ανοικτή χειρουργική επέμβαση, γεγονός που έχει μεταμορφώσει τον τομέα της Νευροχειρουργικής τα τελευταία χρόνια.

Ο εμβολισμός είναι μία ενδοαγγειακή τεχνική, δηλαδή μία μέθοδος κατά την οποία η αντιμετώπιση του προβλήματος στα αγγεία γίνεται από το εσωτερικό τους.

Πρακτικά αυτό σημαίνει πως δεν χρειάζεται να γίνει κρανιοτομία και διάνοιξη του εγκεφάλου, για να εντοπίσει και να απομονώσει ο νευροχειρουργός τις βλάβες στην εγκεφαλική κυκλοφορία, εξηγεί ο νευροχειρουργός Αριστοτέλης Μήτσος, διευθυντής στην Α’ Νευροχειρουργική Κλινική – Κλινική Ενδοαγγειακής Νευροχειρουργικής-Εμβολισμών του Metropolitan General.

«Αντ’ αυτών, μπορούμε σήμερα να αντιμετωπίσουμε τη συντριπτική πλειονότητα αυτών των παθήσεων ενδοαγγειακά με εμβολισμό», τονίζει.

Ο εμβολιασμός αρχίζει από τη μηριαία φλέβα στο πόδι, η οποία χρησιμεύει ως πύλη εισόδου. Με τη βοήθεια της ακτινοσκόπησης, που διενεργείται με εξειδικευμένο ακτινολογικό μηχάνημα, ο γιατρός εισάγει στη μηριαία φλέβα έναν ειδικό μικροκαθετήρα. Ο μικροκαθετήρας καθοδηγούμενος από ένα ειδικό μικροσύρμα (over the wire catheterization) προωθείται στην εγκεφαλική κυκλοφορία μέσω του αορτικού τόξου, καταλήγοντας εντός του ανευρυσματικού σάκου.

Μέσω αυτού του μικροκαθετήρα, καθοδηγούνται και απελευθερώνονται στον σάκο κατάλληλα επιλεγμένα και προδιαμορφωμένα μικροσπειράματα πλατίνας. Τα σπειράματα γεμίζουν τον σάκο και τον θρομβώνουν. Έτσι, απομονώνουν το ανεύρυσμα από την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και το θεραπεύουν.

Και στις αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες

Ο εμβολισμός χρησιμοποιείται με παρόμοιο τρόπο και στις αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες. Σε αυτή την περίπτωση γίνεται καθετηριασμός στον πυρήνα (nidus) της δυσπλασίας και εγχέεται υγρό εμβολικό υλικό. Το υλικό αυτό στερεοποιείται αμέσως, αποκλείοντας την παθολογική επικοινωνία μεταξύ αρτηριών και φλεβών.  Με αυτό τον τρόπο θεραπεύεται η αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία.

Ο εμβολισμός έχει εξελιχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Η πρώτη μεγάλη πολυκεντρική μελέτη γι’ αυτόν δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet το 2002. Ονομαζόταν I.S.A.T. (International Subarachnoid Aneurysm Trial) και οργανώθηκε και εκπονήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στη Μεγάλη Βρετανία. Η μελέτη απέδειξε και στατιστικά τα προφανή πλεονεκτήματα του εμβολισμού έναντι του κλασικού ανοικτού χειρουργείου.

Έκτοτε, ο αριθμός των ασθενών με ανευρύσματα που αντιμετωπίζονται ενδοαγγειακά αυξάνεται συνεχώς σε όλα τα μεγάλα ιατρικά κέντρα του κόσμου. Πλέον η συντριπτική πλειονότητα των ανευρυσμάτων εγκεφάλου (ραγέντα και μη) αντιμετωπίζονται ενδοαγγειακά.

Πόσο διαρκεί ο εμβολισμός

Επιπλέον, η κατασκευή νέων καινοτόμων συσκευών και η εφαρμογή νέων ενδοαγγειακών τεχνικών τα τελευταία έτη, «έχει δώσει περαιτέρω ώθηση στην αντιμετώπιση πιο δύσκολων ή επιπλεγμένων και πολύπλοκων ανευρυσμάτων και αγγειακών δυσπλασιών στον εγκέφαλο, που μέχρι τώρα θεωρούνταν ανεγχείρητες», τονίζει ο κ. Μήτσος.

Οι επεμβάσεις εμβολισμού διαρκούν κατά μέσον όρο 2 ώρες. Απαιτούν όμως νοσηλεία στη Νευροχειρουργική Κλινική για παρακολούθηση και νοσηλεία για 48 ώρες.

Οι ασθενείς επανέρχονται στην εργασία τους και σε πλήρεις δραστηριότητες μετά από 10 ημέρες χωρίς την ύπαρξη:

• Χειρουργικού τραύματος
• Μετεγχειρητικών ουλών
• Ανάλογων προβλημάτων

«Η απώτερη παρακολούθησή τους γίνεται με κλινικό και απεικονιστικό έλεγχο, συνήθως με μαγνητική τομογραφία, έξι μήνες μετά την επέμβαση», καταλήγει ο κ. Μήτσος.

Φωτογραφία: iStock