Άνοιξη και δέρμα: Πώς να προστατευθείτε από τις αλλεργικές αντιδράσεις

Αν πάσχετε από εαρινές αλλεργίες, πρέπει να αρχίσετε νωρίτερα απ’ ό,τι έως πρότινος συνηθίζατε την προφυλακτική αγωγή που ενδεχομένως λαμβάνετε. Πρέπει επίσης να αρχίσετε νωρίς και την προσωπική φροντίδα, εάν η αλλεργία σας συμπεριλαμβάνει συμπτώματα στο δέρμα.

Αυτό συνιστά ο δερματολόγος δρ Χρήστος Στάμου, επισημαίνοντας ότι η κλιματική αλλαγή έχει καταστήσει τους χειμώνες ηπιότερους, διαφοροποιώντας τον βιολογικό κύκλο των φυτών.

«Δέντρα και φυτά ετοιμάζονται για την επικονίαση νωρίτερα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», λέει. «Το επακόλουθο είναι να επισπεύδεται η έναρξη της περιόδου των εαρινών αλλεργιών, η οποία πλέον αρχίζει νωρίς τον Μάρτιο και παρατείνεται έως τον Ιούνιο».

Η εξέλιξη αυτή αποτυπώθηκε σε πρόσφατη μελέτη για τις τάσεις της θερμοκρασίας και της γύρης στο βόρειο ημισφαίριο. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet.

Τα νέα αυτά δεν είναι διόλου ευχάριστα για τους πάσχοντες από αλλεργίες της άνοιξης. Η ζωή τους αυτούς τους μήνες χαρακτηρίζεται από συμφόρηση και φτέρνισμα, αλλά και από προβλήματα στο δέρμα, όπως:

• Οίδημα
• Μαύρους κύκλους γύρω από τα μάτια
• Κνησμό (φαγούρα)

Ο αντίκτυπος των εαρινών αλλεργιών είναι μεγαλύτερος σε όσους αντιμετωπίζουν και δερματικά προβλήματα, όπως το έκζεμα.

Ο ρόλος της γύρης

Οι εαρινές αλλεργίες οφείλονται πρωτίστως στη γύρη ορισμένων φυτών. Όταν οι κόκκοι της εισέρχονται στον οργανισμό ευαίσθητων ανθρώπων, ενεργοποιούν τους αμυντικούς μηχανισμούς του.

«Το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τη γύρη ως απειλή, με αποτέλεσμα να απελευθερώνει αντισώματα (ισταμίνες) για να αντεπιτεθεί. Οι ισταμίνες είναι οι χημικές ουσίες που ενεργοποιούν τη διαδικασία απομάκρυνσης της γύρης ή όποιου άλλου αλλεργιογόνου από τον οργανισμό, μέσω των γνωστών μας αλλεργικών συμπτωμάτων», εξηγεί ο δρ Στάμου.

Για όσους πάσχουν από έκζεμα, η περίοδος που διανύουμε είναι δύσκολη διότι η δερματοπάθειά τους μπορεί να επιδεινωθεί από την έκθεση στα εποχικά αλλεργιογόνα. Αυτό συμβαίνει διότι η επιδερμίδα τους είναι πιο ευαίσθητη και ευάλωτη σε εξωτερικούς ερεθιστικούς παράγοντες απ’ ό,τι σε όσους έχουν υγιές δέρμα.

Το επακόλουθο είναι να εντείνεται η ξηρότητα στο σημείο που αναπτύσσουν έκζεμα. Το δέρμα μοιάζει σαν να έχει νιφάδες και, όταν συμβεί μικροτραυματισμός (π.χ. μια γρατζουνιά), δημιουργείται κρούστα.

«Από την έναρξη της εαρινής περιόδου, καλό είναι οι πάσχοντες να συμβουλεύονται τον δερματολόγο τους, προκειμένου να αντιμετωπίζουν ευκολότερα και συντομότερα τα συμπτώματα που προκαλούνται, εφαρμόζοντας την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή», συνιστά ο δρ Στάμου. «Η χρήση ενυδατικών προϊόντων είναι επίσης πολύ σημαντική, διότι ενισχύει την επιδερμίδα προσφέροντας ανακούφιση».

Επαφή με φυτά και τσιμπήματα εντόμων

Ωστόσο η γύρη δεν είναι η μόνη που μπορεί την άνοιξη να προκαλέσει αλλεργίες στο δέρμα. Αντιδράσεις μπορεί να προκαλέσει η επαφή του με φυτά, όπως ο δηλητηριώδης κισσός, αλλά και τα τσιμπήματα των εντόμων.

Τα τσιμπήματα μπορεί να προκαλέσουν από ήπια, τοπικά συμπτώματα έως εκτεταμένες δερματικές αντιδράσεις. Στα ήπια, τοπικά συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται:

• Ερυθρότητα (κοκκινίλα)
• Τοπικός κνησμός (φαγούρα)
• Ήπιος πόνος

Στις πιο εκτεταμένες αντιδράσεις του δέρματος συμπεριλαμβάνονται:

• Οίδημα (πρήξιμο) σε μεγάλη έκταση γύρω από το τσίμπημα
• Δερματικό εξάνθημα κνίδωσης

Μέτρα προστασίας

Για να προστατεύσετε το δέρμα σας από τις εαρινές αντιδράσεις, είναι απαραίτητη η απομάκρυνσή σας από τις πηγές των αλλεργιογόνων. Γι’ αυτό τον λόγο:

• Περιορίστε κατά το δυνατόν τις υπαίθριες δραστηριότητες (π.χ. κηπουρική) τις ημέρες κατά τις οποίες τα επίπεδα της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι υψηλά
• Μην αφήνεται για πολλή ώρα ανοιχτά τα παράθυρα στο σπίτι ή/και στο αυτοκίνητο, διότι μπαίνει η γύρη στον εσωτερικό χώρο. Όταν αυτό συμβαίνει, να ξεσκονίζετε και  να σκουπίζετε επιμελώς τον χώρο
• Ιδανικά, να χρησιμοποιείτε κλιματισμό, που θα έχει εγκατεστημένα φίλτρα απορρόφησης σωματιδίων
• Μην βάζετε μέσα στο σπίτι φυτά που διασπείρουν γύρω τους γύρη
• Μην παραμένετε στο σπίτι με ρούχα που φορούσατε σε εξωτερικούς χώρους. Η γύρη «κολλάει» στα ρούχα και μπορεί να προκαλέσει αντίδραση στο δέρμα
• Να κάνετε ντους και να λούζετε τα μαλλιά σας μόλις επιστρέφετε στο σπίτι,  για να απομακρύνετε κάθε κόκκο γύρης που υπάρχει πάνω σας
• Να πλένετε τακτικά τα κλινοσκεπάσματα με ζεστό νερό.
• Να στεγνώνετε τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα σε εσωτερικούς χώρους

«Τις ημέρες που η θερμοκρασία είναι υψηλή και η υγρασία χαμηλή είναι προτιμότερο να μένετε σε εσωτερικούς χώρους. Υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες ευνοείται η μεταφορά της γύρης, σε αντίθεση με τις υγρές ημέρες κατά τις οποίες η υγρασία συγκρατεί τη γύρη στο έδαφος», επισημαίνει ο δρ Στάμου.

Καλό είναι επίσης να πίνετε άφθονο νερό και να τρώτε υγιεινά. Διαφορετικά τα συμπτώματα στο δέρμα σας μπορεί να επιδεινωθούν. Να αποφεύγετε επίσης τα καλλυντικά προϊόντα περιποίησης δέρματος που ενδεχομένως περιέχουν ερεθιστικά για το δέρμα συστατικά. Να προτιμάτε κρέμες που βοηθούν στην ανακούφιση του κνησμώδους δέρματος και στην εξάλειψη του εξανθήματος.

Ειδικά για τα τσιμπήματα των εντόμων

Όσον αφορά τα συμπτώματα που προκαλούνται από τα τσιμπήματα εντόμων, η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη βαρύτητά τους. Ενδεχομένως να χρειαστεί η εφαρμογή κορτιζονούχου αλοιφής και η λήψη αντιισταμινικών. Σε σπάνιες περιπτώσεις απαιτείται λήψη κορτιζόνης από το στόμα.

Στην περίπτωση που έχει εμφανιστεί φυσαλίδα στο δέρμα, φροντίστε να μη σπάσει, συνιστά ο δρ Στάμου. Υπάρχει κίνδυνος να επιμολυνθεί, γεγονός που θα απαιτήσει τη λήψη αντιβιοτικού.

Όσοι γνωρίζουν ότι έχουν αλλεργία στο τσίμπημα κάποιου εντόμου, πρέπει:

• Να μην πλησιάζουν σε σημεία που συναθροίζονται έντομα (λουλούδια, φρούτα, σκουπίδια κ.α.)
• Να φορούν κλειστά παπούτσια και μακριά, στενά παντελόνια για να μειώνονται οι πιθανότητες να εισέλθουν τα έντομα από το κάτω μέρος τους και να έρθουν σε επαφή με το δέρμα
• Να αποφεύγουν τα έντονα χρώματα
• Να αποφεύγουν τα αρώματα
• Να λαμβάνουν μέτρα ώστε να μην μπαίνουν έντομα στο σπίτι (π.χ. σίτες)

«Όσοι δεν γνωρίζουν σε τι ακριβώς είναι αλλεργικοί, πρέπει να το διερευνήσουν. Υπάρχουν τρόποι απευαισθητοποίησης, προκειμένου να απαλλαγούν από την ταλαιπωρία που υφίστανται κάθε χρόνο», καταλήγει ο δρ Στάμου.

Φωτογραφία: iStock