«Αόρατη» ρύπανση από τη θάλασσα

Τη δημιουργία μιας ζώνης «περιορισμένων εκπομπών ρύπων» από τα πλοία στη Μεσόγειο, κατά το παράδειγμα της Βαλτικής, προωθούν επιστήμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις από πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Οπως υποστηρίζουν, η εφαρμογή περιορισμών σε όλα τα μεσογειακά λιμάνια της Ε.Ε. θα διατηρήσει συνθήκες ίσου ανταγωνισμού, ενώ θα έχει μεγάλο όφελος για την υγεία των πολιτών των παράκτιων περιοχών και το περιβάλλον.

Οι διαστάσεις της πρότασης αυτής παρουσιάστηκαν στο συνέδριο «Προς μια Μεσογειακή Περιοχή Ελέγχου Περιοχών», που διοργανώθηκε χθες στον Πειραιά από έξι περιβαλλοντικές οργανώσεις από Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα και Ελλάδα (Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία). «Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) ενέκρινε τη μείωση του ανώτατου ορίου θείου στα καύσιμα των πλοίων από 3,5% σε 0,5% από την 1η Ιανουαρίου 2020. Ωστόσο, πρόκειται για πεντακόσιες φορές υψηλότερο όριο από το αντίστοιχο στην ξηρά», εκτιμά ο Σένκε Ντίζενερ, από τη γερμανική οργάνωση NABU. «Η ναυτιλία είναι ο μόνος τομέας μεταφορών που διατηρεί το προνόμιο να ρυπαίνει τον αέρα: τα πλοία καίνε το πιο βρώμικο καύσιμο, ενώ τα περισσότερα δεν έχουν κανένα φίλτρο. Το μόνο που έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια είναι η ποιότητα των καυσίμων».

Ετσι, τα πλοία εξακολουθούν να παραμένουν μια σημαντική πηγή τοξικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης. «Οι περιοχές με πυκνή θαλάσσια κυκλοφορία όπως η Μεσόγειος επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις επιβλαβείς αυτές εκπομπές των πλοίων, όπως τα μικροσωματίδια, η αιθάλη, τα οξείδια του αζώτου και τα οξείδια του θείου. Αντίθετα, στη Βόρεια και στη Βαλτική Θάλασσα έχουν τα τελευταία χρόνια δημιουργηθεί περιοχές ελέγχου εκπομπών θείου, με τη συναίνεση του ΙΜΟ και έχουν δει θεαματικά αποτελέσματα». Οπως εξηγεί ο κ. Ντίζενερ, στις περιοχές αυτές τα πλοία πρέπει να έχουν μηχανισμούς συγκράτησης των ρύπων και να χρησιμοποιούν καλύτερης ποιότητας καύσιμο, ειδάλλως πληρώνουν πρόστιμο στο πρώτο λιμάνι που θα «δέσουν». «Πλέον κάποιες χώρες προχωρούν περισσότερο, λ.χ. οι δανέζικες αρχές κάνουν ελέγχους με drones σε πλοία που περνούν από τα ύδατά τους».

Η NABU έχει εκτιμήσει το κόστος της δημιουργίας μιας περιοχής ελέγχου εκπομπών θείου στη Μεσόγειο σε 4 δισ. ευρώ και το όφελος στην υγεία των πολιτών και στο περιβάλλον σε 14 δισ. ευρώ. «Δεν θα υφίσταται θέμα μείωσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών λιμανιών, εφόσον για την πρόσβαση στην Ε.Ε. όλες οι χώρες θα θέτουν τις ίδιες προϋποθέσεις», καταλήγει ο κ. Ντίζενερ.

«Οι έρευνες δείχνουν ότι έως 50.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους ετησίως στην Ε.Ε. εξαιτίας των ναυτιλιακών ρύπων», λέει ο διευθυντής της Ορνιθολογικής Γιώργος Σγούρος. «Πιστεύουμε ότι η Ελλάδα, ως χώρα με ισχυρή ναυτιλία, πρέπει να υποστηρίξει αυτή την πρωτοβουλία, πρωτευόντως για λόγους δημόσιας υγείας και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής».