Μπορούμε να μετρήσουμε το στρες;

Το στρες σε έχει κατακλύσει. Αρχίζεις να ιδρώνεις, η καρδιά σου χτυπά δυνατά και δεν μπορείς να ελέγξεις την αναπνοή σου. Αισθάνεσαι λες και παλεύεις με έναν «αόρατο εχθρό»…

Αυτό που δεν βλέπεις, ωστόσο, είναι ότι εκείνη τη στιγμή ο υποθάλαμος στη βάση του εγκεφάλου σου στέλνει νευρικά και ορμονικά σήματα στα επινεφρίδιά σου, τα οποία απελευθερώνουν μία πληθώρα ορμονών, όπως η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη, οι οποίες προετοιμάζουν το σώμα σου για να αντιμετωπίσει την «απειλή».

Αν είσαι συνεχώς αγχωμένος και τα επίπεδα της κορτιζόλης παραμένουν υψηλά για μεγάλο διάστημα, μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία σου.

Συγκεκριμένα, μπορεί να συμβάλουν στην αύξηση του βάρους, στην υψηλή πίεση του αίματος, σε προβλήματα ύπνου, στην εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, σε προβλήματα μνήμης ή ακόμη και στην εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Τα καλά νέα είναι ότι μια πρόσφατη επιστημονική ανακάλυψη μπορεί να διευκολύνει την ανίχνευση της κορτιζόλης, προσφέροντας ενδεχομένως ένα νέο εργαλείο στη μάχη κατά των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με το στρες.

Φαντάσου, λοιπόν, ένα «έξυπνο» ρολόι με το οποίο θα μπορούσες να παρακολουθείς τα επίπεδα άγχους σου ανά πάσα στιγμή. Μπορεί να χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί η απόδοσή του σε πραγματικές συνθήκες, αλλά ερευνητές στην Κίνα και τη Σκωτία βρίσκονται πολύ κοντά στην υλοποίηση του.

Η πρωτοποριακή συσκευή που μετράει το στρες

Μέχρι πρότινος, η μέτρηση των επιπέδων κορτιζόλης ήταν μια χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία, που συχνά απαιτούσε εργαστηριακή ανάλυση δειγμάτων αίματος, σάλιου ή ούρων.

Τώρα, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Xi’an Jiaotong-Liverpool (XJTLU) και το Πανεπιστήμιο Abertay , δημιούργησαν έναν αισθητήρα χρησιμοποιώντας ένα ηλεκτρόδιο χρυσού τροποποιημένο με ειδικά μόρια που μπορούν να συλλάβουν και να δεσμεύσουν την κορτιζόλη. Στη συνέχεια, πρόσθεσαν ένα στρώμα αντισωμάτων ειδικά σχεδιασμένων για να αναγνωρίζουν τα μόρια κορτιζόλης. Χρησιμοποιώντας οξείδιο του ιριδίου αντί των παραδοσιακών ηλεκτροδίων αργύρου/χλωριούχου αργύρου, οι ερευνητές βελτίωσαν σημαντικά τη σταθερότητα και την αναπαραγωγιμότητα του αισθητήρα. Αυτό επιτρέπει στον αισθητήρα να ανιχνεύει την ορμόνη με εξαιρετική ακρίβεια.

Τα αποτελέσματα των πειραμάτων ήταν εντυπωσιακά. Ο αισθητήρας μπόρεσε να ανιχνεύσει επίπεδα κορτιζόλης τόσο χαμηλά όσο 11,85 πικογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο – δηλαδή λιγότερο από ένα τρισεκατομμυριοστό του γραμμαρίου σε μια σταγόνα υγρού. Αυτό το επίπεδο ευαισθησίας ξεπερνά κατά πολύ πολλές υπάρχουσες μεθόδους και θα μπορούσε να επιτρέψει την ανίχνευση ακόμη και των παραμικρών αλλαγών στα επίπεδα κορτιζόλης.

Επιπλέον, ο αισθητήρας επέδειξε εξαιρετική απόδοση σε ένα ευρύ φάσμα συγκεντρώσεων κορτιζόλης, από 1 νανογραμμάριο ανά χιλιοστόλιτρο έως 1 χιλιοστόγραμμο ανά χιλιοστόλιτρο. Αυτό το ευρύ φάσμα ανίχνευσης αποδεικνύει ότι ο αισθητήρας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε διάφορα σενάρια- από την παρακολούθηση των καθημερινών διακυμάνσεων του στρες έως τη διάγνωση διαταραχών που σχετίζονται με αυτό.

Για τους επαγγελματίες υγείας, το εργαλείο αυτό θα μπορούσε να παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για το άγχος των ασθενών, επιτρέποντας πιο εξατομικευμένες και αποτελεσματικές στρατηγικές θεραπείας.