Χρόνια γαστρίτιδα: Αίτια, συμπτώματα και αντιμετώπιση

Η χρόνια γαστρίτιδα συνήθως βελτιώνεται με τη θεραπεία, αλλά μπορεί να χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση. Η μακροχρόνια φλεγμονή μπορεί να γίνει διαβρωτική, να φθείρει την βλεννογόνο επίστρωση του στομάχου και να οδηγήσει σε περαιτέρω ιατρικά προβλήματα.

Εσωτερική επένδυση του στομάχου

Η επένδυση του στομάχου, ή βλεννογόνος, είναι γεμάτη από αδένες που παράγουν στομαχικό οξύ και ένζυμα, τα οποία διασπούν τα τρόφιμα και μας προστατεύουν από μολύνσεις. Επειδή το γαστρικό οξύ είναι λειαντικό, η βλεννογόνος εκκρίνει επίσης μια προστατευτική βλέννα γεμάτη πρωτεΐνη που καλύπτει το στομάχι εσωτερικά. Σε περιπτώσεις γαστρίτιδας, αυτό το στρώμα βλέννας είναι κατεστραμμένο, επιτρέποντας στα οξέα του στομάχου να φτάσουν και να ερεθίσουν την ίδια την επένδυση.

Όταν εμφανίζεται φλεγμονή, η βλεννογόνος επένδυση του στομάχου σας αλλάζει και χάνει μερικά από τα προστατευτικά της κύτταρα. Μπορεί επίσης να προκαλέσει πρώιμο κορεσμό. Αυτό είναι όταν το στομάχι σας αισθάνεται γεμάτο αφού φάτε λίγες μόνο μπουκιές φαγητού.

Χρόνια γαστρίτιδα: Αιτίες

Η χρόνια γαστρίτιδα έχει μια σειρά από πιθανές αιτίες, μερικές από τις οποίες επικαλύπτονται με τις πιθανές αιτίες της οξείας γαστρίτιδας.

Τα ακόλουθα μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό στην επένδυση του στομάχου σας και να οδηγήσουν σε χρόνια γαστρίτιδα:

• βακτηριακή λοίμωξη, συνήθως από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
• υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• παλινδρόμηση χολής
• ορισμένα φάρμακα, που μπορεί να ερεθίσουν τις βλεννογόνους του στομάχου εάν χρησιμοποιούνται συχνά
• στρες
• ακτινοβολία
• ορισμένες ασθένειες, όπως ο διαβήτης, ή η νεφρική ανεπάρκεια
• εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα

Η χρόνια γαστρίτιδα διακρίνεται σε τρεις τύπους με βάση τις σχετικές αιτίες:

1. Ο τύπος Α προκαλείται από το ανοσοποιητικό σύστημα που καταστρέφει τα κύτταρα του στομάχου. Μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμινών, αναιμίας και καρκίνου.
2. Ο τύπος Β, ο πιο κοινός τύπος, προκαλείται από βακτήρια ελικοβακτηριδίου του πυλωρού. Μπορεί να προκαλέσει έλκη στομάχου, εντερικά έλκη και καρκίνο.
3. Ο τύπος C προκαλείται από χημικά ερεθιστικά, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), το αλκοόλ και η χολή. Μπορεί επίσης να προκαλέσει διάβρωση της βλεννογόνου του στομάχου και αιμορραγία.

Άλλοι τύποι γαστρίτιδας περιλαμβάνουν τη γιγαντιαία υπερτροφική γαστρίτιδα, η οποία μπορεί να σχετίζεται με ανεπάρκειες πρωτεϊνών. Υπάρχει επίσης η ηωσινοφιλική γαστρίτιδα, η οποία μπορεί να συμβεί παράλληλα με άλλες αλλεργικές καταστάσεις, όπως το άσθμα και το έκζεμα.

Χρόνια γαστρίτιδα: Συμπτώματα

Η χρόνια γαστρίτιδα δεν οδηγεί πάντα σε συμπτώματα. Αλλά οι άνθρωποι που έχουν συμπτώματα συχνά βιώνουν:

• πόνο στο πάνω μέρος της κοιλιάς
• δυσπεψία
• φούσκωμα
• ναυτία
• εμετός
• ρέψιμο
• απώλεια της όρεξης
• απώλεια βάρους

Εσωτερικά συμπτώματα

Η χρόνια γαστρίτιδα μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση άλλων προβλημάτων υγείας μέσα στο στομάχι.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ερεθισμός στην επένδυση του στομάχου σχετίζεται με την ανάπτυξη γαστρικών πολυπόδων, μικρών μαζών ιστού μέσα στο στομάχι. Εμφανίζονται συχνότερα στη χρόνια γαστρίτιδα τύπου Β. Οι τύποι πολυπόδων που σχετίζονται με τη χρόνια γαστρίτιδα μπορεί να υποδηλώνουν υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του στομάχου.

Πολλοί πολύποδες στομάχου είναι εντελώς καλοήθεις και θα επουλωθούν με τη θεραπεία. Εάν ο γιατρός σας ανακαλύψει πολύποδες, μπορεί να επιλέξει να κάνει βιοψία και να δοκιμάσει ένα δείγμα ιστού για κάθε ενδεχόμενο. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη πολύποδων που στην πλειοψηφία τους είναι ακίνδυνοι.

Πληγές που ονομάζονται πεπτικά (στομαχικά) έλκη μπορούν επίσης να εμφανιστούν σε περιπτώσεις χρόνιας γαστρίτιδας. Τα πεπτικά έλκη είναι κοινά και τα μεγαλύτερα στο στομάχι μπορεί να προκαλέσουν κοιλιακό άλγος. Ευτυχώς, τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της χρόνιας γαστρίτιδας δίνουν επίσης στα πεπτικά έλκη την ευκαιρία να επουλωθούν.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για χρόνια γαστρίτιδα;

Ο κίνδυνος για χρόνια γαστρίτιδα αυξάνεται εάν ο τρόπος ζωής και οι διατροφικές σας συνήθειες ενεργοποιούν/προκαλούν αλλαγές στην βλεννογόνο του στομάχου. Μπορεί να είναι χρήσιμο να αποφύγετε:

• διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά
• διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι
• κάπνισμα
• μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ

Ένας αγχωτικός τρόπος ζωής, ή μια τραυματική εμπειρία μπορεί επίσης να μειώσει την ικανότητα του στομάχου σας να προστατεύεται. Επιπλέον, ο κίνδυνος αυξάνεται εάν έχετε αυτοάνοσο νόσημα, ή ορισμένες ασθένειες όπως η νόσος του Crohn.

Πότε πρέπει να πάω στον γιατρό;

Ο ερεθισμός του στομάχου είναι συχνός, αλλά δεν είναι πάντα σύμπτωμα χρόνιας γαστρίτιδας. Καλέστε τον γιατρό σας, εάν ο ερεθισμός του στομάχου σας διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα, ή εάν εμφανίζετε συχνά συμπτώματα χρόνιας γαστρίτιδας.

Λάβετε αμέσως ιατρική βοήθεια εάν συμβεί κάποιο από τα παρακάτω:

• εμετός με αίμα
• γρήγορος καρδιακός παλμός
• δυσκολία στην αναπνοή, ή στην κατάποση
• ακραία υπνηλία
• ξαφνική λιποθυμία
• σύγχυση

Η χρόνια γαστρίτιδα σας θέτει σε κίνδυνο για αιμορραγία στο στομάχι και το λεπτό έντερο. Επίσης, αναζητήστε αμέσως θεραπεία εάν:

• έχετε μαύρα κόπρανα
• κάνετε εμετό οτιδήποτε μοιάζει με κατακάθι καφέ
• έχετε επίμονο στομαχόπονο

Πώς αντιμετωπίζεται η χρόνια γαστρίτιδα

Τα φάρμακα και οι αλλαγές στη διατροφή σας είναι οι πιο συνηθισμένοι τρόποι αντιμετώπισης της χρόνιας γαστρίτιδας. Το συγκεκριμένο θεραπευτικό σας σχέδιο θα εξαρτηθεί από τον τύπο της χρόνιας γαστρίτιδας που έχετε.

1. Εάν έχετε τύπου Α, ο γιατρός σας πιθανότατα θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα που σχετίζονται με τα θρεπτικά συστατικά που σας λείπουν.
2. Εάν έχετε τύπου Β, ο γιατρός σας θα χρησιμοποιήσει αντιμικροβιακούς παράγοντες και φάρμακα που αναστέλλουν το οξύ για να καταστρέψει τα βακτήρια του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού.
3. Εάν έχετε τύπου C, ο γιατρός σας πιθανότατα θα σας πει να σταματήσετε να παίρνετε ΜΣΑΦ, ή να πίνετε αλκοόλ, για να αποτρέψετε περαιτέρω βλάβη στο στομάχι σας.

Φάρμακα

Ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα για να αποδυναμώσει το οξύ του στομάχου σας. Τα πιο κοινά φάρμακα για τη μείωση του γαστρικού οξέος είναι:

• αντιόξινα, συμπεριλαμβανομένου του ανθρακικού ασβεστίου
• αναστολείς αντλίας πρωτονίων

Συνιστάται η μείωση, ή η εξάλειψη της ορισμένων φαρμάκων για την μείωση του ερεθισμού του στομάχου.

Τα συμπτώματα της χρόνιας γαστρίτιδας μπορεί μερικές φορές να υποχωρήσουν σε λίγες ώρες, εάν τα φάρμακα, ή το αλκοόλ προκαλούν/ενεργοποιούν τη γαστρίτιδά σας. Αλλά συνήθως η χρόνια γαστρίτιδα χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να εξαφανιστεί.

Χωρίς θεραπεία, η χρόνια γαστρίτιδα μπορεί να επιμείνει για πολλά χρόνια.

Διατροφή

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει αλλαγές στη διατροφή σας, για να μειώσετε τον ερεθισμό του στομάχου. Μπορεί να σας ζητηθεί να αποφύγετε διατροφή:

• πλούσια σε αλάτι
• υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά
• με αλκοόλ, συμπεριλαμβανομένης της μπύρας, του κρασιού, ή των οινοπνευματωδών ποτών
• πλούσια σε κόκκινο κρέας και κονσερβοποιημένα κρέατα

Οι συνιστώμενες τροφές γενικά περιλαμβάνουν:

• όλα τα φρούτα και τα λαχανικά
• τρόφιμα πλούσια σε προβιοτικά, όπως το γιαούρτι και το κεφίρ
• άπαχα κρέατα, όπως κοτόπουλο, γαλοπούλα και ψάρι
• φυτικές πρωτεΐνες, όπως τα όσπρια και το τόφου
• ζυμαρικά ολικής αλέσεως, ρύζι και ψωμί

Ποιες είναι οι εναλλακτικές θεραπείες για τη χρόνια γαστρίτιδα;

Ορισμένες τροφές μπορεί να βοηθήσουν το στομάχι σας να απαλλαγεί από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και να ανακουφίσει τα συμπτώματά σας:

• Το σκόρδο μπορεί να έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες που είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές κατά των βακτηρίων του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού.
• Τα βακκίνια (είδος μούρων) μπορεί να σκοτώσουν τα βακτήρια, καθώς και να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν με το στομάχι.
• Το τζίντζερ μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη των βακτηρίων.
• Ο κουρκουμάς μπορεί να βοηθήσει στην επούλωση των ελκών και στην παρεμπόδιση της ανάπτυξης των βακτηρίων.

Αν και αυτές οι εναλλακτικές θεραπείες μπορεί να βοηθήσουν, δεν εξαλείφουν την ανάγκη να επισκεφτείτε γιατρό, εάν τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά.

φωτό: iStock