Δεκαπενταύγουστος – Κοίμηση της Θεοτόκου: Η μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας

Θεωρείται η κυρίως γιορτή της Παναγίας, ενώ ολόκληρος ο Αύγουστος είναι αφιερωμένος σ΄ Αυτήν.

Πριν από τη γιορτή έχουμε νηστεία 14 ημερών – που είναι βέβαια και για τη μεγάλη δεσποτική γιορτή της Μεταμορφώσεως, που γιορτάζουμε στις 6 Αυγούστου.

Τα απογεύματα ψάλλονται οι κατανυκτικές Παρακλήσεις στην Παναγία (διαδοχικά η μεγάλη και η μικρή Παράκληση).

H μετάσταση της Παναγίας

Μέσα στην Ιερά Παράδοση και την πλούσια υμνολογία της Εκκλησίας μας οι πιστοί ζουν την κοίμηση (θάνατο) της Παναγίας, γιατί η Παναγία πέθανε όπως όλοι μας, όπως και ο Υιός της, όμως στη συνέχεια «μετέστη», ανέβηκε με την ψυχή και το σώμα στους Ουρανούς και βρίσκεται εκεί κοντά στον Χριστό, να πρεσβεύει και να παρακαλεί για μας.

Ο τάφος της, εκεί στον Ναό της, στη Γεθσημανή, βρέθηκε κενός τρεις μέρες μετά την Κοίμησή της, όταν ανοίχτηκε για να προσκυνήσει το Πανάγιο Σώμα της ο Απόστολος Θωμάς, που έφτασε καθυστερημένος, όπως οικονόμησε ο Θεός.

Γιατί για τους άλλους Αποστόλους και Ιεράρχες είχε οικονομήσει να φτάσουν εγκαίρως… πάνω σε σύννεφα, ο καθένας από τα πέρατα του κόσμου, όπου ήταν σκορπισμένοι, για να κηρύττουν το Ευαγγέλιο.

Η Παναγία είχε πληροφορηθεί το «νέο» τρεις μέρες νωρίτερα, όχι απλώς για να μην ταραχθεί που θα πέθαινε και να προετοιμαστεί, αλλά και να χαρεί που θα πήγαινε στην αιώνια Βασιλεία δίπλα στον αγαπημένο της Υιό.

Πήγε όπως συνήθιζε να προσευχηθεί για τελευταία φορά στη γη και έδωσε τα δύο μοναδικά φορέματά της σε δύο χήρες γυναίκες, που ήταν κοντά της.

Έπειτα περίμενε τους μαθητές του Χριστού, που μια δυνατή βροντή τους έφερε αμέσως δίπλα στο νεκροκρέβατό της, για να πάρουν την ευλογία της, πριν έρθει ο Χριστός με τους Αγγέλους να πάρουν τη πανάγια ψυχή της στους Ουρανούς.

Η εορτολογική εξέλιξη προς την 15^η Αυγούστου

Στον δρόμο από την Ιερουσαλήμ προς τη Βηθλεέμ υπάρχει μια τοποθεσία ονόματι Κάθισμα στο οποίο σύμφωνα με την απόκρυφη παράδοση η Θεοτόκος λίγο πριν την κύησή της ζήτησε από τον Ιωσήφ να ξεκουραστεί.

Εκεί χτίσθηκε ναός στα χρόνια του Ιουβενάλιου Ιεροσολύμων (417-458). Λειτουργιολόγοι εικάζουν πως η ημερομηνία της εορτής μνήμης της Θεοτόκου που εορταζόταν εκεί ήταν στις 13 Αυγούστου.

Από τα μέσα του 5ου αιώνα ο αυτοκράτορας Μαρκιανός κτίζει ναό προς τιμήν της Θεοτόκου στη Γεθσημανή και τρία χρόνια μετά τον θάνατό του, το 460, εμφανίζεται για πρώτη φορά η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου στον συγκεκριμένο ναό, εκτοπίζοντας την παλαιότερη του Καθίσματος.

Προς επίρρωσιν αυτής της πληροφορίας είναι και εκείνη από το Γεωργιανό κανονάριο, κειμένου που αποτυπώνει την ιεροσολυμιτική λατρεία ανάμεσα στα 450-750μ.Χ., το οποίο μας πληροφορεί ότι στις 15 Αυγούστου τιμάται η μνήμη της Θεοτόκου στη Γεθσημανή στο ναό του αυτοκράτορα Μαρκιανού.

Προς την κατεύθυνση της καθιέρωσης της εορτής της Κοιμήσεως κινήθηκε η διατύπωση του ορθόδοξου Μαριολογικού δόγματος κατά την Γ’ Οικουμενική Σύνοδο.

Τελικά, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Νικηφόρου Κάλλιστου, ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος περί τα τέλη του 6ου αιώνα καθόρισε διά διατάγματος την επιτέλεση της εορτής στις 15 Αυγούστου.

Δεν επρόκειτο για τη σύσταση νέας εορτής αλλά για την επίσημη υιοθεσία της ιεροσολυμιτικής ημερομηνίας.

Η λαμπρή γιορτή της Ορθοδοξίας στην Τήνο

Η μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας, η Κοίμηση της Θεοτόκου, γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα στην Τήνο όπου γίνεται και το μνημόσυνο για όσους χάθηκαν στον τορπιλισμό της «Έλλης» στο λιμάνι του νησιού τον 15Αύγουστο του 1940.

Η Τήνος τιμάει τη μνήμη των πεσόντων κατά τον τορπιλισμό του πολεμικού πλοίου «Έλλη» από τους Ιταλούς στο λιμάνι του νησιού στις 15 Αυγούστου.

Οι προσκυνητές φτάνουν στο νησί και περιμένουν στον περίβολο της εκκλησίας ενώ πολλοί είναι εκείνοι που εκπληρώνουν το τάμα τους και έρχονται με τα γόνατα από το λιμάνι.

Φέτος συμπληρώνονται 83 χρόνια από τον τορπιλισμό της «Έλλης», ο οποίος έγινε στο λιμάνι της Τήνου το 1940.