Δεν ψηφίζουν μόνον οι άνθρωποι, αλλά και τα ζώα

Δεν λαμβάνει μόνον ο άνθρωπος συλλογικές αποφάσεις. Κάθε ζώο που ζει ομαδικά χρειάζεται να λάβει ομαδικές αποφάσεις. Ακόμη και όταν διαφωνούν με τα μέλη της αγέλης, της ομάδας ή του σμήνους, τα ζώα αλληλοϋποστηρίζονται για να προστατευθούν ή να βρουν τροφή. Γι’ αυτόν τον λόγο βρίσκουν τρόπους ώστε να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με το τι πρέπει να κάνει η ομάδα ή πού να ζήσει. Πάμπολλα είδη, από τα πρωτεύοντα μέχρι τα έντομα, έχουν μεθόδους συναίνεσης, που παραδόξως είναι εξαιρετικά δημοκρατικές.

Καθώς οι σουρικάτες ξεκινούν την ημέρα τους, βγαίνοντας από τα λαγούμια τους στο ηλιακό φως, αρχίζουν την αναζήτηση της τροφής. Κάθε σουρικάτα συγκεντρώνει τρόφιμα για τον εαυτό της, σκάβοντας το έδαφος για έντομα και άλλους μεζέδες. Oταν η ομάδα μετακινείται, κάθε μέλος διατηρεί απόσταση δέκα μέτρων από τον διπλανό του, εξηγεί η Μάρτα Μάνσερ, ειδική στη συμπεριφορά των ζώων στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης.

Οσο ταξιδεύουν, οι σουρικάτες «συζητούν» μεταξύ τους με ελαφρούς λαρυγγισμούς, που μοιάζουν με νιαούρισμα.

Το 2010, η Μάνσερ και οι συνεργάτες της κατέγραψαν και ανέλυσαν τους λαρυγγισμούς αυτούς σε δώδεκα ομάδες σουρικάτων στην έρημο Καλαχάρι της νότιας Αφρικής. Παρότι κάθε ομάδα είχε από 6 μέχρι 19 μέλη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αρκούσε να παραγάγουν το χαρακτηριστικό κάλεσμα τρία μέλη της ομάδας προτού αποφασίσει όλη η ομάδα να τα ακολουθήσει. Παρότι τα ζώα δεν αλλάζαν την κατεύθυνσή τους, ανέπτυσσαν μεγαλύτερη ταχύτητα για να βρουν πλουσιότερα εδάφη.

Το… φτέρνισμα

Oπως και τα κατοικίδια, τα αφρικανικά άγρια σκυλιά περνούν την ώρα τους είτε με έντονη κοινωνικοποίηση είτε απλώς με ξεκούραση. Ξαφνικά τα ζώα σηκώνονται και κάνουν μια τελετουργία χαιρετισμού και αργότερα όλη η ομάδα αρχίζει το κυνήγι. Oμως, όπως αποκάλυψε μελέτη του 2017, η απόφαση σχετικά με το αν θα ξεκινήσει το κυνήγι ή όχι λαμβάνεται με δημοκρατικό τρόπο.

Eνα μέλος της αγέλης για να «ψηφίσει» υπέρ της θήρας αρκεί να… φτερνιστεί. Οσο περισσότερα φτερνίσματα ακούγονται κατά τη διάρκεια της τελετουργίας «χαιρετισμού», τόσο πιθανότερο είναι να αρχίσει αμέσως μετά το κυνήγι. Αρκούν τρία φτερνίσματα από το κυρίαρχο ζώο, για να ακολουθήσουν τα υπόλοιπα.

Αν ένα μη κυρίαρχο μέλος της αγέλης ξεκινήσει την τελετουργία «χαιρετισμού», τότε απαιτούνται δέκα φτερνίσματα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι πιθανώς τα αφρικανικά αγριόσκυλα να «ψηφίζουν» με κάποιο άλλο μυστικό σημάδι.

Είναι πιθανό, τους ανοιξιάτικους μήνες, να παρατηρήσετε ένα σμήνος μελισσών να κρέμεται από κάποιο κλαδί σαν τσαμπί σταφύλια. Τα έντομα βρίσκονται στη διαδικασία λήψης μιας σοβαρής απόφασης για θέματα ακίνητης περιουσίας. Οταν μια αποικία μελισσών χωριστεί στα δύο, η βασίλισσα και χιλιάδες εργάτριες απομακρύνονται από την κυψέλη ομαδικά.

Βρίσκουν κάποιο σημείο να ξεκουραστούν για ημέρες ή ώρες, ενώ μερικές εκατοντάδες ανιχνευτές απομακρύνονται αναζητώντας νέα κατοικία. Οταν ο ανιχνευτής εντοπίσει μια πολλά υποσχόμενη οπή ή κοιλότητα, την ελέγχει εξονυχιστικά. Στη συνέχεια επιστρέφει στο σμήνος, που εξακολουθεί να βουίζει στο κλαρί.

Περπατώντας στην επιφάνεια του «τσαμπιού», πραγματοποιεί έναν επαναληπτικό χορό που πληροφορεί τις υπόλοιπες μέλισσες για τον τόπο που έχει εντοπιστεί: την ποιότητα, την απόσταση στην οποία βρίσκεται και την κατεύθυνση. Και άλλοι ανιχνευτές επιστρέφουν και κάνουν τον δικό τους χορό.

Τελικά, κάποιοι «χορευτές» πείθονται από τους άλλους και αλλάζουν τη χορογραφία τους ώστε να ταιριάζει με αυτή των άλλων. Οταν συμφωνήσουν όλοι, το σμήνος πετάει προς το νέο του σπίτι.

Τα μυρμήγκια

Οπως οι μέλισσες και τα μυρμήγκια πρέπει συχνά να λάβουν αποφάσεις σχετικά με τη «μεταστέγασή» τους. Το μυρμήγκι Temnothorax albipennis, που ζει σε ρωγμές στα βράχια, διενεργεί… εκλογές προκειμένου να επιλέξει το νέο του σπίτι. Κάποιοι ανιχνευτές αναζητούν νέους τόπους κατοικίας, αναφέρει ο Νάιτζελ Φρανκς, καθηγητής του πανεπιστημίου του Μπρίστολ. Αυτοί ερευνούν την ποιότητα των νέων κατοικιών. Αν μεγάλος αριθμός τους συγκεντρωθεί σε ένα σημείο, το σημείο όπου έχουν συναθροιστεί θεωρείται ιδανικό για μετακόμιση. Μπορεί επίσης οι ανιχνευτές να επιστρέψουν στη φωλιά τους και να στρατολογήσουν άλλα μυρμήγκια να τους ακολουθήσουν. Τα οδηγούν, καθένα μόνο του, ενώ ένας ακόλουθος χτυπά με τις κεραίες του τον αρχηγό για να παραμείνει στην πορεία του. Οταν ένας ικανός αριθμός μυρμηγκιών συγκεντρωθεί στο σημείο, η απόφαση επισημοποιείται. Ωστόσο, τα μυρμήγκια είναι υπερβολικά ανυπόμονα και δεν αφήνουν την εκλογική διαδικασία να ολοκληρωθεί. Μεταφέρουν την υπόλοιπη αποικία, απλά σηκώνοντας τις αδελφές τους και μεταφέροντάς τες στο νέο τους σπίτι.