Διασύνδεση ανθρώπου και μηχανής

ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ. «Τα ορόσημα πλέον συμβαίνουν κάθε εβδομάδα». Ο Ρέι Κέρτζγουαϊλ, συνιδρυτής του Singularity University και ζωντανός θρύλος, μιλάει στην κεντρική αίθουσα του Singularity Global Summit. Το θέμα του είναι η τεχνητή νοημοσύνη, με την οποία ασχολείται, όπως λέει, «εδώ και 55 χρόνια». Επικεφαλής μηχανολόγος της Google, συγγραφέας πολλαπλών best sellers, εφευρέτης που έχει τιμηθεί με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνολογίας και Καινοτομίας από τον πρόεδρο Κλίντον, ο Κέρτζγουαϊλ αποκαλύπτει τις νεότερες προβλέψεις του για το πότε θα συγχωνευθούν οι άνθρωποι με τις μηχανές και τι θα σημάνει αυτό για την ανθρωπότητα.

Την ερχόμενη δεκαετία, λέει, «θα ενοποιηθούν σταδιακά οι διαφορετικές δεξιότητες της τεχνητής νοημοσύνης… Το 2029, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές θα μπορούν να κάνουν όλα όσα κάνουν οι άνθρωποι». Στη δεκαετία του 2030, συνεχίζει, σαν υπουργός που περιγράφει το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων για τα επόμενα χρόνια, «θα συνδέσουμε το ανώτερο στρώμα του νεοφλοιού με το υπολογιστικό νέφος με τη χρήση νανο-ρομπότ». Ξάφνου, μια πιο λυρική στιγμή: «Θα διευρύνουμε τη σκέψη μας με την υπερ-νοημοσύνη, την οποία ήδη δημιουργούμε». Λίγο αργότερα, θα παραδεχθεί ότι το ενοχλητικό ζήτημα του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου εντός του οποίου θα επιτραπεί η άμεση διασύνδεση ανθρώπου και μηχανής μπορεί να σπρώξει την υλοποίηση του συγκεκριμένου ονείρου (ή εφιάλτη, ανάλογα με την προτίμησή σας) λίγο χρόνια πιο κάτω, τη δεκαετία του 2040.

Ηταν ακόμα μία ημέρα στενών επαφών τρίτου τύπου με τους σμιλευτές του μέλλοντος. Ακούσαμε τον Κάιλ Νελ, της εταιρείας Uncommon Partners, η οποία συγχωνεύθηκε με το SU, να περιγράφει πώς η εταιρεία παρακολούθησε, μέσω ηλεκτροδίων, σε πραγματικό χρόνο την εγκεφαλική δραστηριότητα καταναλωτών σε μεγάλη αλυσίδα λιανικής, παρέχοντας στην εταιρεία αναλυτικά δεδομένα για την αντίδρασή τους στο πώς ήταν τοποθετημένα τα προϊόντα στο ράφι. O Νιλ Τζέικομπστιν, επικεφαλής AI στο SU, μίλησε για τα πρόσφατα άλματα της τεχνητής νοημοσύνης και τις τεράστιες επενδύσεις στον τομέα (1 δισ. δολάρια από τη Microsoft για την πλατφόρμα OpenAI, 108 δισ. από τη Softbank για ένα νέο AI vision fund). Συζητήθηκε το πρόβλημα των συστηματικών σφαλμάτων και της μεροληψίας στους αλγόριθμους και το αν μπορεί να αμβλυνθεί με επέκταση του πεδίου των δεδομένων ή αν χρειάζεται μεγαλύτερη ποικιλομορφία στις τάξεις των προγραμματιστών (να μην είναι όλοι, με άλλα λόγια, νέοι λευκοί άνδρες). Συζητήθηκαν επίσης οι αρετές και οι κίνδυνοι των κρυπτονομισμάτων, και οι λόγοι για τους οποίους οι κυβερνήσεις τα βλέπουν με μεγάλη καχυποψία (στην Ινδία η χρήση μπορεί να οδηγήσει σε κάθειρξη έως και 10 ετών). Και τέθηκαν επιτακτικά, από τον Αλαν Κουκ της Deloitte, τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από την επανάσταση της επαυξημένης πραγματικότητας (AR): τι δικαιώματα έχουν όσοι καταγράφονται και φιλτράρονται από τις συσκευές αυτές; Σε ποιον ανήκει ο ωκεανός αναλυτικών δεδομένων για τη γλώσσα του σώματος και την οπτική συμπεριφορά όσων τις φορούν;

Την παράσταση όμως έκλεψε ο οικονομολόγος Αμίν Τουφάνι (κι αυτός ομιλητής πέρυσι στο Summit της Αθήνας), με τη διαφωτιστική επισκόπηση των νέων επιχειρηματικών μοντέλων της εποχής των εκθετικών τεχνολογιών. Η οικονομία των δεδομένων, όπως εξήγησε, επιτρέπει πολύ πιο ακριβή τιμολόγηση προϊόντων, από ασφάλιστρα για ασφάλιση αυτοκινήτου που διαφέρουν ανάλογα με τη συμπεριφορά του οδηγού έως κωμικές παραστάσεις που κοστίζουν ανάλογα με το γέλιο που παράγουν (όπως καταγράφεται από κάμερες με λογισμικό αναγνώρισης προσώπου, τοποθετημένες μπροστά από τους θεατές). Στη νέα ιεραρχία της οικονομικής ισχύος, εξήγησε, βρίσκονται οι πλατφόρμες – χαμηλότερα οι πιο απλές, που απλώς συνδέουν διαφορετικούς παίκτες σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα (π.χ. Tinder), ψηλότερα οι πιο σύνθετες (τις αποκαλεί «οικοσυστήματα»), όπως η Amazon, που έχουν ρόλο διαχειριστή σε πολλές αγορές και σε πολλές διαφορετικές τεχνολογίες. Το ανώτατο στάδιο της πλατφόρμας, το λειτουργικό σύστημα, δεν υφίσταται ακόμα είπε· χαρακτήρισε όμως το Libra, το υπό σύσταση κρυπτονόμισμα που έχει λανσάρει η Facebook, ως το πρώτο υποψήφιο λειτουργικό σύστημα της νέας εποχής.