Δημοσιονομική χαλάρωση στην Ε.Ε. έως το 2022

Προς παράταση της αναστολής των δημοσιονομικών περιορισμών τουλάχιστον έως και το 2022 οδηγείται η Ευρωπαϊκή Ενωση, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, κάτι που αποτελεί ευπρόσδεκτη εξέλιξη για την Ελλάδα, αφού της επιτρέπει μεγαλύτερη ελευθερία στην εφαρμογή μέτρων στήριξης της οικονομίας της.

Αντιμέτωπη με την εκ νέου έξαρση της πανδημίας του κορωνοϊού, τη συνεπαγόμενη αβεβαιότητα καθώς και την κλίμακα της συρρίκνωσης της οικονομίας, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα παρατείνει την αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων της τουλάχιστον έως και το 2022. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε στους Financial Times ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδιος για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες Ευρωπαίος επίτροπος Βάλντις Ντομπρόβσκις, «βρισκόμαστε ακόμα σε μια συγκυρία πολύ μεγάλης αβεβαιότητας, με την κρίση να συνεχίζεται, οπότε με ασφάλεια μπορούμε να υποθέσουμε ότι η Κομισιόν δεν θα ενεργοποιήσει και πάλι τους κανόνες έως το 2022 τουλάχιστον – όλα εξαρτώνται από την πορεία της πραγματικής οικονομίας». Ωστόσο, διευκρίνισε ότι η Επιτροπή σχεδιάζει το φθινόπωρο να επανεξετάσει την κατάσταση. Στην πράξη αυτή η τοποθέτηση των Βρυξελλών σημαίνει ότι οι επιμέρους εθνικές κυβερνήσεις θα καταρτίσουν τους προϋπολογισμούς του 2021 λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν ισχύουν προς το παρόν οι κανόνες, ενώ δυνητικά θα εφαρμοσθούν και πάλι στους προϋπολογισμούς του 2022.

Η εξέλιξη αυτή ευνοεί την Ελλάδα, καθώς το υπουργείο Οικονομικών θα μπορέσει να χαράξει πολιτική χωρίς τους δημοσιονομικούς περιορισμούς του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% του ΑΕΠ το 2021 και, αναλόγως της κατάστασης με την πανδημία, πιθανώς ούτε το 2022.

Ολα εξαρτώνται από το πώς η COVID-19 θα επηρεάσει το ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το οποίο ήδη έχει πληγεί σε πρωτοφανή βαθμό εξαιτίας του ιού. Κι ενώ ήδη ο επίτροπος Βάλντις Ντομπρόβσκις έχει αναφέρει πως θα επανεξετασθεί το «πάγωμα» των κανόνων και των δημοσιονομικών στόχων το φθινόπωρο, υπάρχουν εκτιμήσεις μετά και το τελευταίο Εurogroup ότι αυτοί θα επανέλθουν αφ’ ης στιγμής το ΑΕΠ της Ε.Ε. αποκατασταθεί και πάλι στα επίπεδα του 2019. Δεδομένου ότι η κρίση της δημόσιας υγείας με την αύξηση των κρουσμάτων τοπικά στην Ε.Ε. και στον κόσμο δεν φαίνεται να αποκλιμακώνεται σύντομα, ίσως να επαληθευθούν οι πιο δυσοίωνες προβλέψεις της Κομισιόν για ύφεση 11% φέτος συνολικά.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο οι Βρυξέλλες έλαβαν την πρωτόγνωρη απόφαση να θέσουν σε εφαρμογή τη ρήτρα εξαίρεσης από τους κανόνες, ουσιαστικά «παγώνοντας» τις υποχρεώσεις των κρατών-μελών να συμμορφωθούν με τους δημοσιονομικούς στόχους χρέους και ελλείμματος ως ποσοστού του ΑΕΠ. Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε τότε πως το βήμα κρίνεται αναγκαίο, ώστε «οι χώρες να αντεπεξέλθουν σε ανθρώπινο αλλά και κοινωνικό – οικονομικό επίπεδο στον κορωνοϊό». Οι δημοσιονομικοί κανόνες, όπως επισημαίνουν οι Financial Times, οι οποίοι συχνά παραβιάζονταν, συνιστούν αδιάσπαστο μέρος του οικοδομήματος του κοινού νομίσματος από την υιοθέτησή του – και αυτοί ορίζουν το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ Βρυξελλών και εθνικών κυβερνήσεων για την αποκατάσταση των δημοσιονομικών τους.