ΔΝΤ σε Ελλάδα: Μην βιαστείτε να αποσύρετε τα μέτρα στήριξης
Στο τέλος του 2022 θα επιστρέψει η ελληνική οικονομία στα προ πανδημίας επίπεδα, σύμφωνα με τον Ντένις Μπότμαν, επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ για την Ελλάδα.
Σε συνέντευξή που παραχώρησε στην εφημερίδα «Τα Νέα» ο αξιωματούχος του Ταμείου προειδοποιεί ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να αποσύρει τα μέτρα στήριξης πρόωρα, ακόμη και σε περίπτωση ισχυρής ανάκαμψης το επόμενο έτος.
«Ακόμη και αν υπάρξει σχετικά ισχυρή ανάκαμψη το επόμενο έτος, η δημοσιονομική στήριξη δεν πρέπει να αποσυρθεί πρόωρα, καθώς αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμες απώλειες παραγωγής και υψηλότερη διαρθρωτική ανεργία» δηλώνει ο Μπότμαν, σημειώνοντας επίσης ότι «στηρίζουμε την απόφαση των Αρχών να στοχεύσουν σε υψηλότερο πρωτογενές έλλειμμα στον προϋπολογισμό του 2021 από ό,τι είχε προβλεφθεί πριν από το δεύτερο lockdown».
Όπως λέει «το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας θα επιστρέψει στο προ πανδημίας επίπεδο στο τέλος του 2022, λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσό και η εκταμίευση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ θα γίνει βάσει των αρχικών προβλέψεων και ότι η Ελλάδα θα διοχετεύσει τα κεφάλαια αυτά σε παραγωγικές επενδύσεις».
Κατά τον αξιωματούχο του Ταμείου «η αβεβαιότητα σχετικά με τη διάρκεια και την ένταση του σοκ του COVID-19 και ο βαθμός στον οποίο οι πόροι από το Next Generation EU μπορούν να αντισταθμίσουν τις πληγές της πανδημίας είναι οι κύριοι παράγοντες που θολώνουν τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές».
Όπως λέει, το ΔΝΤ προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 9,5% φέτος, ενώ θα ανακάμψει κατά μέσο όρο περίπου 5,7% το 2021 και το 2022, ενώ το πρωτογενές έλλειμμα αναμένεται στο 6,8% φέτος και 1,3% το 2021. Προσθέτει όμως ότι οι προβλέψεις αυτές «θα αναθεωρηθούν» λαμβάνοντας υπόψη το νέο lockdown, τις αναθεωρήσεις από την ΕΛΣΤΑΤ, την επερχόμενη έκδοση οικονομικών στοιχείων του τρίτου τριμήνου και την «ευπρόσδεκτη απόφαση της κυβέρνησης να παράσχει πρόσθετη δημοσιονομική στήριξη φέτος και στον προϋπολογισμό του 2021».
Επεξηγεί ότι «ένας επιταχυνόμενος αριθμός κρουσμάτων COVID-19 στην Ελλάδα και σε βασικούς εμπορικούς εταίρους θα καθυστερήσει την αναμενόμενη ανάκαμψη, ενώ η ανεργία θα μπορούσε να παγιωθεί, με τα χαμηλότερα εισοδήματα να περιορίζουν την κατανάλωση των νοικοκυριών. Αντίθετα, μια πρώιμη ανακάλυψη εμβολίων και η γρήγορη μαζική τους διανομή θα σήμαινε ταχύτερη και ισχυρότερη ανάκαμψη.
Βλέπει ότι υπάρχει ανάγκη για νέα μέτρα αποκλιμάκωσης του χρέους; «Οχι σε αυτή τη φάση» απαντά κατηγορηματικά.
«Έπειτα από την απότομη άνοδο το 2020, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας προβλέπεται να μειωθεί σταδιακά μεσοπρόθεσμα, αν και θα παραμείνει σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι είχε προβλεφθεί».
Ο Ντένις Μπότμαν επισημαίνει ότι το ΔΝΤ θα επανεξετάσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους το πρώτο εξάμηνο του 2021. Υπογραμμίζει ότι «η ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους θα μπορούσε να διακυβευθεί εάν υπάρξουν σημαντικοί αρνητικοί κίνδυνοι, κάτι που θα απαιτούσε ισχυρή προκυκλική δημοσιονομική προσαρμογή ή και περαιτέρω υποστήριξη από τους Ευρωπαίους εταίρους».
Στο σημείο αυτό υπογραμμίζει ότι λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη «η Ελλάδα πρέπει να κάνει αποτελεσματική χρήση των κονδυλίων του NGEU και να δώσει προτεραιότητα στη στήριξη της ανάκαμψης με στοχευμένα δημοσιονομικά κίνητρα το 2021, καθώς οι κίνδυνοι για τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους μετριάζονται από την άνευ προηγουμένου στήριξη της ΕΕ και της ΕΚΤ».
Πόσο πρέπει να διατηρήσει τα μέτρα στήριξης η Ελλάδα; «Η διατήρηση διευκολύνσεων και η καλή χρήση του δημοσιονομικού χώρου θα πρέπει να είναι η βραχυπρόθεσμη προτεραιότητα. Εάν εφαρμοστούν περιοριστικές πολιτικές πριν επιστρέψει η ανάκαμψη σε σταθερές βάσεις, υπάρχει κίνδυνος μόνιμης οικονομικής ζημιάς» απαντά ο Μπότμαν.
Ποιες θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες; «Η βασική βραχυπρόθεσμη προτεραιότητα είναι η αποφυγή ενός δημοσιονομικού κενού και μιας απότομης αποκλιμάκωσης της διευκόλυνσης στην εποπτεία που παρέχεται στις τράπεζες» επαναλαμβάνει. Επιπλέον, χρειάζονται πρώτον, βελτίωση του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής αυξάνοντας τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης, αντιμετώπιση των κενών κάλυψης στο σύστημα εγγυημένου-ελάχιστου εισοδήματος, επέκταση των ευκαιριών κατάρτισης του εργατικού δυναμικού. Δεύτερον, ενίσχυση της εκτέλεσης δημοσίων επενδύσεων για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Τρίτον, επιτάχυνση επιλεγμένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και μεταρρυθμίσεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα για την αποφυγή πληγών και για να ενισχυθεί η παροχή πιστώσεων στην οικονομία.
Τι προβλέπεται για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια; «Ο COVID-19 θα ασκήσει περαιτέρω πιέσεις την κερδοφορία και θα μπορούσε να προκαλέσει ένα νέο κύμα ΜΕΔ. Σε αυτό το πλαίσιο, η ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών πρέπει να επιδιωχθεί με βάση μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τον χρηματοπιστωτικό τομέα με όλες τις επιλογές στο τραπέζι» τονίζει. Θεωρεί τον Ηρακλή «μερική λύση, διότι θα βοηθήσει μόνο στη μείωση του υπάρχοντος αποθέματος ΜΕΔ κατά σχεδόν 50%, με κόστος χαμηλότερα επίπεδα κεφαλαίου και ασθενέστερη ποιότητα τραπεζικού κεφαλαίου». Τάσσεται υπέρ της δημιουργίας bad bank, αλλά με αστερίσκους.
«Η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη σύσταση Εταιρείας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων θα μπορούσε να είναι μια σημαντική συμπληρωματική λύση, αλλά απαιτεί περαιτέρω αξιολόγηση» σημειώνει.