Δρομολογούνται πέντε μέτρα ενίσχυσης των επιχειρήσεων

Πέντε μέτρα ενίσχυσης ρευστότητας για επιχειρήσεις και κλάδους που πλήττονται από τον κορωνοϊό επεξεργάζεται η κυβέρνηση σε συνεργασία με τις εποπτικές αρχές και τις τράπεζες. Τα μέτρα θα στοχεύουν στη στήριξη των υγιών επιχειρήσεων που μέχρι σήμερα ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, αλλά λόγω του κορωνοϊού αντιμετωπίζουν ταμειακά προβλήματα, επηρεάζοντας είτε την ικανότητά τους να αποπληρώνουν τα δάνειά τους είτε τη δυνατότητά τους να ολοκληρώσουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Μεταξύ των μέτρων που συζητούνται είναι:

• Η αναστολή πληρωμής δανειακών υποχρεώσεων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, π.χ. τριών μηνών.

• Η ρύθμιση των οφειλών με ευνοϊκούς όρους για επιχειρήσεις που πλήττονται άμεσα.

• Η παροχή κρατικών εγγυήσεων για τη χορήγηση νέων δανείων.

• Η επιδότηση επιτοκίου για νέες χρηματοδοτήσεις.

• Η αξιοποίηση πόρων και εργαλείων του ΕΣΠΑ για την παροχή ρευστότητας με τη μορφή κεφαλαίου κίνησης και τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων.

Τα μέτρα είναι ήδη αντικείμενο εξαντλητικών συζητήσεων μεταξύ υπουργείου Οικονομικών, Τράπεζας της Ελλάδος και τραπεζών και αναμένεται να εξειδικευθούν τις επόμενες ημέρες. Προηγουμένως θα πρέπει να συζητηθούν σε επίπεδο Eurogroup, προκειμένου να πάρουν το πράσινο φως από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα και να ευθυγραμμιστούν με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», πρόκειται για μέτρα που θα είναι κατά το δυνατόν στοχευμένα και δεν θα έχουν οριζόντιο χαρακτήρα, δηλαδή δεν θα αφορούν όλες τις επιχειρήσεις και τους κλάδους αδιακρίτως. Για τον λόγο αυτό η πρωτοβουλία των κινήσεων τουλάχιστον σε ό,τι αφορά μέτρα όπως η αναστολή δόσεων ή οι ρυθμίσεις υφιστάμενων δανείων, θα αφεθεί στις τράπεζες, οι οποίες θα εφαρμόσουν τα μέτρα ανακούφισης κατά περίπτωση και ανάλογα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κάθε επιχείρηση ή κλάδος. Στόχος να αποφευχθεί η δημιουργία μιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων λόγω καταχρηστικότητας οριζόντιων ρυθμίσεων που έχουν λειτουργήσει και κατά το παρελθόν ως καταφύγιο για στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Από την πλευρά του το υπουργείο Οικονομικών σκοπεύει να θέσει στη διάθεση των τραπεζών όλα τα αναγκαία εργαλεία, προκειμένου να στηρίξει την προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας, που συντονίζεται από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα, δηλαδή την ΕΚΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Διαρθρωτικά Ταμεία, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αλλά και τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε., που έχει εξαγγείλει τη χαλάρωση των κριτηρίων περί κρατικών εγγυήσεων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από τη χαλάρωση των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO) που ανακοίνωσε η ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν να διοχετεύσουν στην οικονομία πρόσθετη ρευστότητα 3,5 δισ. ευρώ περίπου, ενώ επιπλέον ρευστότητα μπορεί να απελευθερωθεί από τη χαλάρωση των κεφαλαιακών κανόνων και την απελευθέρωση μέρους από το κεφαλαιακό μαξιλάρι. Στη βάση της χαλάρωσης των κριτηρίων για τις κρατικές εγγυήσεις, έχει ανοίξει ήδη η συζήτηση για την παροχή εγγυήσεων προς τις τράπεζες προκειμένου να χορηγήσουν νέα δάνεια. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η χορήγηση από την πλευρά του κράτους εγγυήσεων για δάνεια προς επιχειρήσεις, παραμένει από το 2012 μια απαγορευμένη συζήτηση για τη χώρα μας, στον βαθμό που τα δάνεια που έχουν δοθεί στο παρελθόν αποτελούν αντικείμενο διελκυστίνδας με τις τράπεζες, καθώς δεν έχουν εξοφληθεί ακόμα.

Για τον λόγο αυτό μεταξύ των μέτρων που συζητούνται είναι η επιδότηση επιτοκίου από την πλευρά του κράτους για νέες χρηματοδοτήσεις, έτσι ώστε να επιμεριστεί ο κίνδυνος και να μη θεωρηθεί ότι τα δάνεια που θα δοθούν, θα αποτελέσουν «δωρεάν» χρήμα. Η συμβολή του κράτους θα γίνει μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων και των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, τα οποία θα επανασχεδιαστούν προκειμένου να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες που δημιουργούνται λόγω της κρίσης από την πανδημία.

Η πρώτη κατοικία

Στο επίκεντρο των συζητήσεων της κυβέρνησης με τις αρμόδιες εποπτικές αρχές και τις τράπεζες, βρίσκεται επίσης η προστασία της πρώτης κατοικίας, που σύμφωνα με τον υφιστάμενο προγραμματισμό λήγει στα τέλη Απριλίου. Αν και το πρόβλημα που έχει δημιουργήσει ο κορωνοϊός δεν έχει ακόμη αγγίξει τη δυνατότητα των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις, ο κίνδυνος αυτός θα υπάρξει εφόσον η κρίση παραταθεί για τις επιχειρήσεις, πλήττοντας μοιραία και τα νοικοκυριά.

Το ενδεχόμενο παράτασης στη λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την προστασία της πρώτης κατοικίας εξετάζεται από την κυβέρνηση σε συνεργασία με τις τράπεζες ως παράλληλη δράση με την ολοκλήρωση του νέου πτωχευτικού νόμου. Στη βάση αυτή στόχος είναι ο νέος νόμος, που θα είναι αυστηρότερος σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο, να οριστικοποιηθεί σύντομα έτσι ώστε να δοθεί ένα τέλος σε προσδοκίες ότι το νέο πλαίσιο θα είναι ευνοϊκότερο σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα.

Στο σκεπτικό των τραπεζών που φέρονται να συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση είναι ότι, εφόσον ο νόμος ψηφιστεί και γίνει σαφές τι θα ισχύει μετά τη λήξη της προστασίας της πρώτης κατοικίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, δεν θα υπάρχουν δικαιολογίες για όσους θέλουν να ρυθμίσουν το δάνειό τους. Ετσι, η όποια πιθανή παράταση δοθεί στη λειτουργία της πλατφόρμας θα λειτουργήσει ως κίνητρο και για τους πιο δύσπιστους που σήμερα προσδοκούν ότι ο νέος πτωχευτικός νόμος θα είναι ευνοϊκότερος από το σημερινό καθεστώς. Η επιχειρηματολογία αυτή εκτιμάται ότι μπορεί να πείσει και τους θεσμούς που έχουν κάνει σαφές ότι η προστασία της πρώτης κατοικίας θα εκπνεύσει οριστικά στα τέλη Απριλίου.