Εφάπαξ: Ποιες αλλαγές εξετάζονται για τον υπολογισμό του
Το θέμα αλλαγών στον υπολογισμό του εφάπαξ θέτουν οι υπηρεσιακοί παράγοντες από τα ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου προκειμένου να μετρούν περισσότερο οι μισθοί της τελευταίας 5 ετίας πριν από τη συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων.
Η πρόταση βρίσκεται ήδη στο τραπέζι των αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων από τα Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου καθώς διαπιστώνεται πλέον ότι ο διαχωρισμός του εφάπαξ σε 2 μέρη, ένα για τα έτη ασφάλισης έως το 2013 και ένα για τα έτη από το 2014 και μετά έχει ημερομηνία λήξης. Ουσιαστικά η πρόταση για αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του εφάπαξ αφορά στην επέκταση της 5ετίας 2009-2013 που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του πρώτου και καλύτερου τμήματος, ώστε να είναι πιο κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης. Όσο πιο μακριά βρίσκονται οι ασφαλισμένοι από την καλή 5ετία του εφάπαξ, τόσο μικρότερο είναι και το τελικό ποσό.
Η ημερομηνία λήξης
Η ημερομηνία λήξης σημαίνει ότι χρόνο με τον χρόνο το εφάπαξ θα μειώνεται για όλο και περισσότερους ασφαλισμένους που θα απομακρύνονται από την καλή 5 ετία που δίνει το υψηλότερο εφάπαξ και θα έχουν τα περισσότερα έτη μετά το 2013 όπου το εφάπαξ έχει τη μορφή της άτοκης επιστροφής των εισφορών τους. Αυτό που έχουν διαπιστώσει σύμφωνα με την εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος” τα αρμόδια στελέχη του τομέα πρόνοιας του ΕΦΚΑ είναι ότι κάθε χρόνο λιγοστεύουν οι ασφαλισμένοι που έχουν τα περισσότερα έτη ασφάλισης έως το 2013 που είναι το “καλό” τμήμα του εφάπαξ και αρχίζουν να αυξάνονται οι ασφαλισμένοι που έχουν τα περισσότερα χρόνια μετά το 203 που το εφάπαξ γίνεται αισθητά μικρότερο.
Οι περισσότεροι από τους παλαιούς ασφαλισμένους δηλαδή έχουν βγει στη σύνταξη παίρνοντας ενισχυμένο το εφάπαξ με το 60% των αποδοχών της 5 ετίας 2009-2013 και πλέον όσοι πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν στα επόμενα έτη θα έχουν μεγαλύτερη μείωση στο εφάπαξ καθώς από τη μια θα λιγοστεύουν τα χρόνια θα έχουν έως το 2013 που είναι το “καλό”τμήμα του εφάπαξ και από την άλλη θα αυξάνονται τα χρόνια που θα έχουν μετά το 2013 που αντί για εφάπαξ θα παίρνουν πίσω τις εισφορές τους και αυτές άτοκα.
Για τον λόγο αυτόν συζητείται ο υπολογισμός του εφάπαξ να λαμβάνει υπόψη τις εισφορές της 5 ετίας πριν από τη συνταξιοδότηση. Η πρόταση αυτή σημαίνει ότι ακόμη και με την άτοκη επιστροφή εισφορών, οι μελλοντικοί συνταξιούχοι θα περιορίσουν τις απώλειες γιατί το εφάπαξ θα υπολογίζεται με μεγαλύτερες εισφορές λόγω των υψηλότερων μισθώνπου θα έχουν την τελευταία 5 ετία πριν βγουν στη σύνταξη. Αν δεν γίνουν αλλαγές τότε η άτοκη επιστροφή εισφορών θα αποβεί εις βάρος των ασφαλισμένων καθώς θα πάρουν λιγότερα και από αυτά που πλήρωσαν.
Η πορεία του εφάπαξ και τα παραδείγματα
Σήμα κινδύνου εκπέμπει η πορεία του εφάπαξ καθώς χρόνο με τον χρόνο τα ποσά που καταβάλλονται στους ασφαλισμένους μειώνονται αντί να αυξάνονται και ήδη έχει αρχίσει να συζητείται η αλλαγή στον τρόπο που υπολογίζεται γιατί αν παραμείνει το διπλό σύστημα που ισχύει μετά το 2013 τότε οι νεότεροι ασφαλισμένοι θα χάσουν ακόμη και τις εισφορές που πλήρωσαν.
Η εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος παραθέτει παρακάτω δύο σχετικά παραδείγματα:
- Συνταξιούχος του Δημοσίου στη ΠΕ κατηγορία που αποχώρησε από την υπηρεσία του το 2023, έχοντας 38 χρόνια ασφάλισης και πληρωμής εισφορών στο ταμείο πρόνοιας του Δημοσίου θα πάρει περίπου 36.023 ευρώ από το εφάπαξ. Ο αντίστοιχος, με τα ίδια έτη ασφάλισης που έχει αποχωρήσει το 2033 θα λάβει περίπου 26.289 ευρώ, θα έχει χάσει 10.000 ευρώ.
- Συνταξιούχος του Δημοσίου που αποχώρησε το 2022 έχοντας συμπληρώσει 35 χρόνια ασφάλισης και πληρωμής εισφορών, πήρε 27.850 ευρώ από το εφάπαξ. Ο αντίστοιχος που θα αποχωρήσει με 35 έτη ασφάλισης το 2032 θα πάρει εφάπαξ περίπου 19.600 ευρώ, δηλαδή θα έχει χάσει πάνω από 8.000 ευρώ, παρότι θα έχει καταβάλει τις ίδιες εισφορές με αυτόν που πήρε εφάπαξ το 2022.