Εφάπαξ το 2020 αναδρομικά 1,4 δισ. ευρώ

Αναδρομικά ύψους 1,4 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στις περικοπές που έγιναν το 2012 στις κύριες συντάξεις για το επίμαχο 11μηνο μεταξύ Ιουνίου 2015 και Μαΐου 2016, στο σύνολο των δικαιούχων, προτίθεται να επιστρέψει η κυβέρνηση. Η παροχή θα δοθεί εφάπαξ, εντός του επόμενου 6μήνου, πιθανότατα με τη μορφή μιας «13ης σύνταξης». Χθες, ψηφίστηκε από τη Βουλή η πρώτη τροπολογία. Αφορά τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα που είδαν την κύρια σύνταξή τους το 2012 να μειώνεται, ανεξάρτητα από το εάν είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη ή όχι. Η δαπάνη, άτοκα, εκτιμάται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σε 900 εκατ. ευρώ. Σε δεύτερη φάση, μετά και την έκδοση της σχετικής απόφασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αναμένεται να κατατεθεί αντίστοιχη τροπολογία που θα καλύπτει τους συνταξιούχους του Δημοσίου.

Εκτός αναδρομικών επιστροφών μένουν όσοι συνταξιούχοι διεκδικούσαν ποσά που αφορούν περικοπές στα δώρα και στις επικουρικές συντάξεις. Μάλιστα, στην τροπολογία του υπουργείου Εργασίας για τον ιδιωτικό τομέα, ξεκαθαρίζεται ότι όποιος συνταξιούχος λάβει τα αναδρομικά ποσά αποδέχεται ότι πρόκειται για το σύνολο των οφειλομένων και κάθε άλλη διεκδίκηση σβήνεται. Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση προσδοκά ότι θα κλείσει εντός του 2020 το κεφάλαιο των δημοσιονομικών εκκρεμοτήτων, επιβαρύνοντας τον φετινό προϋπολογισμό που ούτως ή άλλως θα είναι υπερελλειμματικός.

Πηγές από το υπουργείο Εργασίας εξηγούσαν ότι η απόφαση ελήφθη καθώς οι νομικοί, ερμηνεύοντας τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ, έκριναν ότι αφορούν μόνο τις επιστροφές αναδρομικών ποσών σε κύριες συντάξεις, όσων προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη και προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση, επεσήμαιναν, επέλεξε την επιστροφή των ποσών και σε αυτούς που δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, αλλά και στους συνταξιούχους του Δημοσίου, για τους οποίους άλλωστε εκκρεμεί η έκδοση απόφασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Τα ποσά, συνολικού μεικτού ύψους 1,4 δισ. ευρώ, θα καταβληθούν εφάπαξ, εντός του επόμενου 6μήνου. Το καθαρό ποσό, για τον  ιδιωτικό τομέα, βάσει της έκθεσης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, είναι 900 εκατ. ευρώ.

Οπως εξηγεί στην «Κ» ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, οι επιστροφές (μετά και την ψήφιση της δεύτερης τροπολογίας) θα δοθούν σε 850.000-900.000 συνταξιούχους, δικαιούχους κύριων συντάξεων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Αφορούν τους 11 μήνες από τον Ιούνιο του 2015 έως και το Μάιο του 2016 και δεν συμπεριλαμβάνουν τα ποσά από τα κομμένα δώρα κι επιδόματα καθώς και αυτά από τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων.

Τι αφορούν

Τα επιστρεφόμενα ποσά με βάση και τις αποφάσεις του ΣτΕ αφορούν:

1. Τη μείωση κατά 12% στο τμήμα της κύριας σύνταξης που υπερέβαινε στις 31/12/2014 τα 1.300 ευρώ.

2. Τη μείωση από το πρώτο ευρώ επί της κύριας σύνταξης με κλίμακα 5%, 10%, 15%, 20% για αθροιστικά ποσά 1.000 ευρώ, 1.500 ευρώ, 2.000 ευρώ και 3.000 ευρώ στο άθροισμα κύριας και επικουρικής αντίστοιχα.

Κατ’ ουσίαν, βάσει της τροπολογίας, επισημαίνει ο κ. Ρίζος, δικαιούνται αναδρομικά αποκλειστικά όσοι συνταξιούχοι είχαν κύριες συντάξεις πάνω από 1.000 ευρώ αλλά και οι περιπτώσεις που το άθροισμα κύριας και επικουρικής ξεπερνούσε τα 1.000 ευρώ. Οι υπόλοιποι, και κυρίως όσοι είχαν προσφύγει διεκδικώντας δώρα και επιδόματα, δεν θα λάβουν κανένα ποσό. Μένουν δηλαδή εκτός οι αγρότες και όσοι χαμηλοσυνταξιούχοι είχαν άθροισμα συντάξεων έως 1.000 ευρώ.

Για τις λοιπές διεκδικήσεις ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος να επιστραφούν.

Αυτό, σύμφωνα με τον έγκυρο δικηγόρο, σημαίνει ότι παραμένουν ενεργές οι διεκδικήσεις και φυσικά θα προχωρήσει η εκδίκαση των σχετικών αγωγών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ποσά θα δοθούν κοντά στις ημέρες των Χριστουγέννων, με στόχο να πέσει και να τονώσει την αγορά περίπου 1,4 δισ. ευρώ.

Για παράδειγμα, συνταξιούχος του ΟΑΕΕ με μεικτή κύρια σύνταξη που διαμορφώθηκε στα 1.612,1 ευρώ, θα λάβει αναδρομικά 1.059,3 ευρώ καθώς η περικοπή του ν. 4051/12 είναι 22,9  ευρώ τον μήνα, ενώ η περικοπή του ν. 4093/2012 είναι 73,4 ευρώ τον μήνα.

Συνταξιούχος του ΤΣΜΕΔΕ με μεικτή κύρια σύνταξη στις 2.094,9 ευρώ, είχε περικοπή από τον ν. 4051/12 της τάξης των 59,8 ευρώ ανά μήνα και 173,8 ευρώ ανά μήνα λόγω της περικοπής του ν. 4093/2012. Το συνολικό ποσό με το οποίο θα δικαιωθεί είναι 2.569,6 ευρώ.

Συνταξιούχος του ΙΚΑ με κύρια σύνταξη στα 1.389,1 ευρώ, ύστερα από περικοπές 6,15 ευρώ τον μήνα από τον ν. 4051/12  και 134,51 ευρώ τον μήνα λόγω του ν. 4093/2012, θα δικαιωθεί και θα λάβει 1.547,26 ευρώ.

Ανοίγει νέος κύκλος δικαστικών διεκδικήσεων 

Αντιδράσεις προκάλεσε η χθεσινή τροπολογία του υπουργείου Εργασίας για τα αναδρομικά, με τους νομικούς να εκτιμούν στην πλειοψηφία τους ότι η κυβερνητική απόφαση οδηγεί σε περικοπές και περιορίζει την εφαρμογή των αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Επισημαίνουν μάλιστα ότι ενώ η πιλοτική δίκη φιλοδοξούσε να κλείσει τον κύκλο ταλαιπωρίας των συνταξιούχων, η τροπολογία ανοίγει έναν νέο κύκλο, δικαστικών διεκδικήσεων.

Η πρώτη αντίδραση αφορά τον τρόπο που η κυβέρνηση και δη το υπουργείο Εργασίας ερμηνεύει την απόφαση του ΣτΕ, αφήνοντας εκτός ρύθμισης αναδρομικά που αφορούν περικοπές σε δώρα – επιδόματα και επικουρικές συντάξεις. Για «νομικό πραξικόπημα» κάνει λόγο μιλώντας στην «Κ» ο δικηγόρος του οποίου η υπόθεση οδηγήθηκε στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, Λουκάς Αποστολίδης, εκτιμώντας ότι «όποια και αν είναι η δικαιολογία της εκτελεστικής εξουσίας, οι περικοπές και ο περιορισμός εφαρμογής των αποφάσεων Ολομέλειας ΣτΕ και Ελεγκτικού Συνεδρίου αποτελούν συνταγματική εκτροπή, αφού παραβιάζεται η συνταγματική αρχή της διάκρισης των εξουσιών».

Σύμφωνα με τον κ. Αποστολίδη, η Ολομέλεια του ΣτΕ στη βάση των αρχών της αναλογικότητας έκρινε την ισορροπία ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό συμφέρον και η πολιτική εξουσία οφείλει να μην κρίνει εκ νέου τις δικαστικές αποφάσεις. Με την τροπολογία όμως, σημειώνει ο δικηγόρος, καταλύεται η διάκριση των εξουσιών και παραβιάζονται βασικές αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Μάλιστα, ο κ. Αποστολίδης εκτιμά πως οι ασφαλισμένοι θα συνεχίσουν τον δικαστικό αγώνα για επιστροφή των αναδρομικών σε σύνταξη, επικούρηση και δώρα, όπως επιτάσσουν οι αποφάσεις του ΣτΕ. «Ως συνήγοροι αυτού του δύσκολου και πολυετούς δικαστικού αγώνα θα συμβουλεύσουμε τους ασφαλισμένους όσοι δεν έχουν ασκήσει αγωγές να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη για να προασπίσουν τα κοινωνικά και οικονομικά συμφέροντά τους», καταλήγει.

Προβληματισμό προκαλεί και η πρόβλεψη της τροπολογίας ότι με την καταβολή των ποσών (που αφορούν μόνο τις κύριες συντάξεις), οι αξιώσεις των συνταξιούχων για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις όχι μόνο κύριων, αλλά και επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων άδειας και εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, κατά το επίμαχο 11μηνο αποσβαίνονται. Δεν είναι λίγοι οι δικηγόροι που εκτιμούν ότι πρόκειται για έναν έμμεσο διακανονισμό, προκειμένου οι συνταξιούχοι να αποφύγουν ατέρμονες δικαστικές διεκδικήσεις, που όμως ανοίγει τον δρόμο ακόμη και για επιστροφή των αναδρομικών στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, προκειμένου οι διεκδικήσεις να μη χαθούν. 

Ενα επίσης «δύσκολο» σημείο της τροπολογίας αφορά τη διάκριση μεταξύ αυτών που τελικά είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη και για τους οποίους οι διεκδικήσεις δεν αποσβαίνονται. Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνει στην «Κ» ο γνωστός δικηγόρος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, Δημήτρης Μπούρλος, με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για την επιστροφή των αναδρομικών διαψεύσθηκαν εν πολλοίς προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί στους συνταξιούχους για καθολική δικαίωσή τους, στο πλαίσιο του 11μηνου που είχε κρίνει αμετάκλητα το ΣτΕ. «Ετσι λοιπόν, μεγάλο ποσοστό των συνταξιούχων (κυρίως χαμηλοσυνταξιούχοι) δεν πρόκειται να δικαιωθούν κανενός ποσού αναδρομικών, αφού για όσους δεν έχουν ασκήσει αγωγές δεν προβλέπεται απόδοση δώρων και επικουρικών συντάξεων», δηλώνει και υπογραμμίζει πως κατά την άποψή του «η χθεσινή νομοθετική ρύθμιση καταλήγει επίσης σε μια ανεπίτρεπτη διάκριση ανάμεσα στους συνταξιούχους που είχαν ασκήσει αγωγές και σε όσους δεν είχαν κινηθεί δικαστικά». «Αναιρεί οποιαδήποτε δικαιολογητική βάση διεξαγωγής πιλοτικής δίκης, η οποία, σύμφωνα με όσα είχαν λεχθεί, στόχευε ακριβώς σε όμοια αντιμετώπιση των συνταξιούχων ανεξαρτήτως ασκήσεων αγωγών», καταλήγει ο κ. Μπούρλος.