Εφορία: Έξι στους δέκα οφειλέτες έχουν χρέη έως 500 ευρώ

Η επεξεργασία των στοιχείων της ΑΑΔΕ που πραγματοποίησε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή δείχνει σημαντική αύξηση των μικροοφειλετών, των φορολογούμενων δηλαδή που χρωστούν στην Εφορία ποσά που δεν υπερβαίνουν τα 500 ευρώ. Μέσα σε ένα χρόνο, και συγκεκριμένα από τον Ιούλιο του 2021 έως και τον Ιούλιο του 2022 ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 692.413 άτομα. Ωστόσο, σύμφωνα με τους αναλυτές του Γραφείου Προϋπολογισμού η αύξηση των οφειλετών σχετίζεται με την αλλαγή του χρόνου βεβαίωσης και πληρωμής του ΕΝΦΙΑ  το τρέχον έτος και επομένως οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στη διαταραχή της εποχικότητας που καταγράφεται στη μεταβολή του πλήθους των οφειλετών.

Στην απέναντι όχθη βρίσκονται οι 8.862 μεγαλοοφειλέτες. Ο καθένας χρωστάει πάνω από 1 εκατ. ευρώ στην Εφορία ενώ όλοι μαζί έχουν «φεσώσει» το Δημόσιο με 90 δις. ευρώ όταν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών ανέρχεται σε 112,65 δις. ευρώ. Δηλαδή μόλις το 0,2 % των οφειλετών της Εφορία χρωστάει το 80% των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μέσα σε ένα έτος οι μεγαλοοφειλέτες αυξήθηκαν κατά 319 πρόσωπα ενώ μόλις 22 φορολογούμενοι σε διάστημα 8 μηνών άφησαν στην Εφορία «φέσι» ύψους 1,1 δις. ευρώ.

Σύμφωνα με την έκθεση:

– Το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του Ιουλίου του 2022, διαμορφώθηκε στα 112,6 δις ευρώ, αυξημένο κατά 3,7 δις ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2021. Η αύξηση αυτή υπολογίζεται από (α) τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 7,9 δις ευρώ, συν (β) τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά την 1/8/2021 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα ύψους 2,1 δις ευρώ, μείον (γ) τις εισπράξεις και διαγραφές 6,3 δις ευρώ.

– Ποσοστό 23,2% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,1 δις ευρώ, αφορά σε οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Κατά συνέπεια το «πραγματικό» ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή το συνολικό υπόλοιπο μετά την ληξιπρόθεσμο χρέος, όπως διαμορφώθηκε μέχρι τον μήνα αναφοράς και αφαιρώντας εισπράξεις και διαγραφές έναντι «παλιού» και «νέου» ληξιπρόθεσμου χρέους μέχρι τον μήνα αναφοράς. Πρόκειται για οφειλές των οποίων η είσπραξη είναι αντικειμενικά αδύνατη, βάσει των προϋποθέσεων που ορίζονται στο άρθρο 82 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΝΔ 356/1974). Αφορά για  παράδειγμα περιπτώσεις στις οποίες ο οφειλέτης και οι συνυπόχρεοί του δε διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία και ολοκληρώθηκε η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων και απαιτήσεων του οφειλέτη (και έπαυσαν οι εργασίες πτώχευσης αν πρόκειται για πτωχό).

– Μόνο το 51,4% του ληξιπρόθεσμου χρέους που αντιστοιχεί σε 44,4 δις ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ.). Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 27,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,1 δις ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (καταπτώσεις εγγυήσεων, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 20,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 18 δις ευρώ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,8 δις ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 9,5 δις ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,1 δις ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με άλλα λόγια το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 30% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που ισοδυναμεί με το 23% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.

– Το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022 το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών αυξήθηκε κατά 1,3 δις ευρώ, καθώς οι εκροές από το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή οι εισπράξεις και οι διαγραφές (3,9 δις ευρώ) ήταν λιγότερες από τις εισροές, οι οποίες περιλαμβάνουν τα νέα ληξιπρόθεσμα ύψους 4,4 δις ευρώ και τις ληξιπρόθεσμες  οφειλές στο τέλος του 2021 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα (781,7 εκατ. ευρώ).

– Την περίοδο 1/12/2021-31/7/2022 διαπιστώνεται σημαντική αύξηση (κατά 1,3 δις ευρώ) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγουμένου έτους, με αποτέλεσμα να αγγίζει τα 4,8 δις ευρώ. Χαρακτηριστικό είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος του νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου πηγάζει από την κατηγορία του φόρου Εισοδήματος (1,3 δις ευρώ) και τον ΦΠΑ (1,7 δις ευρώ).

– Περίπου το 23% του νέου ληξιπρόθεσμου χρέους (που αντιστοιχεί σε 1,1 δις ευρώ) προέρχεται από μόλις 22 οφειλέτες.

– Στο τέλος του Ιουλίου του 2022 παρατηρείται αύξηση κατά 741.827 του αριθμού των οφειλετών (φυσικά και νομικά πρόσωπα) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στους 4.230.900 οφειλέτες.

– Η αύξηση του αριθμού των οφειλετών διαπιστώνεται σε όλες τις κατηγορίες οφειλής, ενώ πηγάζει πρωτίστως από τις δύο χαμηλότερες κατηγορίες, δηλαδή αυτές που περιλαμβάνουν ποσά μέχρι 500 ευρώ. Ειδικότερα, στις ανωτέρω κατηγορίες οφειλής παρουσιάζεται συνολική αύξηση των οφειλετών κατά 692.413 πρόσωπα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, με αποτέλεσμα να αγγίζουν αθροιστικά τα 2.427.795 πρόσωπα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 57,4% του συνόλου των οφειλετών. Ωστόσο, αξίζει να επισημανθεί ότι η αύξηση των οφειλετών σχετίζεται με την αλλαγή του χρόνου βεβαίωσης και πληρωμής του ΕΝΦΙΑ το τρέχον έτος και επομένως οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στη διαταραχή της εποχικότητας που καταγράφεται στη μεταβολή του πλήθους των οφειλετών.

– Αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση παρατηρείται σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες οφειλής, με τη μεγαλύτερη να πηγάζει από τους οφειλέτες με ύψος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ (αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε αυτήν την κατηγορία κατά 2,7 δις ευρώ), ο αριθμός των οποίων σημείωσε αύξηση κατά 319 πρόσωπα. Σημειώνεται ότι στη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλής συγκεντρώνεται το 80% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών.

– Στην αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ σημαντική είναι η συνεισφορά των νομικών προσώπων καθώς οι οφειλές που προέρχονται από αυτά αυξήθηκαν κατά 2,3 δις ευρώ σε ετήσια βάση. Σημειώνεται ότι από τα νομικά πρόσωπα προέρχεται το 73% των οφειλών στο συγκεκριμένο εύρος οφειλής με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Ιουλίου του 2022 τα 65,8 δις ευρώ.  Αντίστοιχα το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.407, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 203 νομικά πρόσωπα.