Ενδομητρίωση και εγκυμόσυνη: Έννοιες συμβατές ή όχι;

Μεγάλη μερίδα γυναικών ταλαιπωρείται από την ενδομητρίωση και παρά την αφθονία πηγών ενημέρωσης που διαθέτουμε σήμερα, πολλές γυναίκες θεωρούν ότι ο πόνος κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως είναι «φυσιολογικός», με αποτέλεσμα να μην διαγιγνώσκεται έγκαιρα το πρόβλημα.

Συνηθέστερα, η διάγνωση της ενδομητρίωσης τίθεται όταν η γυναίκα μπαίνει στη διαδικασία τεκνοποίησης, οπότε και παρατηρείται μεγάλη δυσκολία στο να μείνει έγκυος.

Υπάρχει θεραπεία για την ενδομητρίωση και πόσο εύκολο είναι μια γυναίκα με ενδομητρίωση να μείνει έγκυος;

Σε αυτές και πολλές ακόμη απορίες σας αναφορικά με την ενδομητρίωση, τα συμπτώματα, τις επιπλοκές και τη θεραπεία της επιχειρούμε να απαντήσουμε σήμερα με τη βοήθεια του Αναπλ. Καθηγητή, Γυναικολόγου Ενδοσκοπικού Χειρουργού κ. Στέφανου Χανδακά.

Τι είναι η ενδομητρίωση και πώς εκδηλώνεται;

Η ενδομητρίωση είναι μια κοινή γυναικολογική πάθηση κατά την οποία ιστός παρόμοιος με το ενδομήτριο, που καλύπτει το εσωτερικό της ενδομήτριας κοιλότητας, αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα, προκαλώντας πόνο, φλεγμονή και μερικές φορές προβλήματα γονιμότητας. Επηρεάζει περίπου 2 στις 10 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής τους.

Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης μπορεί να διαφέρουν ευρέως από άτομο σε άτομο, αλλά κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν επώδυνες περιόδους, χρόνιο πυελικό πόνο, πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή και υπογονιμότητα. Μερικές γυναίκες μπορεί επίσης να εμφανίσουν συμπτώματα από το έντερο ή την ουροδόχο κύστη, κόπωση ή κατάθλιψη. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων δε σχετίζεται πάντα με την έκταση της ενδομητρίωσης και μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν σοβαρά συμπτώματα, με ελάχιστες μόνο εστίες ενδομητρίωσης.

Υπάρχει θεραπεία για την ενδομητρίωση;

Η θεραπεία της ενδομητρίωσης εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την επιθυμία για επίτευξη εγκυμοσύνης. Η διαχείριση του πόνου μπορεί να περιλαμβάνει παυσίπονα, ορμονικά αντισυλληπτικά, ενδομήτριο ορμονικό σπείραμα ή χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση συνήθως γίνεται με λαπαροσκόπηση και έχει σκοπό την οριστική διάγνωση αλλά και τη θεραπεία μέσω της αφαίρεσης των ενδομητριωσικώνκύστεων και των ενδομητριωσικών εστιών.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ ενδομητρίωσης και υπογονιμότητας;

Η ενδομητρίωση και η υπογονιμότητα σχετίζονται στενά. Σύμφωνα με μελέτες, μεταξύ 30-50% των γυναικών με ενδομητρίωση παρουσιάζουν δυσκολία στη σύλληψη.

Για μια γυναίκα με ενδομητρίωση, που προσπαθεί να μείνει έγκυος, η πιθανότητα να συλλάβει κάθε μήνα είναι μόνο 2-10%, κάτι που είναι πολύ μικρό αν συγκριθεί με το μηνιαίο ποσοστό γονιμότητας του γενικού πληθυσμού, που είναι 15-25%.

Συγκεκριμένα η ενδομητρίωση προκαλεί υπογονιμότητα με τους παρακάτω τρόπους:

• δρα τοξικά στο απόθεμα ωαρίων στις ωοθήκες και οδηγεί σε πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια (είναι η πρώτη αιτία πρόωρης εμμηνόπαυσης),
• επηρεάζει την εμφύτευση του εμβρύου στο ενδομήτριο μέσω ουσιών του ανοσοποιητικού συστήματος,
• προκαλεί συμφύσεις και απόφραξη στις σάλπιγγες.

Πώς μπορούν οι μέθοδοι της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής να βοηθήσουν μια γυναίκα με ενδομητρίωση να μείνει έγκυος;

Γυναίκες νεότερες από 35 ετών με ήπια ενδομητρίωση (στάδιο Ι και ΙΙ), μπορεί να υποβληθούν σε θεραπεία σπερματέγχυσης κατόπιν φαρμακευτικής διέγερσης των ωοθηκών. Μετά την ηλικία των 35 ετών, υπάρχει η φυσιολογική μείωση της γονιμότητα της γυναίκας. Όταν σε αυτήν προστεθεί και η ύπαρξη της ενδομητρίωσης, η γονιμότητα μειώνεται αθροιστικά περαιτέρω. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες με ενδομητρίωση παράγουν μικρότερο αριθμό ωαρίων και έχουν χαμηλότερα ποσοστά εγκυμοσύνης. Είναι συνεπώς απαραίτητη μια πιο επιθετική προσέγγιση με θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης. Αν και η ενδομητρίωση μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της θεραπείας με εξωσωματική, η θεραπεία της εξωσωματικής μεγιστοποιεί την γονιμότητα του κάθε κύκλου, εφόσον προηγηθεί χειρουργική αφαίρεση της ενδομητρίωσης.

Σε περίπτωση που μια γυναίκα με ενδομητρίωση μείνει έγκυος, υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών στην εγκυμοσύνη της που να συνδέονται με την ενδομητρίωση;

Γυναίκες που έχουν ενδομητρίωση αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό, όπως πρόωρο τοκετό και καισαρική τομή, έδειξε νέα έρευνα.

Η έρευνα έδειξε ότι γυναίκες με ενδομητρίωση είχαν υψηλότερο κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού και προδρομικού πλακούντα. Η πάθηση συνδέθηκε με τη γέννηση μωρών που ήταν μικρά για την ηλικία κύησης. Ωστόσο, δεν υπήρχε σχέση μεταξύ ενδομητρίωσης και υπέρτασης στην εγκυμοσύνη ή προεκλαμψίας.

Τέτοιες κυήσεις θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά για αυτές τις επιπλοκές.

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να απευθύνεται σε γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με ενδομητρίωση και φοβούνται ότι η κατάστασή τους θα σταθεί εμπόδιο στην πραγμάτωση του ονείρου της δημιουργίας της δικής τους οικογένειας;

Εν έτει 2023 η ιατρική και επιστημονική κοινότητα έχει μερική γνώση γύρω από την ενδομητρίωση με αποτέλεσμα 300.000.000 γυναίκες παγκοσμίως να πάσχουν από τη νόσο, ενώ ο μέσος χρόνος διάγνωσης είναι τα 7 έτη.

Ολόκληρες γενιές μεγάλωσαν μαθαίνοντας πως ο πόνος των γυναικών κατά την περίοδο είναι «φυσιολογικός», με αποτέλεσμα ακόμα και τα νεαρά κορίτσια σήμερα να έχουν την ίδια παραπληροφόρηση και να μαθαίνουν για την ενδομητρίωση κυρίως κατά τύχη. Το βέβαιο είναι ότι η εγκυμοσύνη όταν συνυπάρχει ενδομητρίωση είναι δυνατή, αν και μπορεί να μην είναι εύκολη και η εξωσωματική γονιμοποίηση επιδεικνύει υψηλά ποσοστά επιτυχίας ακόμη και όταν η γυναίκα επηρεάζεται από πολύπλοκες διαταραχές όπως η ενδομητρίωση.

Απαιτείται η σωστή διάγνωση, η χειρουργική θεραπεία και αντιμετώπιση της νόσου προκειμένου να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα σε μία θεραπεία εξωσωματικής.

Ευχαριστούμε θερμά για τις επιστημονικές πληροφορίες τον Μαιευτήρα-Γυναικολόγο – Ενδοσκοπικό Χειρουργό, κ. Στέφανο Χανδακά, Ιδρυτή και Πρόεδρο της HOPEgenesis.

Info

Σε Αναπληρωτή Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας αναγορεύτηκε πρόσφατα ο Μαιευτήρας-Γυναικολόγος και Ενδοσκοπικός Χειρουργός Αναπαραγωγής Δρ. Στέφανος Χανδακάς.

Ο διακεκριμένος επιστήμονας έχει διανύσει ξεχωριστή πορεία στην ειδικότητα της Μαιευτικής και Γυναικολογίας, με έντονη δραστηριότητα στον ελληνικό και διεθνή χώρο.

Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μετεκπαιδεύτηκε στην Αγγλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες στους τομείς της Μαιευτικής, της Γυναικολογίας και της Λαπαροενδοσκοπικής/Ρομποτικής Χειρουργικής, ενώ υπήρξε επίσης ένας από τους νεότερους επιμελητές Γυναικολογίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασίλειου (ΝHS).

Διαβάστε το αναλυτικό βιογραφικό εδώ.

Ακολουθήστε τον Στέφανο Χάνδακα σε Facebook, Instagram και TikTok