Επαγγελματίες και αγρότες: Πότε πρέπει να κάνουν αίτηση για σύνταξη όσοι έχουν χρέη στα Ταμεία

Άμεσα θα πρέπει να υποβάλλουν την αίτησή τους για συνταξιοδότηση όσοι ασφαλισμένοι έχουν χρέη έως 30.000 ευρώ έναντι του ΕΦΚΑ και οι αγρότες με οφειλές μέχρι 10.000 ευρώ στον ΟΓΑ.

Εφόσον το πράξουν θα καταστούν δικαιούχοι της σύνταξης από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. «Κομβικό» σημείο για την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης, συνιστά και ο έλεγχος των τραπεζικών λογαριασμών και των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών, με την αποδοχή της άρσης του απορρήτου των καταθέσεων.

Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης

Βεβαίως οι ασφαλισμένοι – οφειλέτες του e-ΕΦΚΑ, δεν χρειάζεται και φυσικά δεν πρέπει να περιμένουν την ηλεκτρονική διαδικασία άρσης τραπεζικού απορρήτου για να υποβάλλουν την αίτηση συνταξιοδότησης. Η αίτηση συνταξιοδότησης θα πρέπει να υποβληθεί χωρίς καμία καθυστέρηση, αφενός για να ενεργοποιηθεί το δικαίωμα στην σύνταξη και αφετέρου για να μπει «μπλόκο» στην προσαύξηση των χρεών του και δεν θα προστίθενται πλέον νέα πρόστιμα και προσαυξήσεις στις οφειλές του.

Το «μυστικά» για την έκδοση σύνταξης όσων έχουν χρέη

Τα «μυστικά» της σχετικής διαδικασίας καταγράφονται στην σχετικήKYA 32270/17-05-2024, για την εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 115 του ν. 5078/2023 και η οποία ορίζει:

• τις προϋποθέσεις υπαγωγής στην ρύθμιση οφειλών στον e-ΕΦΚΑ

–  έως 30.000€ οι ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΟΙ (Ελεύθεροι Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενοι) και

–  έως 10.000€ οι ΑΓΡΟΤΕΣ, και

• τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι οφειλέτες ώστε να ικανοποιηθεί το αίτημα συνταξιοδότησης της.

Βασικές  προϋποθέσεις εφαρμογής της ρύθμισης

Σύμφωνα με την ως άνω ΚΥΑ, οι τέσσερις βασικές προϋποθέσεις που θα ελέγχει ο ΕΦΚΑ προκειμένου να κάνει αποδεκτή ή να απορρίψει την αίτηση του οφειλέτη και να ξεκινήσει η διαδικασία συνταξιοδότησής του είναι:

• Η συμπλήρωση του ορίου ηλικίας, ήτοι 67 ετών ή 62 ετών.
• τα έτη ασφάλισης, ήτοι 20 έτη για ηλικία 67 ετών ή 40 έτη για ηλικία 62 ετών
• το ύψος της οφειλής ήτοι 30.000€ για μη μισθωτούς ή 10.000€ για αγρότες καθώς  και
• το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων, που δεν πρέπει να  ξεπερνούν το ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ γενικά ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, αν είναι οφειλέτης αποκλειστικά της τον π. ΟΓΑ.

Ποιες είναι οι διαδικασίες που πρέπει να κάνει ο ασφαλισμένος

Ο οφειλέτης ασφαλισμένος προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί, πρέπει:

Να υποβάλλει στον e-ΕΦΚΑ αίτηση υπαγωγής στην ρύθμιση μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης.

1. Με την αίτηση υπαγωγής, ο ασφαλισμένος παρέχει τη συγκατάθεσή του

• στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και
• στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για κοινοποίηση στον e-ΕΦΚΑ των εγγράφων και των στοιχείων που απαιτούνται για την εφαρμογή της παρούσας.
• Η αίτηση συνεπάγεται νόμιμη άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων

1. Στην αίτηση υπαγωγής, που επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία:

• Δήλωση του αριθμού των λογαριασμών που τηρούνται στο όνομα του ασφαλισμένου (σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου και αν είναι συνδικαιούχος) και το πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο τηρούνται,
• Δήλωση ότι το υπόλοιπο των ως άνω λογαριασμών:
• κατά το κλείσιμο του μήνα που προηγείται της υποβολής της αίτησης και
• ο μέσος όρος των καταθέσεων κατά το δωδεκάμηνο που προηγείται της υποβολής της αίτησης, δεν υπερβαίνουν το όριο

o   (12.000) ευρώ γενικά ή

o   το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) για τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ.

• Δήλωση ότι πληροί τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις (έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του)

iii.            Τα αναγκαία προσωπικά στοιχεία του αιτούντος διαβιβάζονται ηλεκτρονικά στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, από τα οποία ανακτώνται εντός δέκα (10) εργασίμων ημερών στοιχεία αναφορικά με τις καταθέσεις του που τηρούνται σε αυτά, καθώς και την αξία αποτίμησής τους.

1. Ο έλεγχος εκπλήρωσης των κριτηρίων υπαγωγής στη ρύθμιση πραγματοποιείται με βάση:

• α) τα δηλωθέντα από τον αιτούντα στοιχεία και
• β) τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις ως προς αυτά.

 Ποιο είναι το ποσό παρακράτησης στη σύνταξη

Ο e-ΕΦΚΑ:

Μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής, ο e-ΕΦΚΑ ελέγχει αν οι οφειλές του ασφαλισμένου υπερβαίνουν τα όρια που έχουν τεθεί.

1. Στην περίπτωση που οι οφειλές:

• δεν υπερβαίνουν το ποσό αυτό,

Τότε εκδίδεται η συνταξιοδοτική πράξη και η σύνταξη καταβάλλεται.

1. Στην περίπτωση που από τους ελέγχους προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις υπαγωγής στη ρύθμιση, τότε:

• α) Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ αλλά όχι τις 30.000 ευρώ ή τις 6.000 ευρώ αλλά όχι τις 10.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, τότε η αίτηση γίνεται δεκτή και ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης.
• β) Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ ή τις 10.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, τότε κοινοποιείται έγγραφο οφειλής προκειμένου ο ασφαλισμένος να καταβάλει το υπερβάλλον των 30.000 ευρώ ή των 10.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, εντός διμήνου από την κοινοποίησή του και να υπαχθεί στη ρύθμιση.

iii.            Εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης και στην καταβολή της σύνταξης.

• Ειδικότερα, το υπερβάλλον των 20.000 ευρώ ή των 6.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, ποσό οφειλής, συμψηφίζεται με το 60% του μηνιαίου ποσού των καταβαλλόμενων συντάξεων, μέχρι τον μηδενισμό του.
• Το μηνιαίως συμψηφιζόμενο υπερβάλλον ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 333,33 ευρώ γενικά και των 100 ευρώ για τον π. ΟΓΑ. Σε αντίθετη περίπτωση, το ποσοστό παρακράτησης προσαρμόζεται αναλόγως. Μετά το μηδενισμό του υπερβάλλοντος ποσού, για την εναπομένουσα οφειλή εφαρμόζονται οι παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010.

Τι ισχύει με τις εκκρεμείς αιτήσεις

Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί

1. μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας μπορούν να υπαχθούν στις ρυθμίσεις μετά από αίτηση του ασφαλισμένου.
2. μετά την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας, μπορούν επίσης να υπαχθούν στις ρυθμίσεις.

Σε περίπτωση που η αίτηση συνταξιοδότησης έχει ήδη απορριφθεί λόγω οφειλών, απαιτείται επανυποβολή της για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις της KYA.

Οι ως άνω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση.

Ο ηλεκτρονικός έλεγχος των περιουσιακών στοιχείων

Από την ΚΥΑ και την παραπάνω ανάλυση προκύπτει ότι, κομβικό σημείο για την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης, πέρα από την θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος του ασφαλισμένου (ηλικία και έτη ασφάλισης), αποτελεί ο έλεγχος των τραπεζικών λογαριασμών και των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών με την αποδοχή της άρσης του απορρήτου των καταθέσεων  προκειμένου  να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για στρατηγικό κακοπληρωτή ή για ασφαλισμένο που βρέθηκε κάποια στιγμή σε δύσκολη θέση, δημιουργώντας οφειλές προς τον Φορέα.

Όπως ήδη αναφερθήκαμε, η ΚΥΑ δεν περιέχει ρητή διάταξη για λογαριασμούς που ο οφειλέτης είναι συνδικαιούχος, το υπουργείο εργασίας επισημαίνει ότι  θα ελέγχονται όλοι οι τραπεζικοί λογαριασμοί του οφειλέτη

• είτε είναι αποκλειστικά δικαιούχος
• είτε συνδικαιούχος του λογαριασμού.

Συγκεκριμένα για το θέμα, η ΚΥΑ ορίζει: «3. Στην αίτηση υπαγωγής, που επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία: α) Δήλωση του αριθμού των λογαριασμών που τηρούνται στο όνομα του ασφαλισμένου και το πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο τηρούνται, [….]»

Επισημάνσεις

Η ηλεκτρονική διαδικασία, με την οποία ο ΕΦΚΑ θα λαμβάνει αυτοματοποιημένα όλα τα στοιχεία που χρειάζεται (ως προς την προϋπόθεση των τραπεζικών καταθέσεων) για να εκδώσει ή να απορρίψει την αίτηση συνταξιοδότησης εκτιμάται ότι θα είναι διαθέσιμη προς τα τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου.

Ευνόητο είναι ότι, οι  ασφαλισμένοι – οφειλέτες του e-ΕΦΚΑ, δεν χρειάζεται και φυσικά δεν πρέπει να περιμένουν την ηλεκτρονική διαδικασία άρσης τραπεζικού απορρήτου για να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης. Προκειμένου να είναι δικαιούχοι της σύνταξης από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης δηλαδή άμεσα πρέπει να υποβάλλουν -χωρίς καμία καθυστέρηση- αίτηση συνταξιοδότησης.

Με την υποβολή της αίτησης, έχει ακόμη όφελος ο οφειλέτης ότι, θα σταματήσει η προσαύξηση των χρεών του και δεν θα προστίθενται πλέον νέα πρόστιμα και προσαυξήσεις στις οφειλές του