Επιχείρηση Μόνα Λίζα: Πώς μετακομίζει ένα έργο τέχνης

Το αινιγματικό χαμόγελό της υπάρχει σε όλο τον κόσμο. Σε κούπες, τσάντες, μπλουζάκια. Εκείνη όμως είναι στην ίδια αίθουσα εδώ και 14 χρόνια. Κάτι που αλλάζει το βράδυ της Τρίτης. Γιατί η Μόνα Λίζα μετακομίζει.

Το αριστούργημα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι μεταφέρεται το βράδυ της Τρίτης από την αίθουσα που τη φιλοξενεί όλα αυτά τα χρόνια στο Λούβρο (Salle des États), σε άλλο χώρο, του ίδιου μουσείου, στον οποίο θα εκτίθεται μέχρι τον Οκτώβριο (Galerie Médicis). Ο λόγος της μετακόμισης είναι ότι ανακαινίζεται ο χώρος στον οποίο βρισκόταν έως τώρα η Μόνα Λίζα. Και παρότι η Τζοκόντα δεν θα πάει πολύ μακριά, έχει στηθεί μία ιδιαίτερα λεπτομερής επιχείρηση για τη μεταφορά της.

Πόσο δύσκολη είναι η μετακίνηση της Μόνα Λίζα

Κάθε φορά που μετακινείται ένα έργο τέχνης, ένας είναι ο τρόπος να γίνει: πολύ, μα πάρα πολύ, προσεκτικά. Στην περίπτωση της Μόνα Λίζα, η απόσταση που θα μεταφερθεί δεν είναι μεγαλύτερη από 100 βήματα, σύμφωνα με τον Ζαν- Λικ, Μαρτίνεζ, διευθυντής στο Λούβρο.

Ενας βασικός κίνδυνος είναι οι άνθρωποι. Για αυτό για παράδειγμα στο Λούβρο αποφάσισαν να μετακινήσουν τη Μόνα Λίζα βράδυ, αφότου θα έχει κλείσει το μουσείο. Αυτό το μέτρο δεν είναι αρκετό όμως.

Η διαδικασία σε αυτές τις περιπτώσεις προβλέπει ένα δοκιμαστικό, με κομμάτι ξύλου περίπου στο ίδιο μέγεθος και σχήμα με τον πίνακα. «Οταν μετακινείς ένα έργο τέχνης εντός ενός μουσείο, επιλέγεις εκ των προτέρων τη διαδρομή και ίσως κάνεις ένα πέρασμα με αυτούς που θα το μετακινήσουν», είπε στο BBC η Κατριόνα Πίρσον, διευθύντρια εκθέσεων στο μουσείο Ashmolean του πανεπιστημίου της Οξφόρδης. «Είναι κάτι που κάνουμε ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μεγάλο πίνακα, που δεν είμαστε σίγουροι ότι θα περάσει από πόρτες ή ασανσέρ», συμπλήρωσε. «Κάνουμε τη διαδρομή με ένα κομμάτι ξύλου, σαν τον πίνακα, γιατί μερικές φορές οι γωνίες είναι πιο κλειστές από ό,τι πιστεύεις, ακόμη κι αν τις έχεις μετρήσει», συμπλήρωσε η Πίρσον, με αφορμή τη μετακίνηση της Μόνα Λίζα.

Τα πράγματα βέβαια είναι πιο περίπλοκα όταν ένα έργο τέχνης μεταφέρεται στο εξωτερικό, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση της Μόνα Λίζα. Πέρα από την πολύ προσεκτική συσκευασία και την επιλογή του μεταφορικού μέσου- ανάλογα με το πόσο εύθραυστος είναι το αντικείμενο- υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες. Για παράδειγμα, όταν πρόκειται για μεταφορά στο εξωτερικό, το έργο τέχνης μένει για λίγο εντός του κιβωτίου του, προκειμένου να «εγκλιματιστεί» στο νέο περιβάλλον. Ο σχεδιασμός για όλο αυτό, μπορεί να πάρει και ένα χρόνο!

Πόσες φορές έχει φύγει από τη Γαλλία η Μόνα Λίζα

Βέβαια, η Μόνα Λίζα δεν πρόκειται να μεταφερθεί στο εξωτερικό. Αλλωστε, αυτό έχει συμβεί ελάχιστες φορές, με τελευταία το 1974, όταν το Λούβρο είχε δανείσει το αριστούργημα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι στη Ρωσία και την Ιαπωνία.

Εντεκα χρόνια πριν από αυτό, η Τζοκόντα είχε πάει στην Ουάσινγκτον και τη Νέα Υόρκη. Μάλιστα, σύμφωνα με το Met, η Τζάκι Κένεντι είχε προσεγγίσει τον τότε υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας και τον είχε ρωτήσει αν θα μπορούσε να εκτεθεί η Μόνα Λίζα στις ΗΠΑ. Η ιδέα είχε προκαλέσει πολλές αντιδράσεις, εξαιτίας ανησυχίας για ζημιές στον πίνακα, αλλά τελικά οι φόβοι διαψεύστηκαν. Το 1911, η Μόνα Λίζα είχε κλαπεί από το Λούβρο και βρέθηκε στη Φλωρεντία δύο χρόνια αργότερα.