Επιταχύνεται η τήξη των πάγων στην Αρκτική

Τήξη-ρεκόρ των πάγων κατεγράφη φέτος στην Αρκτική, με τους πάγους στη Γροιλανδία να έχουν λιώσει ταχύτερα από κάθε άλλη χρονιά. Στατική ζώνη βαρομετρικού υψηλού πάνω από τη νήσο οδήγησε τις θερμοκρασίες 4,4 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με την ηλιοφάνεια, επέφερε μια πρωτοφανή τήξη πάγων.

Η τήξη αυτή είχε φθάσει την περασμένη εβδομάδα στο 45% της συνολικής επιφάνειας της Γροιλανδίας, σύμφωνα με τον μετεωρολόγο Μάρκο Τεντέσκο του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Η πρόωρη τήξη ακολουθεί την τάση στην Αρκτική, με την περιοχή να καταγράφει διπλάσια αύξηση της θερμοκρασίας σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσον όρο. Οι συνθήκες στην Αρκτική δεν είναι όμως στατικές, οπότε το Σάββατο ψυχρές μάζες αέρα επιβράδυναν την τήξη των πάγων.

Το 2012, η επάνοδος βαρομετρικού υψηλού τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο είχε οδηγήσει σε τήξη ρεκόρ, με τη Γροιλανδία να χάνει 200 δισ. τόνους πάγου μέσα σε μία χρονιά. Δεν είναι, ωστόσο, δυνατό να γίνει αξιόπιστη εκτίμηση του τι θα συμβεί φέτος. Η πρόωρη και πολύ σημαντική τήξη που καταγράφηκε την άνοιξη «πρέπει να μας προετοιμάσει για ακόμη μεγαλύτερη απώλεια πάγου, καθώς μπαίνουμε στο καλοκαίρι», λέει ο Τεντ Σκάμπος, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.

Τη φετινή πρόωρη τήξη ευνόησαν τα χαμηλά επίπεδα χιονόπτωσης τους πρώτους μήνες του 2019, ιδιαίτερα στη βόρεια Γροιλανδία. Το χαμηλότερο στρώμα χιονιού λιώνει ταχύτερα, αποκαλύπτοντας παλαιότερο χιόνι και πάγο, τα οποία είναι πιο σκούρα από ό,τι το φρέσκο χιόνι, απορροφώντας περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία και επιταχύνοντας την τήξη. Το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας έχει πάχος 1,6 χλμ. και παρά το γεγονός ότι επιστημονικές μελέτες δείχνουν πως το στρώμα αυτό λιώνει ταχύτερα από όσο είχε εκτιμηθεί αρχικώς, δεν υπάρχει κίνδυνος εξαφάνισής του στο άμεσο μέλλον. Εάν οι πάγοι της Αρκτικής λιώσουν εντελώς, η στάθμη των θαλασσών αναμένεται να σημειώσει άνοδο της τάξεως των 7 μέτρων.

Θα σπάσει το ρεκόρ;

Η πρόωρη τήξη πάγων την άνοιξη δεν συμβάλλει συνήθως στην άμεση άνοδο της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων, καθώς ο μεγαλύτερος όγκος υδάτων παραμένει κοντά στην επιφάνεια της παγοκρηπίδας. Καθώς η θερμή περίοδος συνεχίζεται, όμως, η σύσταση της παγοκρηπίδας αλλάζει και το γλυκό νερό –προϊόν τήξης– ρέει προς τη θάλασσα.

Ο δρ Σκάμπος αναφέρει ότι η ραγδαία απώλεια των πάγων της Αρκτικής συνδέεται με τις θερμοκρασίες στη Σιβηρία. «Η φετινή προοπτική είναι δυσοίωνη για τους πάγους της Αρκτικής. Η Σιβηρία είναι ασυνήθιστα θερμή αυτή τη στιγμή», λέει ο ερευνητής. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν το 2019 θα «σπάσει» το ρεκόρ τήξης του 2012. Μέχρι στιγμής εντός του 2019 έχουν χαθεί 3,36 εκατ. τετραγωνικά χλμ. πάγου στην Αρκτική, εμβαδόν ίσο με τις απώλειες του 2012. «Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος θα είναι πολύ ενδιαφέροντες», σημειώνει ο Σκάμπος.