Επιτόκια: Τι σημαίνει η αύξηση για τους δανειολήπτες – Αναλυτικά παραδείγματα
Νέα επιβάρυνση, που ανέρχεται σε δεκάδες ευρώ κάθε μήνα, και έρχεται αν προστεθεί σε μια σειρά από προηγούμενες, φέρνει η αύξηση των επιτοκίων του ευρώ για εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες.
Χθες, επιβεβαιώνοντας και τις σχετικές προβλέψεις, η ΕΚΤ ανέβασε τα επιτόκια του ευρώ κατά 50 μονάδες βάσης. Ήταν η τέταρτη κατά σειρά αύξηση από τον Ιούλιο, φέρνοντας το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 2,5% και το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο 2%. Μάλιστα, με βάση και όσα ανέφερε η ΕΚΤ την Πέμπτη στη σχετική της ανακοίνωση, δεν αποκλείονται και νέες αυξήσεις, καθώς στόχος είναι ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης να αποκλιμακωθεί κοντά στο επίπεδο του 2%.
Συγκεκριμένα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι τα επιτόκια θα πρέπει να «αυξηθούν σημαντικά με σταθερό ρυθμό», για να φτάσουν σε επίπεδα που είναι «επαρκώς περιοριστικά» για να διασφαλιστεί η έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.
Αυτό σημαίνει πως -σύμφωνα με τους αναλυτές- έπεται και συνέχεια εντός του 2023, ειδικά αν οι πληθωριστικές πιέσεις παραμείνουν.
«Καπέλο» στις δόσεις των δανείων
Έτσι, άμεσα χαμένοι από τις αυξήσεις που έγιναν, αλλά και εκείνες του έρχονται, είναι όσοι έχουν στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο. Ήδη, ανάλογα με το ύψος του δανείου αλλά και τη διάρκειά του, η συνολική επιβάρυνση από τις μέχρι στιγμής αυξήσεις μπορεί να ξεπερνά και τα 2.000 ευρώ σε ετήσια βάση. Μάλιστα, αν τελικά συνεχιστεί η πολιτική του «ακριβού χρήματος», ακόμη και με μικρότερους ρυθμούς σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα, μπορεί το κόστος εξυπηρέτησης του δανείου να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, με βάση τα όσα ανακοίνωσαν χθες οι τράπεζες, για τους ευάλωτους δανειολήπτες που εξυπηρετούν κανονικά τα δάνειά τους, προβλέπεται επιδότηση του 50% της αύξησης που προέκυψε από την άνοδο των επιτοκίων από τις 30/6/2022 και μετά. Εντούτοις, πρόκειται για μια περίμετρο συνολικά περίπου 30.000 νοικοκυριών και όχι για το σύνολο των δανειοληπτών.
Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις βλέπουν το συνολικό κόστος για τα νέα επιχειρηματικά δάνεια να διαμορφώνεται πέριξ του 5%. Ήδη το διατραπεζικό επιτόκιο Euribor 6μήνου (με βάση τα οποία υπολογίζονται τα τελικά επιτόκια) έχει «σκαρφαλώσει» πάνω από το 2,5%, ενώ μαζί με το τραπεζικό περιθώριο το συνολικό κόστος μπορεί να ξεπεράσει και το 5,5%.
Μάλιστα, αν η ΕΚΤ συνεχίσει τις αυξήσεις και το 2023, το κόστος συνολικό εξυπηρέτησης των δανείων θα ανέβει ακόμη περισσότερο, ξεπερνώντας με άνεση το 5,5% ή και το 6%.
Πόσο αυξάνεται η δόση
Σε απόλυτους αριθμούς, η επιβάρυνση αυξάνει όσο ανεβαίνει και το επιτόκιο. Μάλιστα, μια σειρά από αναλυτές προβλέπουν άνοδο του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ στο 3% μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023 γεγονός που μεταφράζεται σε «καπέλο» εκατοντάδων ευρώ κάθε χρόνο όσους δεν έχουν «κλειδώσει» το επιτόκιο του στεγαστικού τους δανείου σε σταθερό.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη συντριπτική πλειονότητα των στεγαστικών δανείων που έχουν δώσει οι ελληνικές τράπεζες, τα κυμαινόμενα επιτόκια εξαρτώνται από στο διατραπεζικό επιτόκιο Euribor 3μήνου, το οποίο σε μεγάλο βαθμό ακολουθεί αυτό της ΕΚΤ. Σήμερα, αυτό βρίσκεται στο επίπεδο του 2%.
Έτσι για παράδειγμα, ένα στεγαστικό δάνειο με υπόλοιπο 150.000 ευρώ και διάρκεια 20 ετών πριν το ντόμινο των αυξήσεων, με τελικό επιτόκιο 3% (Euribor 0,% πλέον τραπεζικού περιθωρίου 3%) μεταφραζόταν σε δόση 831 ευρώ (χωρίς τις υπόλοιπες επιβαρύνσεις).
Με τα σημερινά δεδομένα, και με το Euribor στο 2%, το συνολικό επιτόκιο διαμορφώνεται σε 5% και αντίστοιχα η δόση σε 989 ευρώ. Προκύπτει δηλαδή επιπλέον επιβάρυνση 158 ευρώ το μήνα ή 1.896 ευρώ το χρόνο.
Μάλιστα, αν το Euribor ανέβει στο 2,5%, προεξοφλώντας και τις μελλοντικές αυξήσεις τότε το συνολικό επιτόκιο διαμορφώνεται σε 5,5% και η δόση σε 1.031 ευρώ. Προκύπτει δηλαδή επιπλέον επιβάρυνση 200 ευρώ το μήνα ή 2.400 ευρώ το χρόνο.
Αντίστοιχα, για ένα νέο δάνειο 100.000 ευρώ με 15ετή διάρκεια, πάντα με τα ίδια επιτόκια, η δόση πριν τις αυξήσεις ανερχόταν σε 690 ευρώ.
Με τα σημερινά δεδομένα, δηλαδή με το Euribor στο 2% και το τελικό επιτόκιο στο 5%, η δόση σκαρφαλώνει στα 790 ευρώ. Προκύπτει δηλαδή αύξηση δόσης 100 ευρώ το μήνα ή 1.200 ευρώ το χρόνο.
Εάν μάλιστα ανεβεί περαιτέρω, στο 2,5% και το τελικό επιτόκιο διαμορφωθεί στο 5,5%, η δόση διαμορφώνεται στα 817 ευρώ. Δηλαδή, στην περίπτωση αυτή το επιπλέον κόστος ανέρχεται σε 127 ευρώ ή 1.524 ευρώ κατ’ έτος.
Ακόμα μεγαλύτερη είναι η επιβάρυνση όσο μεγαλώνει το ύψος αλλά και η διάρκεια του δανείου. Για παράδειγμα, ένα δάνειο 200.000 ευρώ με διάρκεια 30 ετών με συνολικό επιτόκιο 3% (Euribor 0% πλέον τραπεζικού περιθωρίου 3%) επιβαρυνόταν πριν τις αυξήσεις με μηνιαία δόση 843 ευρώ.
Με τα σημερινά δεδομένα και το τελικό επιτόκιο στο 5%, η δόση γίνεται 1.073 ευρώ, δηλαδή η δόση αυξήθηκε κατά 230 ευρώ το μήνα ή 2.760 ευρώ το χρόνο.
Αντίστοιχα, αν τελικά διαμορφωθεί στο 5,5% η δόση ανεβαίνει αντίστοιχα στα 1.135 ευρώ. Προκύπτει δηλαδή επιπλέον κόστος που φτάνει μέχρι και τα 292 ευρώ το μήνα ή 3.504 ευρώ το χρόνο για τον δανειολήπτη.