Ευρωεκλογές 2024: Τι ισχύει για την άδεια των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα και του δημοσίου και για τις αποδοχές
Τον αριθμό των αδειών για τις ευρωεκλογές 2024 αλλά και τον τρόπο που θα αμειφθούν οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα και του δημοσίου θα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες.
Αναλυτικά:
Α. ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
Για τη χορήγηση ειδικής άδειας απουσίας με αποδοχές με σκοπό την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος για την ανάδειξη των εκπροσώπων της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΥΑ 33195/23-05-2024 ΦΕΚ Β’ 2947/24-5-2024) ενημέρωσε πρόσφατα η ΓΣΕΕ με το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ) τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα.
Συγκεκριμένα, όλες οι βιομηχανικές, βιοτεχνικές και εμπορικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού τομέα, καθώς και όσοι γενικώς απασχολούν προσωπικό και υπάγονται στον ιδιωτικό τομέα, υποχρεούνται να χορηγήσουν στο προσωπικό τους ειδική άδεια απουσίας με αποδοχές για την διευκόλυνση άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος, κατά τις προσεχείς Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024.
Ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται για το σκοπό αυτό και που καλύπτει τον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μετάβαση των εργαζομένων στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους απ΄ αυτόν, καθορίζεται ως εξής:
Α. Για τους μισθωτούς για τους οποίους εφαρμόζεται καθεστώς πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας:
1) Σε όσους μετακινηθούν, για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 200-400 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια μιας (1) εργάσιμης ημέρας.
2) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω, χορηγείται άδεια δύο (2) εργασίμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.
3) Σε όσους μετακινηθούν προς και από νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας που χορηγείται θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς ωστόσο η άδεια στις περιπτώσεις αυτές, να υπερβαίνει τις τρεις (3) εργάσιμες ημέρες.
Β. Για τους μισθωτούς για τους οποίους εφαρμόζεται καθεστώς εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας:
1) Σε όσους μετακινηθούν, για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 100 – 200 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια μιας (1) εργάσιμης ημέρας.
2) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 201-400 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια δύο (2) εργασίμων ημερών.
3) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω χορηγείται άδεια τριών (3) εργασίμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.
4) Σε όσους μετακινηθούν προς και από νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας που χορηγείται θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς ωστόσο η άδεια στις περιπτώσεις αυτές, να υπερβαίνει τις τρεις (3) εργάσιμες ημέρες.
Γ. Τα παραπάνω ισχύουν και ως προς τη χορήγηση ειδικής άδειας απουσίας με αποδοχές στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ, καθώς και στο προσωπικό των υπολοίπων νομικών προσώπων του δημοσίου Τομέα οποιασδήποτε κατηγορίας, κλάδου και σχέσης εργασίας (Εγκύκλιος Υπουργείου Εσωτερικών ΔΙΔΑΔ/Φ.69/255/οικ.9685/21.5.2024 ).
Δ. ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι:
1) Για όσους εργαζόμενους πρέπει να μετακινηθούν με βάση τα παραπάνω για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος η Κυριακή 9 Ιουνίου 2024 είναι εργάσιμη ημέρα, τότε αυτή θεωρείται ως ημέρα ειδικής άδειας απουσίας με αποδοχές, πέραν αυτών που ορίζονται παραπάνω. Επισημαίνεται ότι η συμμετοχή σε εκλογική διαδικασία, αποτελεί άσκηση πολιτικών δικαιωμάτων, η οποία δεν επιτρέπεται να παρεμποδίζεται, αλλά να εξασφαλίζεται ο αναγκαίος χρόνος για τη μετάβαση των εργαζομένων στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους από αυτόν (σχετ. υπ.αριθμ. 60564/22.6.2023 Έγγραφο Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης).
2) Η ειδική άδεια απουσίας για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος δεν συμψηφίζεται με την ετήσια άδεια μετά αποδοχών (άδεια αναψυχής).
3) Για τη χρήση της ειδικής εκλογικής άδειας οφείλει να χορηγείται στους εργαζόμενους από το αρμόδιο όργανο βεβαίωση συμμετοχής στις εκλογές.
4) Με την από 24-5-2019 και αριθμό πρωτοκόλλου οικ. 23400/662/24-05-2019 Εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας, δίνονται διευκρινίσεις σχετικά με την ύπαρξη σπουδαίου λόγου αποχής από την εργασία λόγω κλήσης και συμμετοχής εργαζόμενου σε εφορευτική επιτροπή για τη διεξαγωγή εκλογών.
Ειδικότερα, «η συμμετοχή εργαζόμενου ως μέλους σε εφορευτική επιτροπή, κατόπιν κλήσης από δημόσια αρχή, αποτελεί εκτέλεση υποχρεωτικού εκ του νόμου καθήκοντος και, επομένως, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία κατά την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας, αντιμετωπιζόμενο σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του Αστικού Κώδικα. Περαιτέρω, και λαμβάνοντας υπόψη το χρόνο που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων μέλους εφορευτικής επιτροπής, ο οποίος δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς εκ των προτέρων, η απουσία του εργαζόμενου από την εργασία του και κατά την επόμενη ημέρα της διεξαγωγής της ψηφοφορίας, εφόσον συνδέεται με την εκτέλεση των ανωτέρω καθηκόντων, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία και αντιμετωπίζεται ομοίως σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του Αστικού Κώδικα».
5) Η ΓΣΕΕ, ενόψει των εκλογών της 9ης Ιουνίου 2024, επανέρχεται στο δίκαιο αίτημα των δεκάδων πρωτοβάθμιων σωματείων που εκπροσωπούν χιλιάδες συμβασιούχους εργαζόμενους στην καθαριότητα των σχολείων, που με επείγουσα επιστολή της έθεσε υπόψη των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, καθώς και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, για την ισότιμη χορήγηση στους/στις σχολικούς/ές καθαριστές/ριες της ειδικής εκλογικής αποζημίωσης (άρθρο 131 ΠΔ 26/2012, όπως ισχύει) και της υπερωριακής τους αμοιβής.
Β. ΔΗΜΟΣΙΟ
Έγγραφο για τη χορήγηση αδειών των δημοσίων δημοσίευσε πρόσφατα το υπουργείο Εσωτερικών ενόψει των ευρωεκλογών της 9η Ιουνίου.
Αναλυτικά:
1.Η χορήγηση κανονικών αδειών
Όσον αφορά στη χορήγηση κανονικών αδειών στους υπαλλήλους του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, σας γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 9 του ν. 4255/2014 «Εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και άλλες διατάξεις» (Α’ 89), δύνανται, με απόφαση της Υπουργού Εσωτερικών, να τεθούν σε εφαρμογή οι περί ανακλήσεως και απαγορεύσεως χορήγησης κανονικών αδειών διατάξεις της εκλογικής νομοθεσίας (άρθρο 106 Π.Δ. 26/2012) στις εκλογές των μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των υπαλλήλων των δημοσίων υπηρεσιών δεν εμπλέκεται στην προετοιμασία και διεξαγωγή των ευρωεκλογών, δεν κρίνεται σκόπιμη η έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης, η οποία να θέτει σε εφαρμογή τις διατάξεις του ισχύοντος, για τις βουλευτικές εκλογές, άρθρου 106 του Π.Δ. 26/2012 (Α’ 57). Συνεπώς, δεν θα ισχύσει για τις προσεχείς ευρωεκλογές η ανάκληση και απαγόρευση χορήγησης κανονικών αδειών.
Στο πλαίσιο αυτό, οι κανονικές άδειες απουσίας των υπαλλήλων του δημοσίου τομέα χορηγούνται λαμβάνοντας υπόψη τις υπηρεσιακές ανάγκες εκάστου φορέα, ώστε να διασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών.
2.Διευκόλυνση για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 50 του Υ.Κ. (ν. 3528/2007, όπως ισχύει), της παρ. 1 του άρθρου 57 του Κώδικα Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν. 3584/2007, όπως ισχύει), της παρ. 3 του άρθρου 106 του Π.Δ. 26/2012 και της παρ. 5 του άρθρου 9 του ν. 4255/2014, στους τακτικούς υπαλλήλους του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α., χορηγείται, ύστερα από εκτίμηση των υπηρεσιακών αναγκών και κατόπιν τεκμηριωμένης αίτησης, ειδική άδεια απουσίας που καλύπτει τον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μετάβασή τους στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους από αυτόν (1 έως 3 ημέρες). Ο χρόνος της άδειας αυτής δεν συνυπολογίζεται στο χρόνο της κανονικής άδειας που δικαιούνται οι υπάλληλοι, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις.
Ειδικότερα, για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος θα χορηγηθεί ειδική άδεια ως εξής:
Α. Για τους υπαλλήλους, νια τους οποίους εφαρμόζεται πενθήμερη εβδομάδα εργασίας:
1. Όσοι μετακινηθούν για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 200 – 400 χιλιομέτρων θα λάβουν άδεια μιας (1) εργάσιμης ημέρας.
2. Όσοι μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και πάνω θα λάβουν άδεια δύο (2) εργασίμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση την υπεύθυνη δήλωσή τους.
3. Όσοι μετακινηθούν από και προς νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας που θα λάβουν θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς ωστόσο η άδεια αυτή να υπερβαίνει τις τρεις (3) εργάσιμες ημέρες.
Β. Για τους υπαλλήλους, νια τους οποίους δεν εφαρμόζεται πενθήμερη εβδομάδα εργασίας:
1. Όσοι μετακινηθούν για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 100 – 200 χιλιομέτρων θα λάβουν άδεια μιας (1) εργάσιμης ημέρας.
2. Όσοι μετακινηθούν σε απόσταση 201-400 χιλιομέτρων θα λάβουν άδεια δύο (2) εργασίμων ημερών.
3. Όσοι μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και πάνω θα λάβουν άδεια τριών (3) εργασίμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση την υπεύθυνη δήλωσή τους.
4. Όσοι μετακινηθούν από και προς νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας που θα λάβουν θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς ωστόσο η άδεια αυτή να υπερβαίνει τις τρεις (3) εργάσιμες ημέρες.
Με την ίδια διαδικασία και προϋποθέσεις είναι δυνατό να χορηγείται ειδική άδεια απουσίας με αποδοχές στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ., των Ο.Τ.Α., καθώς και στο προσωπικό των υπόλοιπων νομικών προσώπων του δημοσίου τομέα οποιασδήποτε κατηγορίας, κλάδου και σχέσης εργασίας. Ως εκ τούτου η εν λόγω άδεια χορηγείται και στο έκτακτο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου (ΙΔΟΧ) των φορέων του Δημοσίου και στο προσωπικό των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου.
Οι υπάλληλοι που θα κάνουν χρήση της ειδικής εκλογικής άδειας υποχρεούνται να προσκομίσουν στην οικεία υπηρεσία Διοικητικού/Προσωπικού του φορέα, όπου υπηρετούν, βεβαίωση αρμοδίου οργάνου, από την οποία θα προκύπτει ρητώς η συμμετοχή τους στις εκλογές.
Επισημαίνεται ότι στις Υπηρεσίες στις οποίες, λόγω της αποστολής και λειτουργίας τους, δύνανται να υπάρξουν ιδιαίτερες δυσχέρειες στην εξυπηρέτηση επειγουσών αναγκών του κοινωνικού συνόλου (π.χ. νοσηλευτικά ιδρύματα, λιμένες, κ.λπ.), η χρήση της ως άνω άδειας θα πρέπει να γίνει με απόλυτη φειδώ όσον αφορά στον αριθμό των ημερών αδείας.
Σε κάθε περίπτωση ο αριθμός των ημερών άδειας που θα χορηγηθεί στους υπαλλήλους για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος συναρτάται με τις ανωτέρω οδηγίες ως προς τις χιλιομετρικές αποστάσεις και τα μέσα μεταφοράς που θα χρησιμοποιηθούν, αλλά και με την εύρυθμη λειτουργία κάθε φορέα και κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται από τα αρμόδια όργανα κάθε φορέα λαμβάνοντας υπόψη τις ανωτέρω παραμέτρους. Ο αριθμός των δικαιούμενων αριθμών για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος δεν δύναται σε κάθε περίπτωση να υπερβαίνει τις τρεις (3) ημέρες και η τελική κρίση για τον δικαιούμενο αριθμό της εν λόγω άδειας ανά υπάλληλο αποτελεί αρμοδιότητα της κάθε Διεύθυνσης Προσωπικού, διασφαλίζοντας ότι η τελικώς εγκριθείσα άδεια καλύπτει, όπως ορίζουν και οι σχετικές προαναφερόμενες διατάξεις, τον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μετάβαση του υπαλλήλου στον τόπο άσκησης του εκλογικού του δικαιώματος και την επιστροφή του απ’ αυτόν.
Στην περίπτωση που δημόσιοι υπάλληλοι διοριστούν δικαστικοί αντιπρόσωποι κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων της εκλογικής νομοθεσίας, παρ. 3, 4 και 9 του άρθρου 68 του π.δ. 26/2012, όπως ισχύουν, και δεδομένου ότι σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 59 του ως άνω π.δ. υποχρεούνται να εκπληρώσουν τα καθήκοντα του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής, οι αρμόδιες Διευθύνσεις Προσωπικού, προς διευκόλυνση της εκλογικής διαδικασίας, καλούνται όπως διευκολύνουν τους εν λόγω υπαλλήλους στην άσκηση του έργου τους ως δικαστικών αντιπροσώπων, δικαιολογώντας στους υπαλλήλους αυτούς απουσία από την εργασία τους, με αιτιολογία χορήγησης της διευκόλυνσης αυτής την απόφαση διορισμού τους ως δικαστικών αντιπροσώπων. Η εν λόγω διευκόλυνση θα ανέρχεται σε μία (1) εργάσιμη ημέρα για όσους υπαλλήλους διοριστούν σε εκλογικό τμήμα εντός του νομού, όπου εδρεύει η Υπηρεσία εργασίας τους, και έως τρεις (3), κατά την κρίση της Υπηρεσίας, εργάσιμες ημέρες για όσους υπαλλήλους διοριστούν σε εκλογικό τμήμα εκτός του νομού, όπου εδρεύει η Υπηρεσία εργασίας τους.