Φορολογία: 17 αλλαγές φέρνει το νέο έτος για μισθωτούς, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ακινήτων

Νέο φορολογικό καθεστώς ισχύει από το τρέχον έτος για τους μισθωτούς εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Πάντως ιδιαίτερα ευνοημένοι από τις αλλαγές του νέου φορολογικού καθεστώτος είναι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι που έχουν παιδιά, καθώς η αύξηση του αφορολογήτου ορίου κατά 1.000 ευρώ  μειώνει τον φόρο εισοδήματός τους.

Και οι ιδιοκτήτες ακινήτων που θα ανακαινίσουν το οίκημά τους θα ωφεληθούν, καθώς με μείωση φόρου έως 3.200 ευρώ τον χρόνο ή 16.000 ευρώ για 5 έτη θα επιδοτούνται η ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των ακινήτων.  Χαμένοι από τις μεγάλες ανατροπές βγαίνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και οι ιδιοκτήτες που έχουν πάνω από 3 ακίνητα Airbnb και πρέπει να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.

 Οι αλλαγές

Αναλυτικά οι αλλαγές που έρχονται το νέο έτος είναι οι εξής:

1. Νέο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών.  Τα εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και των ατομικών επιχειρήσεων θα φορολογηθούν το 2024 με τεκμαρτό τρόπο. Βασικό κριτήριο για το ύψος του τεκμηρίου είναι ο βασικός μισθός. Το τεκμήριο μεταβάλλεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου. Σημειώνεται, ότι το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα ανέρχεται στα 10.920 ευρώ και ανάλογα με τα χρόνια δραστηριοποίησης θα μεταβάλλεται.

Ωστόσο το νέο σύστημα φορολόγησης εισοδημάτων δεν αφορά στους νέους επαγγελματίες, στους πολίτες που έχουν δραστηριότητα σε περιοχές με μικρό πληθυσμό, τους πολύτεκνους κ.λπ. Επίσης απαλλάσσονται πλήρως από το τεκμήριο οι πολίτες στις παρακάτω περιπτώσεις:

• της ασθένειας,
• της εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας,
• των φυσικών καταστροφών ,
• λόγων ανωτέρας βίας κ.λπ

Γενικά όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι.

Η απαλλαγή αυτή ισχύει και για τους αυτοαπασχολούμενους με «μπλοκάκι» έως 3 εργοδότες και για τους αγρότες.

2. Τέλος επιτηδεύματος

Αυτό μειώνεται από το 2024 οριζόντια  για όλους τους επαγγελματίες κατά 50% . Δηλαδή το τέλος επιτηδεύματος θα διαμορφωθεί στα 325 ευρώ για όλους τους επαγγελματίες από 650 ευρώ που είναι σήμερα. Για κάθε επιπλέον υποκατάστημα το τέλος μειώνεται στα 300 ευρώ, από 600 ευρώ που είναι σήμερα.

3. Ηλεκτρονικά βιβλία

Οι επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένες να διαβιβάσουν  όλα τα έσοδα και τα έξοδα τους στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ “myDATA”.  Τα έσοδα που θα δηλώνονται από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν θα μπορεί να είναι μικρότερα από τα έσοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα. Επίσης, οι δαπάνες μιας επιχείρησης που δεν έχουν διαβιβαστεί δεν θα εκπίπτουν.

4. Ηλεκτρονικά τιμολόγια:

Τα ηλεκτρονικά τιμολόγια θα είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν το 2024 οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις.

5. Μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ.

Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε μεταφορές, σε τουριστικό πακέτο, σε γυμναστήρια, σε σχολές χορού, σε εισιτήρια στους κινηματογράφους, στα θέατρα και ζωολογικούς κήπους, στα αγαθά που είναι σχετιζόμενα με τη δημόσια υγεία μονιμοποιούνται. Μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024 ισχύει ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και τα ροφήματα στην εστίαση καθώς και στα κόμιστρα στα ταξί. Ωστόσο από την 1η Ιανουαρίου 2024 επανέρχεται στο 24% ο συντελεστής ΦΠΑ στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, μπύρες χωρίς αλκοόλ, αεριούχα νερά).

6. Ψηφιακά δελτία

Από τις αρχές του έτους θα  ενεργοποιηθεί πιλοτικά το μέτρο του ψηφιακού δελτίου αποστολής και μέχρι τέλος του χρόνου αυτό θα εφαρμοστεί πλήρως. Υπενθυμίζεται δε πως το δελτίο αυτό είναι ένα σύστημα της ΑΑΔΕ  το οποίο παρακολουθεί ηλεκτρονικά τη διακίνηση αγαθών και το οποίο προβλέπει την ανάπτυξη ενός ελεγκτικού πλαισίου για τις διακινήσεις φορτίων στην Ελλάδα σε σχέση με τον τύπο και την πληροφορία των συνοδευτικών παραστατικών και τις διαδικασίες διαχείρισης των εγγράφων μεταφοράς. Με αυτόν τον τρόπο η Εφορία θα εντοπίζει διαδρομές μαύρου χρήματος .

7. Επέκταση POS σε 35 κλάδους

Επεκτείνεται το μέτρο της υποχρεωτικής εγκατάστασης των POS σε 35 κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Αναλυτικά αυτό αφορά:

• τους ιδιοκτήτες ταξί,
• τους χρηματιστηριακούς συμβούλους,
• τους κτηματομεσίτες,
• τους παραγωγούς  λαϊκών αγορών και τους  πωλητές σε πανηγύρια,
• τους ιδιοκτήτες περιπτέρων, ψιλικών, παντοπωλείων,
• τους μεσίτες και τους ασφαλιστικούς  πράκτορες στις αγοραπωλησίες ακινήτων,
• τα γραφεία ευρέσεως εργασίας,
• τα θέατρα, οι κινηματογράφοι,
• τις συναυλίες,
• τους τραγουδιστές,
• τα μουσικά συγκροτήματα,
• τους χορευτές,
• τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τα ΙΕΚ κλπ

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το σχεδόν το σύνολο των επαγγελματιών θα δέχεται  από τις αρχές του έτους υποχρεωτικά πληρωμές με κάρτες ενώ δεν συμμορφώνονται  με τα νέα δεδομένα τότε θα κληθούν να πληρώσουν  πρόστιμο έως και 1.500 ευρώ.

8. Διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS:

Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν αναβαθμίσει μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου 2024  τις ταμειακές μηχανές τους , εφόσον απαιτείται να ολοκληρώσουν τη διασύνδεση με τα POS. Με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, ο έλεγχος θα είναι ακόμη πιο εύκολος και ουσιαστικός, καθώς σε πραγματικό χρόνο οι ελεγκτές θα μπορούν να βλέπουν χρεώσεις στα τερματικά μηχανήματα, εισπράξεις στην ταμειακή και εισροές στον τραπεζικό λογαριασμό με τον οποίο είναι συνδεδεμένα τα αυτόματα μηχανήματα.

9. Τα κοινωνικά και τα προνοιακά επιδόματα:

Μόνο με χρεωστική κάρτα θα καταβάλλονται τα περισσότερα κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα της ΔΥΠΑ και του ΟΠΕΚΑ  ( όπως επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας).Αυτό πρακτικά σημαίνει για τους δικαιούχους πως τουλάχιστον το 50% των επιδομάτων θα πρέπει να καταναλώνεται μέσω της χρήσης προπληρωμένης κάρτας, ενώ το υπόλοιπο 50% ο χρήστης της κάρτας θα μπορεί να το παίρνει σε μετρητά από τον τραπεζικό  λογαριασμό του.

10. Βραχυχρόνιες μισθώσεις

Νέος τρόπος φορολόγησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων από σήμερα για τα φυσικά πρόσωπα που έχουν τρία ή περισσότερα ακίνητα  καθώς θα πρέπει να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, να τηρούν βιβλία και να εκδίδουν φορολογικά στοιχεία. Σημειώνεται δε πως με ασφαλιστικές εισφορές, με τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο θα επιβαρύνονται οι επιτηδευματίες, όπως προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία.

Επιπλέον:

• Το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων που είναι 0,5% επί των εσόδων- υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης επεκτείνεται σε όλους όσους  δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων.
• Ο φόρος διαμονής αντικαθίσταται από το «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» . Το τέλος αυτό  επιβαρύνει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με 1,5 ευρώ σε ημερήσια  βάση.
• Τα πρόστιμα για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης αυστηροποιούνται
• Το νέο πρόστιμο διαμορφώνεται στο 50% των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους ανά χρονιά  και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ.

Στη διάρκεια της μίσθωσης μπαίνει όριο 60 ημερών προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια.  Το όριο αυτό είναι για την  διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά ενώ εάν το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση τότε  θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα και θα  υποχρεούται να έχει και την αντίστοιχη αδειοδότηση.

11. Δαπάνες για την ανακαίνιση ακινήτων από την 1η Ιανουαρίου 2024 

Οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ. Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών. Όλες οι δαπάνες θα πρέπει να προκύπτουν από τιμολόγια τα οποία έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ από τον προμηθευτή μέσω του συστήματος myDATA.

12. Μείωση ΕΝΦΙΑ:

Μειώνεται κατά 10% ο λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που θα επιλέξουν να ασφαλίσουν το οίκημα τους για φυσικές καταστροφές. Βασική προϋπόθεση για να χορηγηθεί αυτή η έκπτωση στον ιδιοκτήτη ακινήτου είναι η αξία της ασφαλισμένης κατοικίας έναντι φυσικών καταστροφών να μην είναι χαμηλότερη από 1.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο και το ασφαλιστήριο συμβόλαιο να καλύπτει ολόκληρη την αξία του ακινήτου. Επίσης επισημαίνεται πως η έκπτωση αυτή δίνεται αναλογικά με τη διάρκεια ασφάλισης η οποία όμως δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 3 μήνες.

13. Καταγγελίες για φοροδιαφυγή:

Πι πολίτες που θα καταγγέλλουν, μέσω της εφαρμογής της ΑΑΔΕ «Appodixi», περιστατικά εκδόσεως αποδείξεων από παραποιημένες ή παραβιασμένες ταμειακές μηχανές επιχειρήσεων θα λαμβάνουν μπόνους ύψους 100 – 3.000 ευρώ.

14.  Χρηματιστήριο

Μειώνονται οι φόροι συγκέντρωσης κεφαλαίου. Η μείωση είναι από 0,5%  σε 0,2%. Μειώνεται επίσης ο φόρος  χρηματιστηριακών συναλλαγών κατά 50%, σε 1 τοις χιλίοις, προκειμένου να ενισχυθούν η επιχειρηματικότητα, αλλά και η ελληνική κεφαλαιαγορά.

15. Αυξάνεται το πρόστιμο για συναλλαγές με μετρητά:

Το πρόστιμο για αγορές αξίας άνω των 500 ευρώ με μετρητά διαμορφώνεται στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης. Υπενθυμίζεται  μέχρι πρότινος το πρόστιμο αυτό ήταν στα 100 ευρώ.

16. Αγορές ακινήτων:

Οι μεταβιβάσεις ακινήτων θα γίνονται πλέον υποχρεωτικά με την χρήση τραπεζικών εργαλείων. Δηλαδή θα θεωρείται άκυρο κάθε συμβόλαιο που καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά αλλά θα απαγορεύεται και η μεταγραφή του. Το πρόστιμο διαμορφώνεται στο 10% του τιμήματος με ελάχιστο όριο τις 10.000 ευρώ και ανώτατο τις 500.000 ευρώ.

17. Λαθρεμπόριο:

Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για νοθεία, λαθρεμπόριο καυσίμων ή παρεμπόδιση του ελέγχου. Προβλέπεται σφράγιση της εγκατάστασης για 2 χρόνια, ενώ ορίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η εγκατάσταση σφραγίστηκε, δεν μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη διακίνηση ενεργειακών προϊόντων επίσης για 2 χρόνια από τη διαπίστωση της παράβασης.