Φορολογικά προνόμια για αλλοδαπούς συνταξιούχους
Ανάλογες διατάξεις για συνταξιούχους έχουν θεσπιστεί και σε άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Το υπό ψήφιση φορολογικό νομοσχέδιο περιλαμβάνει διατάξεις οι οποίες παρέχουν τη δυνατότητα σε φυσικά πρόσωπα, δικαιούχους σύνταξης που προκύπτει στην αλλοδαπή, να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και να υπαχθούν σε εναλλακτική/προνομιακή φορολόγηση του αλλοδαπού εισοδήματός τους. Ανάλογες διατάξεις έχουν εισαχθεί τα τελευταία χρόνια και σε άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Μάλτα και η Κύπρος.
Εφόσον γίνει δεκτή η υπαγωγή του φορολογουμένου σε εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή, το φυσικό πρόσωπο καταβάλλει κάθε φορολογικό έτος αυτοτελώς φόρο με συντελεστή 7% για το σύνολο του εισοδήματός του που αποκτάται στην αλλοδαπή. Τυχόν φόρος που έχει καταβληθεί από τον φορολογούμενο στην αλλοδαπή για τα εισοδήματα αυτά, εκπίπτει από τον φόρο 7% με βάση τις κείμενες διατάξεις του ΚΦΕ (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος).
Εξάντληση υποχρέωσης
Με την καταβολή του φόρου αυτού εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου για το εισόδημα αυτό, συμπεριλαμβανομένης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Ωστόσο, το φυσικό πρόσωπο δεν απαλλάσσεται από φόρο κληρονομιών ή δωρεών περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή.
Επίσης, το φυσικό πρόσωπο υπόκειται σε φόρο σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του ΚΦΕ για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην ημεδαπή.
Προκειμένου το φυσικό πρόσωπο να δικαιούται να φορολογηθεί ως άνω, θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) Να μην ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα προηγούμενα 5 από τα 6 έτη, πριν από τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην Ελλάδα.
β) Να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα.
Επίσης, προκειμένου το φυσικό πρόσωπο να μπορεί να αποδείξει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα σε περίπτωση αμφισβήτησης από το κράτος προέλευσης, θα πρέπει να προκύπτει ότι έχει καταστήσει την Ελλάδα κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων.
Αίτηση υπαγωγής
Η αίτηση μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας με υπαγωγή στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης υποβάλλεται από το φυσικό πρόσωπο στη φορολογική διοίκηση μέχρι τις 31 Μαρτίου εκάστου φορολογικού έτους. Ειδικά για τις αιτήσεις υπαγωγής, οι οποίες θα υποβληθούν εντός του έτους 2020, η προθεσμία υποβολής ορίζεται στις 30.9.202. Για όσα φυσικά πρόσωπα πληρούν τις ανωτέρω προϋποθέσεις και έχουν ήδη μεταφέρει τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα εντός του έτους 2019, η δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2019 υποβάλλεται μέχρι και την 31η Οκτωβρίου 2020.
Η φορολογική διοίκηση εξετάζει την αίτηση και εκδίδει απόφαση, με την οποία εγκρίνει ή απορρίπτει την αίτηση εντός 60 ημερών από την υποβολή της αίτησης. Στην αίτησή του το φυσικό πρόσωπο δηλώνει το κράτος στο οποίο είχε την τελευταία φορολογική κατοικία του μέχρι την υποβολή της αίτησής του. Η ΑΑΔΕ ενημερώνει τις φορολογικές αρχές του κράτους αυτού σχετικά με τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του εν λόγω φορολογουμένου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί διεθνούς διοικητικής συνεργασίας.
Η μέγιστη διάρκεια υπαγωγής στην εναλλακτική φορολόγηση του εισοδήματος αλλοδαπής ορίζεται σε δεκαπέντε φορολογικά έτη. Η μη καταβολή εξ ολοκλήρου του ποσού του φόρου 7% σε κάποιο φορολογικό έτος συνεπάγεται την υπαγωγή του φορολογουμένου στις γενικές διατάξεις του ΚΦΕ για τη φορολόγηση του παγκόσμιου εισοδήματός του. Την ίδια συνέπεια έχει και η ρητή ανάκληση εκ μέρους του φυσικού προσώπου της υπαγωγής του στην εναλλακτική φορολόγηση.
Τονίζεται ότι οι ανωτέρω διατάξεις δεν επηρεάζουν την εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων περί αποφυγής διπλής φορολογίας εισοδήματος και κεφαλαίου (ΣΑΔΦ). Οι ΣΑΔΦ, σύμφωνα και με την πρότυπη φορολογική σύμβαση του ΟΟΣΑ, συνήθως επιφυλάσσουν δικαίωμα φορολόγησης των συντάξεων του δημοσίου τομέα στο κράτος πηγής. Επομένως, για τις συντάξεις που καταβάλλονται από αντισυμβαλλόμενο κράτος λόγω προηγούμενης υπηρεσίας στον δημόσιο τομέα, κατά κανόνα θα εξακολουθεί να παρακρατείται φόρος στο κράτος πηγής και μετά τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του φορολογουμένου. Αντιθέτως, οι λεγόμενες «ιδιωτικές» συντάξεις, εφόσον προβλέπεται στις ΣΑΔΦ αποκλειστικό δικαίωμα φορολόγησης του κράτους κατοικίας, θα φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα με τον συντελεστή 7%.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr).