Γιατί δεν πρέπει να πιέζουμε τα παιδιά για τους βαθμούς

Εάν θέλουμε τα παιδιά μας να φέρνουν καλούς βαθμούς, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι ξέρουν αυτήν την προσδοκία μας, σωστά; Μάλλον όχι. Σχετική έρευνα έχει δείξει ότι τα παιδιά μπορεί να ερμηνεύσουν αυτές τις προσδοκίες μας ως πίεση. Και η πίεση δεν τα βοηθά να πετύχουν.

Αυτό που πιστεύουν τα παιδιά ότι θέλουν οι γονείς τους για τα ίδια μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επιτυχία τους. Η πίεση από τους γονείς μπορεί να αυξήσει το άγχος των παιδιών, καθώς και να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ευημερία τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν οι γονείς δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στους βαθμούς και τα επιτεύγματα από ό,τι σε αξίες, όπως η ενσυναίσθηση, η συμπόνια, η καλοσύνη και οι κοινωνικές δεξιότητες.

Η καλή συμπεριφορά μετράει

Ερευνητές από το κρατικό πανεπιστήμιο της Αριζόνα θέλησαν να διερευνήσουν τον ρόλο που έπαιξαν οι στάσεις των γονέων στην ψυχολογική υγεία και την ακαδημαϊκή απόδοση των παιδιών. Ζήτησαν από 506 μαθητές της 6ης τάξης από μια εύπορη κοινότητα να κατατάξουν τα τρία κορυφαία πράγματα που πίστευαν ότι οι γονείς τους ήθελαν για αυτά, από μια λίστα έξι επιλογών.

Τρεις από τις αξίες είχαν να κάνουν με την προσωπική επιτυχία, όπως η απόκτηση καλών βαθμών και η επιτυχημένη σταδιοδρομία αργότερα στη ζωή. Οι άλλες τρεις αξίες είχαν να κάνουν με καλοσύνη και ευπρέπεια απέναντι σε άλλους ανθρώπους. Στη συνέχεια συνέκριναν αυτές τις απαντήσεις με το πόσο καλά τα πήγαιναν τα παιδιά στο σχολείο, εξετάζοντας τόσο τους βαθμούς όσο και τις αναφορές συμπεριφοράς.

Τα καλύτερα αποτελέσματα ήταν μεταξύ των παιδιών που πίστευαν ότι οι γονείς τους εκτιμούσαν την καλοσύνη ως πιο σημαντική από τα προσωπικά επιτεύγματα.

Από την άλλη πλευρά, τα παιδιά που πίστευαν ότι οι γονείς τους δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα επιτεύγματα από την ευγένεια ήταν πιο πιθανό να βιώσουν αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος, χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, προβλήματα συμπεριφοράς, κριτική από τους γονείς, μαθησιακές δυσκολίες και να έχουν χαμηλότερους βαθμούς.

Πώς θα ενθαρρύνουμε τα παιδιά

Ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά αντιλαμβάνονται τις αξίες των γονιών τους διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή τους, ειδικά όταν πλησιάζουν την εφηβεία. Τα παιδιά στο γυμνάσιο βιώνουν πολλές αλλαγές, προσπαθώντας να κατανοήσουν καλύτερα τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους. Σε αυτήν την εποχή μεγάλων μεταβάσεων, η στάση των γονέων για την επιτυχία, τα παραδείγματα που έθεσαν και η ανατροφή μπορούν να έχουν μεγάλη επιρροή.

Δεν υπάρχει τίποτα κακό με το να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να βάλουν τα δυνατά τους. Προβλήματα προκύπτουν όταν οι γονείς πιέζουν, κατακρίνουν και στέλνουν το μήνυμα ότι τα παιδιά πρέπει να κερδίσουν με κάθε κόστος ή ότι η αυτοεκτίμησή τους πρέπει να καθορίζεται από εξωτερικές επικυρώσεις (όπως βραβεία ή άριστες βαθμολογίες) αντί για καλές σχέσεις με άλλους ανθρώπους.

• Αντί να λέμε συνεχώς στο παιδί να κυνηγήσει καλούς βαθμούς, τους εξηγούμε ότι είμαστε εκεί για εκείνο ώστε να το βοηθήσουμε όπου δυσκολεύεται κι ότι είμαστε υπερήφανοι για αυτό, ανεξαρτήτως των σχολικών του επιδόσεων
• Αποτελούμε οι ίδιοι παράδειγμα προς μίμηση, δείχνοντας υπευθυνότητα στην επαγγελματική και προσωπική μας ζωή
• Αντί να εστιάζουμε στους άριστους βαθμούς, ενθαρρύνουμε το παιδί να προσπαθήσει να βελτιωθεί
• Εξηγούμε στο παιδί ότι εκτιμάμε τις προσπάθειες που καταβάλλει
• Δημιουργούμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και στήριξης για το παιδί και δεν το κατακρίνουμε