Η άπνοια στον ύπνο βλάπτει σοβαρά τον εγκέφαλο: Τι κίνδυνος υπάρχει

Σοβαρά προβλήματα στη μελλοντική υγεία του εγκεφάλου μπορεί να δημιουργήσει η σοβαρή υπνική άπνοια, προειδοποιούν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.

Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από διακοπή της αναπνοής επί τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα, πολλές φορές κάθε βράδυ. Όσο περισσότερες φορές παρατηρούνται τα επεισόδια άπνοιας, τόσο πιο σοβαρή είναι η διαταραχή και τόσο πιθανότερη η ανάπτυξη επιπλοκών εξαιτίας της.

Οι επιπλοκές μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρές. Στην πραγματικότητα, οι πάσχοντες από σοβαρή άπνοια που δεν κάνουν θεραπεία γι’ αυτήν διατρέχουν τριπλάσιο κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η σοβαρή άπνοια που παρεμποδίζει τον βαθύ, ήσυχο ύπνο σχετίζεται με περισσότερες βλάβες στην λευκή ουσία του εγκεφάλου. Ο βαθύς, ήσυχος ύπνος είναι γνωστός ως ύπνος βραδέων κυμάτων. Η, δε, λευκή ουσία είναι ο ιστός του εγκεφάλου όπου δημιουργούν συνδέσεις τα εγκεφαλικά κύτταρα με το υπόλοιπο νευρικό σύστημα.

Η νέα μελέτη έδειξε ότι στις απεικονιστικές εξετάσεις των ασθενών με άπνοια που έκαναν ελαφρύ ύπνο, ήταν αυξημένες ορισμένες μικρές, λευκωπές κηλίδες. Οι κηλίδες αυτές είναι γνωστές ως υπερεντάσεις (hyperintensities) της λευκής ουσίας και είναι ενδείξεις εγκεφαλικής βλάβης.

Στην πραγματικότητα, «κάθε μείωση κατά 10% στη διάρκεια του ύπνου βραδέων κυμάτων σχετίσθηκε με αύξηση στις υπερεντάσεις της λευκής ουσίας εφάμιλλες με εκείνες που περιμένει κανείς σε ένα άτομο που γερνά κατά 2,3 χρόνια», δήλωσε στο CNN ο ερευνητής  Dr. Diego Carvalho, επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας στην Mayo Clinic, στη Μινεσότα.

«Η συσχέτιση της υπνικής άπνοιας με τις υπερεντάσεις της λευκής ουσίας παρατηρήθηκε μόνο στα σοβαρά περιστατικά. Επομένως, η ήπια έως μέτρια υπνική άπνοια ίσως δεν σχετίζεται σημαντικά με τις αλλοιώσεις αυτές», διευκρίνισε.

Ωστόσο πρόσθεσε πως δεν υπάρχει θεραπεία γι’ αυτού του είδους τις αλλοιώσεις. Είναι, συνεπώς, απαραίτητο να βρεθεί τρόπος πρόληψης ή έστω παρεμπόδισης της επιδείνωσής τους, τόνισε.

Η νέα μελέτη

Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση Neurology. Διεξήχθη σε 140 εθελοντές, ηλικίας άνω των 62 ετών κατά την έναρξή της. Κανένας τους δεν έπασχε από άνοια ή ήπια νοητική διαταραχή όταν άρχισε η μελέτη.

Όλοι τους είχαν, όμως, υπνική άπνοια που διαγνώστηκε σε ειδικό Ιατρείο Ύπνου. Είχαν επίσης υποβληθεί σε δύο είδη μαγνητικής τομογραφίας εγκεφάλου.

Η υπνική άπνοια των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν ποικίλης βαρύτητας. Ειδικότερα:

• Το σχεδόν 34% είχαν ήπια
• Το 32% είχαν μέτρια
• Το 34% είχαν σοβαρή υπνική άπνοια

Όταν ένας ασθενής παθαίνει άπνοιες, μειώνονται τα επίπεδα οξυγόνου στον οργανισμό του και αυξάνονται:

• Τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα
• Ο καρδιακός παλμός
• Η αρτηριακή πίεση

Όλες αυτές οι επιδράσεις μακροπρόθεσμα οδηγούν στη φλεγμονή και ενεργοποιούν τις ορμόνες του στρες. Με τον καιρό ο οργανισμός υφίσταται σοβαρές μεταβολικές αλλαγές, ενώ αυξάνεται ο κίνδυνος για υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία και άλλα δεινά.

Τα ευρήματα

Οι ερευνητές εξέτασαν τα επίπεδα δύο αλλοιώσεων που είναι ενδεικτικές εγκεφαλικής βλάβης. Η μία ήταν τα επίπεδα των υπερεντάσεων στη λευκή ουσία. Η άλλη ήταν αλλαγές σε μία δομή του εγκεφάλου που λέγεται γόνυ μεσολοβίου (genu of the corpus callosum).

Το μεσολόβιο είναι ένας σχηματισμός του εγκεφάλου που αποτελείται κυρίως από λευκή ουσία και ενώνει τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου. Το γόνυ είναι μία καμπή του μεσολοβίου.

Οι αλλοιώσεις στην φαιά ουσία και στο γόνυ του μεσολοβίου υποδηλώνουν βλάβες στη δομή της λευκής ουσίας, που οφείλονται σε αγγειακή νόσο. Η συνέπεια είναι να πλήττεται η ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται τις πληροφορίες, να προσέχει και να θυμάται. Επιπλέον, τα αγγειακά αίτια είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία άνοιας, μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Η μείωση της λευκής ουσίας σχετίζεται επίσης με προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές.

Η μελέτη έδειξε πως ο εγκέφαλος των ασθενών με σοβαρή άπνοια, που κοιμόντουσαν βαθιά μόνο κατά το 5% του συνολικού ύπνου τους, είχε βλάβες που αντιστοιχούσαν σε πρόωρη γήρανση κατά 4,6 χρόνια, σε σύγκριση με τους ασθενείς με ήπια άπνοια. Στην ήπια άπνοια οι πάσχοντες κοιμούνται βαθιά κατά το ένα τέταρτο της νύχτας.

Τα ευρήματα αυτά δείχνουν πόσο σημαντική είναι η καλή ποιότητα του ύπνου για την υγεία του εγκεφάλου, λένε οι ειδικοί. Και συνιστούν σε όσους παθαίνουν άπνοιες στον ύπνο, να συμβουλευθούν τον γιατρό τους.

Φωτογραφία: iStock