Η αποζημίωση δόθηκε, αλλά το χωριό παρέμεινε

Το πρώτο σπίτι στη νέα Ποντοκώμη στέκεται ήδη όρθιο, ενώ οι κάτοικοι του χωριού δεν γνωρίζουν αν τελικά η ΔΕΗ θα χρησιμοποιήσει το υπέδαφος του χωριού για να τροφοδοτηθούν οι ελάχιστοι λιγνιτικοί σταθμοί της στην περιοχή που θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν σύμφωνα με τις πρόσφατες εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Το χωριό απέναντι από τον ΑΗΣ Καρδιάς είχε γίνει αντικείμενο απαλλοτρίωσης από τη ΔΕΗ με ένα ΦΕΚ του 2011. Πηγές της Επιχείρησης έλεγαν αυτή την εβδομάδα στην «Κ» ότι η ΔΕΗ δεν έχει ακόμα αποφασίσει τι θα κάνει με το χωριό, που σύμφωνα με τον δήμαρχο Κοζάνης κ. Λάζαρο Μαλούτα ανήκει πλέον στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, καθώς «για 150 εκατομμύρια ευρώ (σ.σ. τόσο θα στοιχίσει η μετεγκατάσταση) έγινε έγκαιρη και νόμιμη παρακατάθεση».

Το 2016 συγκεκριμένα, η ΔΕΗ κατέθεσε στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων 144.135.000 ευρώ για την αποζημίωση των δικαιούχων 862 ιδιοκτησιών για τη μετεγκατάσταση της Ποντοκώμης Κοζάνης. Πρόκειται για το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που καταβάλλει η Επιχείρηση για τη μετεγκατάσταση του οικισμού, μετά τις οριστικές αποφάσεις των δικαστηρίων για την τιμή αποζημίωσης.

«Με τις αποζημιώσεις αυτές οι κάτοικοι του ιστορικού χωριού θα έχουν τη δυνατότητα για μετεγκατάσταση στον ειδικό χώρο που έχει διαμορφωθεί από τον Δήμο Κοζάνης και την Περιφέρεια. Η ΔΕΗ κάνει έτσι ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του αναπτυξιακού της προγράμματος», αναφέρει η Επιχείρηση. Το ποσό αποζημίωσης αναμένεται να αυξηθεί ελάχιστα μετά την κατάθεση των πολεοδομικών αδειών των κτισμάτων από τους κατοίκους στην αρμόδια υπηρεσία της ΔΕΗ.

Στο ποσό περιλαμβάνονταν 2,2 εκατ. ευρώ για δικαστικά έξοδα και αποζημίωση για τον Δικηγορικό Σύλλογο Κοζάνης, 42.000 ευρώ αποζημίωση για τον Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης και 2,2 εκατ. ευρώ φόρος μεταβίβασης που θα κατατεθεί στη ΔΟΥ Κοζάνης.

Η μετεγκατάσταση της Ποντοκώμης είναι αναγκαία για την αξιοποίηση των λιγνιτικών κοιτασμάτων τα οποία θα τροφοδοτήσουν τη νέα Μονάδα «Πτολεμαΐδα V» που είναι υπό κατασκευήν. Ομως, αντιπροσωπεία της ΔΕΗ μετέβη στη Γερμανία για να συζητήσει τη δημιουργία μονάδας συνδυασμένου κύκλου (με λιγνίτη και φυσικό αέριο), με αποτέλεσμα να μην είναι σαφές πόσος λιγνίτης θα χρειαστεί για την «Πτολεμαΐδα V».

Το τι τελικά θα γίνει με το χωριό που τα τελευταία χρόνια αποτέλεσε ένα σύμβολο των μετεγκαταστάσεων στην περιοχή, έλεγαν πηγές της εταιρείας, θα αποφασιστεί από την Επιχείρηση μετά την ολοκλήρωση του Business plan στο τέλος του χρόνου. Αλλα στελέχη, ωστόσο, της Διεύθυνσης Ορυχείων που μίλησαν στην «Κ» υπό τον όρο της ανωνυμίας, επειδή δεν ήταν εξουσιοδοτημένα να κάνουν δηλώσεις, είπαν ότι ένα μέρος του δεν αποκλείεται να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία φωτοβολταϊκού.

Ηδη, τον επόμενο μήνα αρχίζει η δεύτερη φάση των έργων υποδομών στη Νέα Ποντοκώμη, ενώ έχει καταβληθεί ένα ποσό 11 εκατομμυρίων για τη δημιουργία δημοτικών εκτάσεων. Η ΔΕΗ πρέπει να καταβάλει ακόμα κάποια χρήματα για την όδευση των πυλώνων υψηλής τάσης, την ώρα πάντως που το παλιό χωριό της Ποντοκώμης παραμένει άθικτο.

Ο νέος οικισμός θα δημιουργηθεί στη Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας (ΖΕΠ) Κοζάνης, σε απόσταση 18 χιλιομέτρων από τον σημερινό οικισμό, στον πολεοδομικό ιστό της πόλης.

Η Μαυροπηγή

Η περίπτωση της Μαυροπηγής κοντά στην Πτολεμαΐδα είναι διαφορετική από εκείνη της Ποντοκώμης. Ο λιγνίτης που βρίσκεται στο υπέδαφός της αξιοποιείται και μαζί με το ορυχείο του νότιου πεδίου είναι δύο από τα κοιτάσματα τα οποία εκμεταλλεύεται ακόμα εντατικά η ΔΕΗ. Στις 12 Νοεμβρίου ο δήμαρχος Εορδαίας (Πτολεμαΐδας και περιχώρων) Παναγιώτης Πλακεντάς επισκέφθηκε με τοπικούς παράγοντες τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστή Χατζηδάκη. Στη συζήτησή τους παρουσιάστηκε το πρόβλημα που έχει προκύψει με τις αποφάσεις του  Αρείου Πάγου, με τις οποίες δεν έγιναν δεκτές οι αιτήσεις αναίρεσης του συνόλου των κατοίκων της κοινότητας Μαυροπηγής, κατά της 110/2014 απόφασης του Εφετείου Δυτικής Μακεδονίας. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας είδε με απόλυτα θετική διάθεση το ζήτημα και κατανόησε την ανάγκη εξεύρεσης λύσης.

Οι 700 κάτοικοι του χωριού είχαν αποζημιωθεί για τα ακίνητά τους με βάση τις τιμές που ίσχυαν προ κρίσης. Το Εφετείο, όμως, αποφάσισε να «κουρέψει» τις τιμές αποζημίωσης έως και 40%. Το Εφετείο Δυτικής Μακεδονίας μείωσε τις τιμές για τις αποζημιώσεις των κατοικιών στο 60%, διότι έλαβε υπόψη την εμπορική αξία των ακινήτων που απαλλοτριώνονται, η οποία είναι ιδιαίτερα χαμηλή λόγω της γειτνίασης του οικισμού με το λιγνιτωρυχείο και δεν έλαβε υπόψη του το κατασκευαστικό κόστος ανέγερσης νέας κατοικίας. «Συνολικά», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του χωριού Ευάγγελος Καραγεωργίου, «οι 750 δικαιούχοι καλούνται να επιστρέψουν 35-37 από τα 80 εκατομμύρια που αρχικά τους είχαν εκδικαστεί». Πριν από ένα χρόνο ο Αρειος Πάγος επικύρωσε την απόφαση του Εφετείου και η ΔΕΗ μπορεί τώρα να ζητήσει από τους κατοίκους του χωριού τα χρήματα πίσω. Η αρχική απόφαση για την απαλλοτρίωση είχε ληφθεί τον Σεπτέμβριο του 2011.

Σε αντίθεση με τον λιγνίτη της Ποντοκώμης, πάντως, ο λιγνίτης της Μαυροπηγής χρησιμοποιείται στους σταθμούς της ΔΕΗ στην περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» οι κάτοικοι ζήτησαν από τον κ. Κωστή Χατζηδάκη να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση ώστε να μην κινδυνεύσουν να καταβάλουν ως αχρεωστήτως καταβληθέντα τα χρήματα που εισέπραξαν για να κτίσουν τις νέες τους κατοικίες. Για τον σκοπό αυτό επικαλούνται τη γνωμοδότηση γνωστού καθηγητή της Νομικής Σχολής. Ο κ. Χατζηδάκης παρέπεμψε το θέμα στη νομική υπηρεσία του υπουργείου και αναμένεται να ανακοινώσει τις αποφάσεις του όταν τον Δεκέμβριο επισκεφθεί το λιγνιτικό κέντρο Κοζάνης – Πτολεμαΐδας.