Η ΕΕ επεξεργάζεται την ψηφιακή μετατροπή των μέσων ενημέρωσης

Αυξανόμενη δυσπιστία, εξάπλωση των fake news, δυσκολία να βρεθούν νέα οικονομικά μοντέλα, εξάρτηση από τους κολοσσούς του Διαδικτύου… Τα μέσα ενημέρωσης είναι σε κρίση. Απέναντι στις προκλήσεις αυτές, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ παρήγγειλε το 2017 την έρευνα «Ποια κυριαρχία των μέσων ενημέρωσης για την Ευρώπη;» που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Διεξήχθη από τον Γκιγιόμ Κλοσά, ειδικό σύμβουλο του αντιπρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ‘Αντρους ‘Ανσιπ για την αποστολή αυτή. Η συγκεκριμένη έκθεση των 80 και πλέον σελίδων διατυπώνει επίσημα 14 προτάσεις προκειμένου να καθοριστεί ένα στρατηγικό όραμα στον τομέα αυτό, με ορίζοντα το 2030.

Με την επισήμανση: ενώ οι τομείς όπως ο τραπεζικός ή ο ασφαλιστικός επενδύουν ήδη μαζικά στην τεχνητή νοημοσύνη ή την τεχνολογία Blockchain, τα μέσα ενημέρωσης υστερούν.

Η έκθεση προτείνει μια οικονομική στήριξη στα μέσα ενημέρωσης με τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ταμείου ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ για πέντε χρόνια, που θα ανανεώνεται. Ο στόχος είναι η χρηματοδότηση των μμε για τη δημιουργία καινοτόμων προγραμμάτων με βάση την τεχνητή νοημοσύνη, την τεχνολογία Blockchain ή τις νευροεπιστήμες. Η έκθεση προτείνει επίσης τη διάθεση του 3% του προγράμματος «Horizon Europe» –που προορίζεται για την έρευνα και χρηματοδοτείται με 100 εκατομμύρια ευρώ– στα μέσα ενημέρωσης και στις δημιουργικές βιομηχανίες. Ο στόχος είναι να μειωθεί η εξάρτηση από τους κολοσσούς GAFA (Google, Apple, Facebook, Amazon), που προσφέρουν ήδη πόρους στον τομέα αυτόν. Για παράδειγμα, η Google απηύθυνε το 2015 μια έκκληση για το πρόγραμμα που ονόμασε «Google News initiative» (παλαιότερα Digital News Initiative). To 2018, o αμερικανικός κολοσσός επέλεξε 98 προγράμματα σε 28 ευρωπαϊκές χώρες, διανέμοντας 21,2 εκατομμύρια ευρώ — με αποτέλεσμα να ανέλθει στα 115,2 εκατομμύρια ευρώ το συνολικό ύψος της χρηματοδότησης.

Η διαφάνεια των αλγορίθμων των μέσων ενημέρωσης αλλά όχι των GAFA

Η έκθεση διατυπώνει την ιδέα ενός «new deal» για τα δεδομένα τα οποία πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία των Δεδομένων που τέθηκε σε ισχύ στις 25 του περασμένου Μαΐου. Ο στόχος: η χορήγηση ενός «θεμελιώδους δικαιώματος» στους ευρωπαίους πολίτες που θα τους επιτρέπει να ελέγχουν τα προσωπικά τους δεδομένα τα οποία μπορεί να είναι συνδεδεμένα με πολιτικές, κοινωνικές ή πολιτιστικές πληροφορίες που πρέπει να προστατεύονται στο πλαίσιο του απορρήτου της ψήφου.

Η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ρυθμιστικού οργανισμού

Η έκθεση σκιαγραφεί τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ρυθμιστικού οργανισμού των μέσων ενημέρωσης. Αυτός θα έχει τρεις βασικές αποστολές: την ανάλυση «συμπεριφορών των ψηφιακών παραγόντων, την ανάπτυξη μιας υπηρεσίας για τον έλεγχο των αλγορίθμων και τον καθορισμό προδιαγραφών σε ευρωπαϊκή κλίμακα».