Η ελληνική «έξυπνη πόλη» που δεν χρειάζεται να ξέρεις πολιτικό για να γίνει κάτι

Τα Τρίκαλα έχουν τη διάκριση της πρώτης «Έξυπνης Πόλης» στην Ελλάδα και αποδεικνύουν πως είναι έτη φωτός μπροστά.

Μέχρι και η βρετανική εφημερίδα Guardian ενδιαφέρθηκε για την θεσσαλική πόλη που έχει γίνει συνώνυμο της καινοτομίας και έκανε ένα εκτενές αφιέρωμα στα Τρίκαλα με τίτλο: «Μέσα στην πρώτη έξυπνη πόλη της Ελλάδας: Τώρα δεν χρειάζεται να ξέρεις κάποιον πολιτικό για να γίνει κάτι».

Η βρετανική εφημερίδα επισκέφθηκε τα Τρίκαλα και εξηγεί γιατί απέκτησαν φήμη για την καινοτομία τους τονίζοντας τα σπουδαία έργα που έχουν γίνει εκεί και το πόσο η τεχνολογία έχει βελτιώσει τη ζωή των κατοίκων της.

Το δημοσίευμα σημειώνει ότι παρόλο που μία αγροτική πόλη, φαίνεται να είναι ένας απίθανος υποψήφιος για μια κορυφαία έξυπνη πόλη, οι καινοτομίες που εφαρμόζονται σε αυτήν έχουν βελτιώσει τη ζωή των κατοίκων, παρά την οικονομική κρίση.

Τρίκαλα, η έξυπνη πόλη της Ελλάδας

«Ανάμεσα στα καταπράσινα χωράφια στην αγροτική καρδιά της Ελλάδας, η ιστορική πόλη των Τρικάλων – έχει 82.000 κατοίκους – δεν ήταν η πιο προφανής υποψήφια για την πρώτη έξυπνη πόλη του έθνους» γράφει ο Guardian. Κι όμως τα Τρίκαλα έχουν καταφέρει να βάλουν τα γυαλιά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Πώς; Χάρη σε καινοτομίες έχουν βελτιώσει τη ζωή των κατοίκων παρά την οικονομική κρίση αλλά και στην αλλαγή νοοτροπίας και στάσης που έχουν υιοθετήσει οι ίδιοι οι κάτοικοι.

«Στο παρελθόν, οι κάτοικοι έπρεπε να καλέσουν τον αντιδήμαρχο ακόμη και για να αλλάξουν μία λάμπα σε στύλο της ΔΕΗ» λέει μία κάτοικος Τρικάλων για να συμπληρώσει: «Τώρα, δεν χρειάζεται να ξέρεις κάποιον πολιτικό για να γίνει κάτι».

Τα Τρίκαλα έχουν αποκτήσει τη φήμη της πόλης της καινοτομίας, που χρονολογείται από το 2004, όταν το υπουργείο Οικονομικών της Ελλάδας την ονόμασε την πρώτη ψηφιακή πόλη του κράτους. Λίγο αργότερα, ορίστηκε ως μία από τις 21 πιο έξυπνες πόλεις στον κόσμο. Συμμετέχοντας σε έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και προσφέροντας θέση στις τοπικές τεχνολογικές εταιρείες για δοκιμές, η πόλη έχει μειώσει το χρέος της κατά 20 εκατομμύρια ευρώ.

«Οι έξυπνες πόλεις -ως τέτοιες ορίζουμε όσες αξιοποιούν την τεχνολογία για να βελτιώσουν τις υπηρεσίες, να αυξήσουν τη διαφάνεια και να γίνουν πιο λειτουργικές- κερδίζουν όλο και μεγαλύτερο έδαφος σε όλο τον κόσμο. Πρωτοεμφανίστηκαν στην Ευρώπη και τώρα τις βρίσκεις παντού από την Ινδία ως την Κορέα. Η ποιότητα ζωής στις πόλεις είναι ζωτικής σημασίας και το να τις μετατρέψεις σε έξυπνες, είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις για τη βιωσιμότητά τους» λέει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα.

Σεβασμός στους νόμους, σεβασμός στον συμπολίτη και σεβασμός στο περιβάλλον. Αυτό είναι το τρίπτυχο της επιτυχίας των Τρικάλων και δεν χρειάζεται κανένα πολιτικό μέσο για να εφαρμοστεί.

Λεωφορεία χωρίς οδηγούς

Το λεωφορείο χωρίς οδηγό αποτέλεσε παγκόσμια πρωτοτυπία στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος CityMobil2, που υλοποιήθηκε πριν από περίπου τρία χρόνια και για έξι μήνες στα Τρίκαλα. Το λεωφορείο χωρίς οδηγό εισήγαγε τον Δήμο Τρικκαίων στον παγκόσμιο χάρτη των αυτοματοποιημένων μεταφορών, ως την πρώτη πόλη που «τόλμησε» την κυκλοφορία του ρομποτικού οχήματος στο αστικό της κέντρο και σε πραγματικές συνθήκες κυκλοφορίας. Στο κέντρο ελέγχου τεχνικοί παρακολουθούσαν την πορεία του και κατέγραφαν τα όποια προβλήματα εμφανίζονταν, ενώ το λέιζερ ασφαλείας, που διέθετε το όχημα και εντόπιζε στην πορεία του οποιοδήποτε αντικείμενο ή άνθρωπο, το ακινητοποιούσε την ίδια στιγμή.

Έπειτα από το λεωφορείο χωρίς οδηγό, στα Τρίκαλα έφτασαν και τα ελαφρά ηλεκτρικά οχήματα, (EL-Vs), όπως ποδήλατα, σκούτερ, τρίκυκλα και τετράκυκλα τα οποία προορίζονταν για κοινή χρήση στους πολίτες, τους επισκέπτες της πόλης και τους προμηθευτές ελαφρών αγαθών, (εταιρείες ταχυμεταφοράς, και μεταφοράς φαγητού κ.ά.).

Θεριακλήδες… τέλος

Τα Τρίκαλα είναι η πρώτη πόλη που εφάρμοσε στην πράξη την εθνική απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους το 2008.

Τα Τρίκαλα έκοψαν το κάπνισμα με δράσεις για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου και τη δημοσίευση λίστας με «άκαπνα» μαγαζιά περνώντας ένα μήνυμα ότι υπάρχουν κοινωνίες που μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα, που μπορούν να τα καταφέρουν.

Όσο για τους θεριακλήδες που έφευγαν νευριασμένοι και ίσως κάπως θιγμένοι αναζητώντας άλλο μαγαζί για κάπνισμα, επέστρεφαν άπραγοι, κι έτσι σταδιακά αποδέχτηκαν το μέτρο.

Η πόλη των ποδηλάτων

Τα Τρίκαλα αποτελούν επίσης μία από τις πόλεις της Ελλάδας όπου το ποδήλατο συγκαταλέγεται σε ένα από τα κύρια μέσα μετακίνησης. Η μορφολογία του εδάφους, η ευκολία που παρέχει στις μετακινήσεις, αλλά και η αγάπη που έχουν οι Τρικαλινοί στο συγκεκριμένο οικολογικό και οικονομικό μέσο μετακίνησης, είναι ορισμένα από τα στοιχεία που έχουν συντελέσει ώστε τα Τρίκαλα να είναι μία από τις μεγαλύτερες ποδηλατουπόλεις της Ελλάδας.

Στους κεντρικούς δρόμους της πόλης των Τρικάλων περιπολούν μέχρι και αστυνομικοί με τα ποδήλατά τους έχοντας υιοθετήσει το νέο αυτό τρόπο αστυνόμευσης πρωί και απόγευμα. Τα καθήκοντά τους εκτείνονται από την προστασία των πολιτών και των τουριστών μέχρι τη βοήθεια με συμβουλές και κατευθύνσεις στους επισκέπτες της πόλης.

Προτεραιότητα στους πεζούς

Στα Τρίκαλα οι πεζοί έχουν πάντα προτεραιότητα. Έτσι αν δεν είναι κάποιος ντόπιος οδηγός και έχει έρθει από άλλη πόλη θα πρέπει να προσέξει να μην τρακάρει με το προπορευόμενο αυτοκίνητο όταν αυτό φρενάρει στη διάβαση πεζών. Αυτή η… σπάνια -για τα ελληνικά δεδομένα συνήθεια- είναι τρόπος ζωής στα Τρίκαλα. Τα αυτοκίνητα σταματάνε πάντα στις διαβάσεις πεζών και σε αφήνουν να περάσεις χωρίς καν να χρειαστεί να τους το ζητήσεις ή να πεταχτείς μπροστά τους.

Και αυτά μοιάζουν να είναι μόνο η αρχή αφού η πόλη των Τρικάλων δεν εφησυχάζει κι έχει μεγάλα σχέδια για το μέλλον. Τα Τρίκαλα θέλουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα Activage της ΕΕ, το οποίο δοκιμάζει έξυπνα σπίτια που παρακολουθούν την υγεία των ηλικιωμένων κατοίκων ανιχνεύοντας την κίνηση και την κατανάλωση τροφίμων.

Επίσης θέλουν να αναπτύξουν περαιτέρω ένα γεωργικό έργο το οποίο χρησιμοποιεί την τεχνολογία για την καλλιέργεια αρχαίων φαρμακευτικών φυτών για την φαρμακευτική βιομηχανία.

Κι όπως καταλήγει το βρετανικό αφιέρωμα, «αν ολόκληρη η Ελλάδα μπορούσε να ακολουθήσει το παράδειγμα των Τρικάλων, ίσως και να μπορούσε να βγει από την κρίση».