Η ελληνική οικονομία θα πληγεί περισσότερο από όλες στην Ε.Ε.

Δυσμενέστερη από το δυσμενές σενάριο της ελληνικής κυβέρνησης και υπερδιπλάσια από το βασικό της είναι η πρόβλεψη της Κομισιόν για την ύφεση φέτος στην Ελλάδα, που τοποθετείται στο 9,7%, υψηλότερα από κάθε άλλο κράτος-μέλος. Ο κορωνοϊός πλήττει την ελληνική οικονομία περισσότερο από κάθε άλλη στην Ευρωζώνη, όπου κατά μέσον όρο η ύφεση προβλέπεται να φτάσει στο 7,7%, κυρίως εξαιτίας της μεγάλης εξάρτησής της από τον τουρισμό, αλλά και της ύπαρξης πολλών μικρών και ευάλωτων επιχειρήσεων.

Το θετικό στις ανοιξιάτικες προβλέψεις των Βρυξελλών, που δημοσιοποιήθηκαν χθες, είναι ότι και η προβλεπόμενη ανάκαμψη του 2021 στην Ελλάδα θα είναι η ισχυρότερη από όλες τις χώρες, φτάνοντας το 7,9% και καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών του 2020. Στο ελληνικό βασικό σενάριο, του Προγράμματος Σταθερότητας, η ύφεση περιορίζεται στο 4,7% το 2020 και η ανάκαμψη σκαρφαλώνει στο 5,1% το 2021, υπερκαλύπτοντας τις απώλειες. Στο δυσμενές, η ύφεση διαμορφώνεται στο 7,9% φέτος και η ανάκαμψη του επόμενου χρόνου στο 8%.

Οι διαφορές μεταξύ του κυβερνητικού σεναρίου και αυτού της Κομισιόν προκαλούν ερωτήματα. Ο σημαντικότερος ίσως λόγος στον οποίο οφείλεται η διαφορά των εκτιμήσεων είναι ότι –σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, αλλά και ανεξάρτητους οικονομολόγους– η Κομισιόν κάνει διαφορετικές προβλέψεις για τον χρόνο ανοίγματος της οικονομίας.

Σημειώνεται ότι το σενάριο της Κομισιόν για το σύνολο της Ευρωζώνης βασίζεται στην παραδοχή ότι τον Μάιο θα ξεκινήσει η άρση του lockdown και οι επιπτώσεις του θα επικεντρωθούν στο δεύτερο τρίμηνο του έτους.

Ειδικά για την Ελλαδα, ωστόσο, σημειώνει ότι εξαιτίας του τουριστικού της τομέα, του οποίου τα έσοδα κατά 70% αντιστοιχούν στους καλοκαιρινούς μήνες, η επίπτωση του κορωνοϊού θα συνεχιστεί και το τρίτο τρίμηνο του χρόνου. Η κυβέρνηση προφανώς θεωρεί ότι η σεζόν δεν είναι χαμένη για τον τουρισμό.

Ενας δεύτερος λόγος, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, είναι ότι η Κομισιόν δεν λαμβάνει υπόψη το σύνολο των μέτρων που έχουν ληφθεί. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας υποστήριζε προχθές (Open) ότι ο λόγος για τον οποίο η Ευρώπη υπολογίζει την ύφεση περίπου στο 10%, έναντι περίπου 5% των ελληνικών προβλέψεων, είναι ότι δεν λαμβάνει υπόψη της τα μέτρα που έχουν ληφθεί. Και εμείς, είπε, χωρίς μέτρα, υπολογίζουμε ότι η ύφεση θα ήταν 10%. Ωστόσο, η χθεσινή ανακοίνωση της Κομισιόν καταγράφει για την Ελλάδα δημοσιονομικά μέτρα 6,9% του ΑΕΠ, όσο ανέφερε και η κυβέρνηση στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, καθώς και μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητας 1,9% του ΑΕΠ, ενώ κάνει αναφορά σε πιθανά δάνεια 5% του ΑΕΠ, μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών επέμεναν, ωστόσο, ότι δεν έχει συνυπολογισθεί η ενίσχυση της ρευστότητας με εγγυοδοτικά προγράμματα 7 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με οικονομολόγους, εξάλλου, οι δύο πλευρές χρησιμοποιούν πιθανότατα διαφορετικό πολλαπλασιαστή των αντισταθμιστικών μέτρων. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση είναι απλώς πιο αισιόδοξη για τα αποτελέσματα των μέτρων της. Σημειώνεται ότι η Κομισιόν προβλέπει μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 9,7% φέτος (και αύξηση κατά 7,9% το 2021), ενώ η κυβέρνηση υπολογίζει μείωση μόνο κατά 4,1%.

Επίσης, η Κομισιόν προβλέπει «βουτιά» επενδύσεων κατά 30% φέτος (και ανάκαμψη με 33% του χρόνου), ενώ η κυβέρνηση προβλέπει μείωση 4,6% φέτος (και ανάκαμψη 15,3% του χρόνου).

Βαρύ προβλέπεται το πλήγμα στην απασχόληση, εξαιτίας του κορωνοϊού. Παρά τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση και τα οποία αναμένεται να αποτρέψουν μεγάλης κλίμακας απολύσεις, περίπου 160.000 θέσεις εργασίας αναμένεται να χαθούν. Το ποσοστό της ανεργίας θα ανέβει ξανά στο 19,9%, από 17,3% το 2019, αλλά θα πέσει πάλι στο 16,8% το 2021. Στο θέμα αυτό, οι προβλέψεις της κυβέρνησης είναι σχεδόν ταυτόσημες.

Αισιοδοξία για ευελιξία και το 2021

H απαλλαγή της Ελλάδας από την υποχρέωση να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα συνεχιστεί πιθανότατα και το 2021, εκτίμησε χθες ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Ακης Σκέρτσος, μιλώντας στο CNBC. Το Εurogroup είχε αποφασίσει, στα μέσα Μαρτίου, να χαλαρώσει τους δημοσιονομικούς κανόνες, επιτρέποντας ευελιξία σε όλα τα κράτη-μέλη και όχι μόνο στην Ελλάδα, για όσο χρειαστεί, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του κορωνοϊού.

Χθες, ο κ. Σκέρτσος, υπό το φως των νέων προβλέψεων της Κομισιόν για ύφεση 7,4% στην Ευρωπαϊκή Ενωση, είπε ότι «πιθανότατα αυτό θα συνεχιστεί και το 2021.

Δεν αποφασίστηκε ακόμη, αλλά καθώς προχωράμε στην κρίση, αυτές είναι οι ενδείξεις, καθώς όλοι αναγνωρίζουν ότι το 2021 θα είναι επίσης μια δύσκολη χρονιά».

Το χρέος θα αυξηθεί στο 196,4% του ΑΕΠ

Οι προβλέψεις της Κομισιόν καταγράφουν επίσης σημαντική επιδείνωση των δημοσιονομικών επιδόσεων της Ελλάδας, αν και αυτές παραμένουν καλύτερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, καθώς η χώρα ξεκινάει από υψηλή βάση, λόγω μνημονιακών δεσμεύσεων. Ετσι, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται για φέτος στο 6,4% του ΑΕΠ, έναντι πλεονάσματος 1,5% του ΑΕΠ το 2019, και περιορίζεται ξανά στο 2,1% του ΑΕΠ το 2022. Η κυβέρνηση στο Πρόγραμμα Σταθερότητας προβλέπει ότι το έλλειμμα θα είναι φέτος 4,7% του ΑΕΠ και του χρόνου 0,2% του ΑΕΠ.

Οσο για το πρωτογενές πλεόνασμα, που ήταν 4,4% του ΑΕΠ το 2019, αυτό προβλέπεται να μετατραπεί φέτος σε πρωτογενές έλλειμμα 3,4% του ΑΕΠ, για να επιστρέψει σε θετικό πρόσημο, με 0,6% του ΑΕΠ, το 2021.

Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας προβλέπεται πρωτογενές έλλειμμα 1,9% του ΑΕΠ φέτος.

Το δημόσιο χρέος, εξάλλου, αναμένεται να αυξηθεί στο 196,4% του ΑΕΠ, από 176,6% το 2019, και να υποχωρήσει ξανά στο 183% του ΑΕΠ το 2021. Στις κυβερνητικές προβλέψεις, η αύξηση του χρέους περιορίζεται στο 188,8% του ΑΕΠ το 2020, ενώ αυτό επανέρχεται στο 176,8% το 2021.

Κατά 3,6%, εξάλλου, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν, αναμένεται να μειωθεί φέτος η κατά κεφαλήν αποζημίωση των εργαζομένων, που αποτελεί επίσης μια από τις χειρότερες επιδόσεις στην Ευρώπη.