Η πανδημία έκλεισε τις αγορές για τις ελληνικές τράπεζες

Το σοκ που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού σε οικονομίες και επιχειρήσεις έχει θολώσει τις προοπτικές για τις ελληνικές τράπεζες, με τα πλάνα ταχείας μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και τις τιτλοποιήσεις να «παγώνουν», τα θεμελιώδη μεγέθη να αναμένεται να υποστούν πλήγμα και τα σχέδια άντλησης ρευστότητας για την ενίσχυση των κεφαλαιακών δεικτών τους να αναβάλλονται μέχρι νεωτέρας.

Ολοι οι τίτλοι Tier 2 των ελληνικών τραπεζών διαπραγματεύονται αρκετά χαμηλότερα από την ονομαστική αξία τους, ενώ οι αποδόσεις τους έχουν εκτοξευθεί, καταδεικνύοντας τις εξαιρετικά δύσκολες πλέον συνθήκες στις αγορές και τα εμπόδια που αντιμετωπίζει ο κλάδος.

Η ύφεση στην οποία έχει ήδη μπει η ελληνική οικονομία αντιστρέφει την πρόσφατη πτωτική τάση των κόκκινων δανείων και υψώνει τείχη στη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού του κλάδου, η οποία είναι έντονα συνδεδεμένη με το μακροοικονομικό περιβάλλον, με τους αναλυτές να υπογραμμίζουν πως η πανδημία έβαλε βίαιο τέλος στον δρόμο της ανάκαμψης που είχε μπει η Ελλάδα και, ως αποτέλεσμα, και στη διαδικασία ομαλοποίησης του ελληνικού τραπεζικού κλάδου.

Διαρκές πρόβλημα

Σίγουρα το νέο τοπίο δεν αφορά μόνο τις ελληνικές τράπεζες. «Η COVID-19 δεν ήρθε σε μια πολύ άσχημη χρονική στιγμή μόνο για τις ελληνικές τράπεζες, αλλά και για ολόκληρο τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα», σημειώνει στην «Κ» ο Μάικλ Χιούσον, αναλυτής της CMC Markets. Τα NPLs, όπως εξηγεί, αποτελούν ένα διαρκές πρόβλημα και ήταν αρκετά δύσκολο να αντιμετωπιστούν εδώ και χρόνια. Αν και υπήρξε κάποια πρόοδος, αυτή η βαθιά ύφεση αναπόφευκτα θα κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα, προσθέτει.

Οπως σημειώνουν στην «Κ» πηγές της αγοράς, σε αυτή τη νέα πραγματικότητα που έχει δημιουργήσει η COVID-19 οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν να βγουν πλέον στις αγορές και να βελτιώσουν τα κεφάλαιά τους. Η ισχυρή βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και η επιτάχυνση των σχεδίων για μείωση των NPEs με φόντο και τον «Ηρακλή» στις αρχές της χρονιάς οδήγησαν την Alpha Bank και την Πειραιώς σε επιτυχημένες εκδόσεις τίτλων Tier 2, οι οποίες και έτυχαν μεγάλης ζήτησης από μια ευρέως διαφοροποιημένη διεθνή επενδυτική βάση, βοηθώντας έτσι στην ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης τους, σε συνέχεια αντίστοιχων εκδόσεων από Εθνική και Πειραιώς το καλοκαίρι του 2019.

Στα σχέδια των περισσότερων συστημικών τραπεζών προ πανδημίας ήταν να βγουν (κάποιες εκ νέου) στις αγορές, ίσως προς τα τέλη του έτους, με τίτλους Tier 2, κάτι που αναμενόταν ευρέως από τους αναλυτές, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας και –το πιο σημαντικό– ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για έκδοση πιο μακροπρόθεσμων τίτλων, δηλαδή senior ομόλογα (κύριας εξασφάλισης). «Επειτα από νέες εκδόσεις Tier 2 φέτος, οι συστημικές τράπεζες θα δοκίμαζαν σε επόμενο χρόνο τις αγορές με senior ομόλογα», αναφέρουν τραπεζικές πηγές. «Πλέον αυτά τα πλάνα αναγκαστικά αναβάλλονται».

Κάλυψη υποχρεώσεων

Αξίζει να σημειωθεί πως οι εκδόσεις Tier 2 έχουν στόχο την κάλυψη των υποχρεώσεων MREL (ελάχιστη απαίτηση ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων) για τη σταδιακή δημιουργία κεφαλαιακού αποθέματος, οι οποίες και θα λάμβαναν στήριξη από τη βελτίωση του οικονομικού κλίματος καθώς και από την αξιοποίηση του σχεδίου «Ηρακλής». Πάντως, με δεδομένο ότι οι τιτλοποιήσεις αλλά και η ανάκαμψη της οικονομίας «παγώνουν», σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς και με δεδομένο ότι εποπτικές αρχές στην Ευρώπη έχουν ήδη δείξει ευελιξία προκειμένου να στηρίξουν το τραπεζικό σύστημα σε αυτή την κρίση, δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα να χαλαρώσουν και τα χρονικά όρια επίτευξης των στόχων (από τα τέλη 2025 που έχουν τεθεί σήμερα) ή και οι ίδιοι οι στόχοι για τα MREL, κάτι που έχει ήδη διαμηνύσει άλλωστε και το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (SRB).

Η σημερινή εικόνα της αγοράς των ελληνικών Tier 2 καταδεικνύει μάλλον ξεκάθαρα το γεγονός ότι είναι απίθανο φέτος να ενισχύσουν οι συστημικές τράπεζες κατά αυτόν τον τρόπο τα κεφάλαιά τους.

Να σημειώσουμε πως η Alpha Bank είχε θέσει στόχο για φέτος την άντληση συνολικά 800 εκατ. ευρώ μέσω Tier 2, ο οποίος καλύφθηκε εν μέρει από την έκδοση στην οποία προχώρησε τον Φεβρουάριο, ύψους 500 εκατ. ευρώ. Η Eurobank διαθέτει περιθώριο κινήσεων όσον αφορά την προοπτική έκδοσης ανάλογου τίτλου, αν και οι αναλυτές εκτιμούσαν πως η τράπεζα θα προχωρήσει σε σχετική έκδοση προς τα τέλη του έτους, κάτι που ανέμεναν και για την Εθνική Τράπεζα.

Από τα υψηλά που άγγιξαν οι αποδόσεις τους στα μέσα Μαρτίου (και τα χαμηλά όπου βρέθηκαν οι τιμές τους), οι τίτλοι Tier 2 των ελληνικών τραπεζών έχουν ανακάμψει μόνο ελαφρώς και παραμένουν υπό πίεση.  Αν και οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων, από το 4% που σημείωσαν στις 17 Μαρτίου και πριν από τις ανακοινώσεις του έκτακτου QE της ΕΚΤ, κινούνται σήμερα στα επίπεδα του 2,1% περίπου, οι αποδόσεις των Tier 2 που εξέδωσαν πρόσφατα η Alpha Bank και η Πειραιώς, καθώς και οι τίτλοι της Εθνικής και της Πειραιώς που εκδόθηκαν το καλοκαίρι του 2019, βρίσκονται σε σημαντικά υψηλά επίπεδα, ενώ όλοι διαπραγματεύονται πολύ χαμηλότερα της ονομαστικής αξίας τους.

Αποδόσεις

Το Tier 2 της Alpha Bank, που εκδόθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου με επιτόκιο 4,25%, τελεί υπό διαπραγμάτευση στο 71% της ονομαστικής του αξίας. Η απόδοσή του στην 5ετία διαμορφώνεται στο 12,05% ενώ στη 10ετία έχει αυξηθεί στο 8,5%, μια αύξηση της τάξης του 100% από την ημέρα της έκδοσής του. Tο Tier 2 που εξέδωσε μία εβδομάδα αργότερα η Τράπεζα Πειραιώς με επιτόκιο 5,5% τελεί υπό διαπραγμάτευση στο 57% της ονομαστικής του αξίας, ενώ η απόδοσή του στην 5ετία διαμορφώνεται στο 19,24% και στη 10ετία στο 13,13%, έχοντας σημειώσει άλμα της τάξης του 138% από την ημέρα της έκδοσης. Το Tier 2 της Πειραιώς που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2019 τελεί υπό διαπραγμάτευση στο 67% της ονομαστική του αξίας με απόδοση (10ετία) 16,92% έναντι 9,75% κατά την ημέρα της έκδοσης, μια αύξηση της τάξης του 74%. Σε ό,τι αφορά το Tier 2 της Εθνικής, εμφανίζει καλύτερη εικόνα. Εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2019 με επιτόκιο 8,25%, σήμερα η απόδοσή του διαμορφώνεται στο 9,45% στην 5ετία και στο 10,48% στη 10ετία με άνοδο 27%, ενώ τελεί υπό διαπραγμάτευση στο 90,8% της ονομαστικής του αξίας.