Η πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφική περιοχή και κλάδο

Κόντρα στις αντιξοότητες και στα προβλήματα που δημιουργεί στο παγκόσμιο εμπόριο η πανδημία του κορονοϊού, οι ελληνικές εξαγωγές χωρίς τα πετρελαιοειδή κατάφεραν για έναν ακόμη μήνα να διατηρήσουν το θετικό πρόσημο, αποδεικνύοντας πως αποτελούν σταθερό πυλώνα ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Συγκεκριμένα, η αξία των ελληνικών εξαγωγών εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών τον Νοέμβριο του 2020 αυξήθηκε κατά 3,8% με τους κλάδους των λαδιών (+49%), των χημικών (+35,2%), των βιομηχανικών (+8,3%) και των τροφίμων (+5,3%) να ξεχωρίζουν με τις επιδόσεις τους. Ενθαρρυντική είναι η εικόνα στο «μέτωπο» του εμπορικού ισοζυγίου, το οποίο (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) κατά το ίδιο διάστημα περιορίσθηκε κατά 18% ως αποτέλεσμα και της μείωσης των εισαγωγών κατά 9,4%. 

Την ίδια στιγμή, η επίτευξη συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία ανακοινώθηκε την παραμονή των Χριστουγέννων έρχεται να κλείσει ένα μεγάλο κύκλο αβεβαιότητας και να ανοίξει μια «νέα εποχή» στις σχέσεις των δύο πλευρών. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι αποφεύχθηκε το άτακτο Brexit και πως με τη συμφωνία διασφαλίζεται ότι για τις εμπορικές συναλλαγές δεν θα υπάρχουν δασμοί ή ποσοστώσεις στις εισαγωγές ή εξαγωγές, αλλά μια σειρά νέων συνοριακών κανονισμών «για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής».

Επιπλέον, παρά την αρνητική συγκυρία υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών τη νέα χρονιά με δεδομένη τη βούληση που εκπέμπει η Πολιτεία να στηρίξει έμπρακτα την Εξωστρέφεια, μέσα από την εφαρμογή – για πρώτη φορά- ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας, με στόχο να φθάσει η συμμετοχή των εξαγωγών στο ΑΕΠ από 38% σήμερα σε 48% μέχρι το 2023.

Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, πτωτική είναι η πορεία των εξαγωγών κατά το μήνα Νοέμβριο του 2020 καθώς υποχώρησαν κατά 113,8 εκατ. ευρώ ή κατά -4,2% και ανήλθαν σε 2,63 δισ. ευρώ έναντι 2,74 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του έτους 2019, κυρίως λόγω της σημαντικής πτώσης της αξίας των εξαγωγών πετρελαίου. Εξαιρουμένων των  πετρελαιοειδών,  η εικόνα που παρουσιάζεται είναι τελείως διαφορετική, γεγονός που επιβεβαιώνει την πολύ μεγάλη σημασία που διαδραματίζει η τεράστια πτώση των ελληνικών εξαγωγών πετρελαιοειδών και καυσίμων κατά 25,7%. Οι εξαγωγές αγαθών, χωρίς τα πετρελαιοειδή,  ανήλθαν στα 2,09 δισ. ευρώ από 2,01 δισ. ευρώ, δηλαδή αυξήθηκαν κατά 75,8 εκατ. ευρώ ή κατά 3,8%.

Σημαντική υποχώρηση καταγράφεται για τις εισαγωγές το Νοέμβριο του 2020 καθώς υποχώρησαν κατά 414,3 εκατ. ευρώ ή κατά -9,4% και ανήλθαν σε 3,99 δισ. ευρώ έναντι 4,41 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του έτους 2019. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αγαθών ανήλθαν στα 3,30 δισ. ευρώ από 3,37 δισ. ευρώ, δηλαδή μειώθηκαν κατά 69,5 εκατ. ευρώ ή κατά -2,1%.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό το Νοέμβριο του 2020 κατά 300,5 εκατ. ευρώ, ή κατά -18%, στα -1,37 δισ. ευρώ από -1,67 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα επίσης μειώθηκε, στα -1,21 δισ. ευρώ από -1,36 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 145,3 εκατ. ευρώ ή κατά -10,7%.

Η μείωση των εξαγωγών (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) και κατά το Νοέμβριο, ως συνέχεια της πτωτικής πορείας των προηγούμενων μηνών, οδηγεί σε σημαντική μείωση τις εξαγωγές της χώρας για τους πρώτους έντεκα μήνες του 2020. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές συνολικά στο διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου μειώνονται κατά 3,24 δισ. ευρώ ή κατά -10,5% και ανήλθαν σε 27,71 δισ. ευρώ από 30,96 δισ. ευρώ. 

Αντίθετα, χωρίς τα πετρελαιοειδή, είναι αξιοσημείωτο ότι παρά την πανδημία και τις επιπτώσεις της, οι εξαγωγές για το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου κινούνται ανοδικά σε σχέση με το 2019, στα 21,80 δισ. ευρώ από 21,33 δισ. ευρώ, δηλαδή αυξημένες κατά 474,7 εκατ. ευρώ ή κατά 2,2%.

Οι εισαγωγές (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου –Νοεμβρίου 2020 μειώθηκαν κατά περίπου 7,16 δισ. ευρώ ή κατά -14%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 44,14 δισ. ευρώ έναντι 51,30 δισ. ευρώ κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2019. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές μειώθηκαν στα 35,89 δισ. ευρώ από 37,98 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 2,08 δισ. ευρώ ή κατά -5,5%.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το εμπορικό έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου του 2020 μειώθηκε κατά 3,92 δισ. ευρώ ή κατά -19.3%, στα -16,43 δισ. ευρώ από -20,35 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε στα -14,09 δισ. ευρώ από -16,65 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 2,56 δισ. ευρώ ή κατά -15,4%.

Η πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφική περιοχή

Όσον αφορά στην πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφικές περιοχές το Νοέμβριο του 2020, παρατηρείται σημαντική μείωση των αποστολών προς τις Τρίτες Χώρες κατά -10,9, αλλά προς τις χώρες της Ε.Ε. παρατηρείται ελπιδοφόρα αύξηση της τάξεως του 1,7%. Όταν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές καταγράφουν πολύ σημαντικότερη αύξηση προς τις Χώρες της ΕΕ κατά 7,5% και πολύ μικρότερη υποχώρηση προς τις Τρίτες Χώρες κατά -2,3%.

Αναφορικά με το ποσοστό των εξαγωγών που κατευθύνονται στις αγορές των κρατών-μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, βελτιώθηκε κατά 3,5 μονάδες περίπου και άγγιξε το 56,8% έναντι 53,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Αντίστροφη είναι η εικόνα που καταγράφεται για το ποσοστό των εξαγωγών προς τις Τρίτες Χώρες, που διαμορφώθηκε στο 43,2% έναντι 46,5%. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται στο 63,7% και των τρίτων χωρών στο 36,3%.

Εξετάζοντας την κατανομή των εξαγωγών για το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου του 2020, διαπιστώνεται ότι η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, είναι ελαφρά μειωμένη προς τις Χώρες της ΕΕ (-1,7%) και με πολύ μεγάλη πτώση προς τις Τρίτες Χώρες (-20,2%). Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές καταγράφουν άνοδο προς τις Χώρες της ΕΕ κατά 4,4% και μικρή μείωση προς τις Τρίτες Χώρες κατά -1,7%.

Η πορεία ανά κλάδο

Σχετικά με τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, το Νοέμβριο του 2020 φαίνεται να διατηρείται σημαντική διαφοροποίηση σε κλάδους όπου ενισχύονται οι εξαγωγές -και συνετέλεσαν στη συγκράτηση της συνολικής πτώσης- και κλάδους που υποχωρούν σε μεγάλα ποσοστά, επηρεαζόμενοι περισσότερο από τις επιπτώσεις της πανδημίας και της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας.

Αύξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές της κατηγορίας των Λαδιών (49%), των Χημικών (35,2%), των Βιομηχανικών (8,3%) και των Τροφίμων & Ζώων Ζώντων (5,3%).

Από την άλλη, οι εξαγωγές των Πετρελαιοειδών συνεχίζουν να υποχωρούν σε μεγάλο βαθμό (-25,7%) και να επιδρούν καθοριστικά στη συνολική εικόνα των εξαγωγών. Μειώσεις των εξαγωγών καταγράφονται στους κλάδους των Πρώτων Υλών (-18,4%), των Διαφόρων Βιομηχανικών (-11,5%), των Μηχανημάτων (-3,9%), και των Ποτών & Καπνού (-3,2%). Τέλος, πολύ μεγάλη πτώση κατέγραψαν οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Εμπιστευτικά Προϊόντα (-27,9%).

Εξετάζοντας το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου–Νοεμβρίου του 2020, σημαντική άνοδο καταγράφουν οι κλάδοι των Λαδιών (+38,5%) και των Τροφίμων & Ζώντων Ζώων (+22,5%) και Μικρότερη αύξηση εξαγωγών εμφανίζει η κατηγορία των Χημικών (+10,5%) και των Ποτών & Καπνού (+7%).

Στον αντίποδα, πολύ μεγάλη πτώση σε σχέση με τις εξαγωγές του αντίστοιχου διαστήματος του 2019, σημείωσε ο κλάδος των Πετρελαιοειδών/Καυσίμων (-38,9%), η οποία βέβαια σε σημαντικό βαθμό καθορίζεται από τη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Αξιοσημείωτες μειώσεις καταγράφουν οι εξαγωγές των Πρώτων Υλών (-15,6%) και των Διαφόρων Βιομηχανικών προϊόντων (-14,9%).

Οι εξαγωγές των βιομηχανικών προϊόντων και των μηχανημάτων υποχωρούν και αυτές αλλά με μικρότερη “ταχύτητα”, κατά -4,5% και -0,5%, αντιστοίχως. Αξιοσημείωτη είναι και η πτώση που κατέγραψαν οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Εμπιστευτικά Προϊόντα (-14,8%).