Η SVB και ακόμα τρεις μεγάλες τραπεζικές κρίσεις που έγραψαν ιστορία
Την Παρασκευή 10/3 σημειώθηκε η κατάρρευση της 16ης μεγαλύτερης τράπεζας στις ΗΠΑ, καθώς ένας από τους μεγαλύτερους δανειστές στον τεχνολογικό χώρο υπέκυψε σε χρόνο ρεκόρ με αφορμή ένα «bank run».
Η μαζική ανάληψη κεφαλαίων συνήθως δεν αρκεί για την κατάρρευση μιας τράπεζας, ωστόσο η Silicon Valley Bank βρέθηκε εν μέσω μιας «τέλειας καταιγίδας», με φόντο τα αυξημένα ομόλογα του δολαρίου και δεν κατάφερε να σωθεί.
Μια εβδομάδα αργότερα, μια δεύτερη αμερικανική τράπεζα, η Signature Bank, «κατέβασε ρολά» και λίγες ημέρες αργότερα μια τρίτη αμερικανική τράπεζα, η First Republic Bank (FRC) «παλεύει» για την επιβίωση της.
Στην Ευρώπη αυτή ήταν μια δύσκολη εβδομάδα για τις τράπεζες, καθώς το κύμα της ανησυχίας στην αγορές σε συνδυασμό με τις οικονομικές ανακοινώσεις της Credit Suisse προκάλεσαν «παραλίγο» και την κατάρρευση μιας από τις μεγαλύτερες ελβετικές τράπεζες και χαρακτηρίστηκε ως μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το τραπεζικό σύστημα από το 2008.
Προς το παρόν, η ανησυχία για ένα «ντόμινο» καταρρεύσεων φαίνεται να έχει καταλαγιάσει, καθώς οι ρυθμιστικές αρχές και οι Κεντρικές Τράπεζες σε ΗΠΑ και Ευρώπη κάνουν ότι μπορούν για να αποφευχθεί μια διευρυμένη κρίση. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην σύγχρονη ιστορία που αυτό δεν επιτεύχθηκε.
Η περίπτωση της Northern Rock
Τον Σεπτέμβριο του 2007 η βρετανική Northern Rock βίωσε τη μεγαλύτερη ουρά (bank run) των τελευταίων δεκαετιών σε μια χώρα που φημίζεται για τα μεγάλα εγγυημένα χρηματικά αποθέματα. Λίγους μήνες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2008 η τράπεζα πέρασε στον έλεγχο του βρετανικού κράτους και έμεινε στην ιστορία ως η πρώτη τράπεζα που κρατικοποιήθηκε για να διασωθεί από την πιστωτική κρίση.
Η κατάρρευση της Lehman Brothers
Στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα Lehman Brothers ενεργοποιεί το άρθρο 11 και παραμένει μέχρι και σήμερα η μεγαλύτερη κατάθεση πτώχευσης στο ιστορικό των ΗΠΑ, καθώς η τράπεζα είχε στην κατοχή της περιουσιακά στοιχεία άνω των 600 δισ. δολαρίων, τα οποία στηρίζονταν μόνον σε κεφάλαια ύψους 22,5 δισ. δολαρίων.
Η χρεοκοπία της Lehman αναμενόταν να προκαλέσει κάποια υποτίμηση της τιμής των εμπορικών ακινήτων, ωστόσο αρκετά κεφάλαια και ταμεία είχαν σημαντική έκθεση στην τράπεζα. Μάλιστα, περίπου 100 funds χρησιμοποίησαν τη Lehman Brothers ως βασικό μεσίτη και βασίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στην επιχείρηση.
Η Lehman Brothers International κατείχε περίπου 40 δισ. δολάρια από τα περιουσιακά στοιχεία των πελατών όταν υπέβαλε κεφάλαιο 11 Πτώχευση. Από αυτά, 22 δισεκατομμύρια είχαν επανεπιβεβαιωθεί. Ως αποτέλεσμα, τα αμοιβαία κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου αναγκάστηκαν να αποπληρωθούν και να καθίσουν σε μεγάλα χρηματικά διαθέσιμα, εμποδίζοντας τις πιθανότητες περαιτέρω ανάπτυξης. Αυτό με τη σειρά του δημιούργησε περαιτέρω αναταραχή της αγοράς και τον συνολικό συστημικό κίνδυνο, με αποτέλεσμα την πτώση των ασφαλειών κατά 737 δισ. δολάρια στην αγορά δανεισμού τίτλων.
Το σκάνδαλο της Societe Generale
Οι «πρακτικές του Ζερόμ Κερβιέλ, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι σε μη εξουσιοδοτημένες συναλλαγές παραγώγων άφησαν στη SocGen μια τρύπα 4,9 δισ. ευρώ και προκάλεσαν ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των συστημάτων ελέγχου της τράπεζας και τον τρόπο που αντιμετώπισε η διοίκηση το σκάνδαλο.
Ο Κερβιέλ έχει παραδεχθεί ότι παραβίασε τα όρια των συναλλαγών και ότι απέκρυψε χρηματιστηριακές πράξεις, αλλά ισχυρίστηκε ότι οι ανώτεροι του «έκλειναν τα μάτια».
Το σκάνδαλο απεκαλύφθη λίγο μετά τις πρώτες ενδείξεις της κρίσης στην αγορά των subprimes στις ΗΠΑ τον Αύγουστο του 2007, στις αρχές του 2008. Ο κ. Κερβιέλ στοιχημάτιζε πάνω από το εντεταλμένο όριο των συναλλαγών για περισσότερο από δύο χρόνια, έως ότου η τακτική του αποκαλύφθηκε στις 18 Ιανουαρίου του 2008. Το τέταρτο τρίμηνο του 2007, η SocGen σημείωσε κέρδη 14 δισ. ευρώ από τις μη εντεταλμένες συναλλαγές του. Οταν όμως η αγορά στράφηκε εναντίον του, στα μέσα Δεκεμβρίου, οκτώ μεγάλες συναλλαγές μπήκαν στο σύστημα των ηλεκτρονικών υπολογιστών της τράπεζας, αποκαλύπτοντας ότι η τράπεζα είχε εκτεθεί σε κίνδυνο 50 δισ. ευρώ.