«Καλάθι νοικοκυριού»: Πότε τίθεται σε ισχύ – Ποια προϊόντα βρίσκονται στη λίστα
Μετά το «πράσινο φως» της Επιτροπής Ανταγωνισμού σχετικά με την πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης, δημιουργείται ένα καλάθι – ξεχωριστό από κάθε αλυσίδα σούπερ μάρκετ- με προϊόντα βασικής ανάγκης στα οποία θα συγκρατηθούν οι ανατιμήσεις.
Η Ανεξάρτητη Αρχή γνωμοδότησε θετικά επισημαίνοντας τη «δύσκολη συγκυρία για τους καταναλωτές και δεδομένης της προσωρινότητάς του μέτρου έως τις 31 Μαρτίου 2023», παρότι επεσήμανε μία σειρά από κινδύνους που μπορεί να προκληθούν.
Εστίασε πάντως στο γεγονός ότι η ρύθμιση δεν δημιουργεί ζητήματα από την άποψη του δικαίου ανταγωνισμού, εφόσον η επιλογή των κατηγοριών προϊόντων που θα συμπεριλαμβάνονται στο καλάθι του νοικοκυριού δεν είναι αποτέλεσμα συμφωνίας της Πολιτείας με τις επιχειρήσεις καθώς οι ευρύτερες κατηγορίες επιλέγονται από το αρμόδιο υπουργείο και στη συνέχεια κάθε επιχείρηση θα επιλέγει αυτόνομα τα προϊόντα και τις τιμές τους.
Η λίστα με τα προϊόντα
Με βάση την υπουργική απόφαση, συνολικά 51 προϊόντα βασικής ανάγκης μπαίνουν στο «καλάθι του νοικοκυριού». Σε σχέση με την αρχική λίστα που είχαν λάβει τα σούπερ μάρκετ έχουν προστεθεί το αλεύρι για όλες τις χρήσεις και τα όσπρια ενώ λείπουν τα αναψυκτικά και το εμφιαλωμένο νερό. Καθώς τα μεν πρώτα θεωρούνται προϊόντα βασική ανάγκης, τα δε αναψυκτικά όχι, ενώ στο εμφιαλωμένο νερό εκτιμάται ότι λόγω του υψηλού ανταγωνισμού δεν καταγράφονται σημαντικές ανατιμήσεις.
Σε ό,τι αφορά το ψωμί φρατζόλα περιλαμβάνεται στο «καλάθι» με τη διευκρίνιση «τυποποιημένο/συσκευασμένο» ενώ στο κρέας, παραμένει μόνο το κοτόπουλο και το χοιρινό αλλά τόσο το συσκευασμένο όσο και το μη συσκευασμένο.
Αναλυτικά τα προϊόντα:
- Ρύζι
- Ψωμί για τόστ
- Ψωμί φραντζόλα (τυποποιημένο/συσκευασμένο)
- Φρυγανιές
- Μακαρόνια Νο 6
- Αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- Όσπρια (ένα τουλάχιστον είδος)
- Γαλοπούλα ή/και πάριζα
- Κατεψυγμένα ψάρια
- Νωπό χοιρινό (συσκευασμένο ή μη)
- Νωπό κοτόπουλο (συσκευασμένο ή μη)
- Γάλα φρέσκο πλήρες
- Γάλα φρέσκο χαμηλά λιπαρά
- Γάλα εβαπορέ
- Γιαούρτι από γάλα αγελάδος χωρίς γεύσεις
- Γιαούρτι από γάλα αγελάδος χωρίς γεύσεις με χαμηλά λιπαρά
- Τυρί φέτα
- Τυρί γκούντα
- Τυρί με χαμηλά λιπαρά
- Χυμός τομάτας διατηρημένος
- Αυγά (κλωβοστοιχίας και αχυρώνα)
- Μαργαρίνες
- Παρθένο ελαιόλαδο
- Ηλιέλαιο
- Κατεψυγμένα λαχανικά (τουλάχιστον ένα από αρακάς, μπάμιες, φασολάκια)
- Λευκή ζάχαρη
- Φόρμουλα μωρών (παιδικές τροφές)
- Γάλα βρεφικής ηλικίας (παιδικές τροφές)
- Ελληνικός καφές
- Στιγμιαίος καφές
- Γαλλικός καφές
- Τσάι ή χαμομήλι
- Κακάο σε σκόνη
- Χυμός πορτοκάλι
- Απολυμαντικά χεριών / αντισηπτικά
- Απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (υγρά και σε σκόνη – όχι ταμπλέτες)
- Απορρυπαντικά για σφουγγάρισμα και καθαρισμού επιφανειών – χλωρίνες
- Απορρυπαντικά πιάτων για πλύσιμο στο χέρι
- Χαρτί κουζίνας
- Χαρτί υγείας
- Οδοντόκρεμες
- Σερβιέτες
- Ταμπόν
- Σαμπουάν
- Σαπούνια σε στερεή κατάσταση
- Πάνες ακράτειας
- Πάνες για μωρά
- Μωρομάντηλα
- Σαμπουάν για μωρά
- Τροφές για σκύλους
- Τροφές για γάτες
Ποιες επιχειρήσεις δημιουργούν «καλάθι του νοικοκυριού»
Σύμφωνα με την τροπολογία που ψηφίστηκε στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα, το «καλάθι του νοικοκυριού» εφαρμόζεται υποχρεωτικά από τα σούπερ μάρκετ των οποίων ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών υπερβαίνει τα 90 εκατ. ευρώ ετησίως και προαιρετικά από τις μικρότερες αλυσίδες. Με την προϋπόθεση ωστόσο ότι εφόσον και εκείνες επιλέξουν να αποστείλουν κατάλογο προϊόντων, υποχρεούνται να το τηρούν μέχρι τη λήξη της εφαρμογή του.
Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εντάσσουν ένα τουλάχιστον προϊόν από κάθε κατηγορία που περιλαμβάνεται στο καλάθι του νοικοκυριού και να το διαθέτουν σε προσιτή τιμή, ιδίως συγκριτικά με τα υπόλοιπα προϊόντα της ίδιας κατηγορίας.
Κάθε εβδομάδα η αλλαγή των προϊόντων
Οι υπόχρεες επιχειρήσεις θα αποστέλλουν στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων κάθε Τετάρτη έως τις 9:00 π.μ τον κατάλογο με τα προϊόντα που απαρτίζουν το «καλάθι» τους ώστε να αναρτώνται στην πλατφόρμα e-katanalotis και να τα γνωρίζουν οι καταναλωτές. Tα προϊόντα αναμένεται να φέρουν και ειδική σήμανση μέσα στους χώρους πώλησης.
Παράλληλα προβλέπεται πρόστιμο στις επιχειρήσεις ύψους 5.000 για κάθε ημέρα καθυστέρησης αποστολής πλήρους καταλόγου.
Αρμόδια αρχή για τον έλεγχο εφαρμογής ορίζεται η Διεύθυνση Διαχείρισης Δεδομένων, Στατιστικής και Εποπτείας Ηλεκτρονικού Εμπορίου της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.).