Κανόνες για την τηλεργασία θεσπίζει το υπουργείο Εργασίας

Νέο θεσμικό πλαίσιο για την τηλεργασία, ένα μέτρο που εφαρμόστηκε τους τελευταίους μήνες ως αναγκαστική επιλογή από πολλές επιχειρήσεις με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου COVID-19, επιχειρεί να θέσει το υπουργείο Εργασίας. Η εξ αποστάσεως εργασία πριν από την εμφάνιση της πανδημίας παρουσίαζε χαμηλή ανταπόκριση στη χώρα μας σε σύγκριση με την Ε.Ε., εμφάνισε όμως σημαντική αύξηση –σε σχέση με το σημείο εκκίνησης– μετά την κρίση του κορωνοϊού. Είναι χαρακτηριστικό πως, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εurofound, το ποσοστό των Ελλήνων που εργάζονταν από το σπίτι πριν από τον Μάρτιο ήταν της τάξης του 4,7%, έναντι 7,1% στην Ε.Ε. των «27». Τον επόμενο μήνα, όμως, στην Ε.Ε. πάνω από το 1/3 (37%) των εργαζομένων που προηγουμένως απασχολούνταν διά ζώσης στον χώρο εργασίας τους, εντάχθηκε σε καθεστώς τηλεργασίας λόγω της κρίσης, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα να αυξάνεται στο 26%.

Σε αυτό το περιβάλλον, το υπουργείο Εργασίας προωθεί δέσμη 10 διατάξεων, που θα συμπεριληφθούν στο υπό κατάρτιση σχέδιο νόμου-σκούπα με ασφαλιστικές και εργασιακές διατάξεις, που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το αμέσως επόμενο διάστημα. Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση, βασικές κατευθυντήριες αρχές του πλαισίου ενδεικτικά αποτελούν ο πλήρης σεβασμός των εργασιακών σχέσεων, η τήρηση ωραρίου από τον εργοδότη, ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής του τηλεργαζομένου, η κάλυψη του κόστους εξοπλισμού από εργοδότη, η απαγόρευση της χρήσης κάμερας, η καθιέρωση ενός συστήματος ελέγχου τηλεργασίας σύμφωνου με τη νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων, αλλά και η υποχρέωση δήλωσης του εργαζομένου και του ωραρίου τηλεργασίας στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη». 

Η προσφυγή στην τηλεργασία, βάσει των προωθούμενων παρεμβάσεων, δεν θα μπορεί να αλλάζει τη φύση της σύμβασης εργασίας, ενώ ο εργοδότης θα πρέπει να καλύπτει το κόστος του εξοπλισμού και τη συντήρησή του. Αν ο εξοπλισμός ανήκει στον εργαζόμενο στη σύμβαση πρέπει να προσδιορίζεται ο τρόπος αποκατάστασης του κόστους χρήσης του για την τηλεργασία. Ειδική αναφορά γίνεται στις υποχρεώσεις τήρησης του νόμιμου ωραρίου εργασίας, καθώς ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της τηλεργασίας είναι η δυσκολία δια-χωρισμού ελεύθερου – προσωπικού χρόνου και χρόνου εργασίας, ενώ θα συσταθεί και ειδικό τμήμα ελέγχου στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας. Στο υπό κατάρτιση σχέδιο νόμου προβλέπεται επίσης ότι η τηλεργασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα και με την παροχή εργασίας από τις εγκαταστάσεις της επιχείρησης, με συμβάσεις εργασίας πλήρους, μερικής, εκ περιτροπής ή άλλης μορφής απασχόλησης.

Η τηλεργασία μπορεί να προβλεφθεί εξαρχής στη σύμβαση των δύο μερών είτε να συμφωνηθεί αργότερα. Κατ’ εξαίρεση για λόγους δημόσιας υγείας ή σε περίπτωση κινδύνου υγείας δίνεται η δυνατότητα τόσο στον εργαζόμενο να ζητήσει την εξ αποστάσεως εργασία από τον εργοδότη του όσο και στον εργοδότη να επικαλεστεί σπουδαίο λόγο και μονομερώς να ζητήσει την τηλεργασία.

Ο εργοδότης θα πρέπει επίσης να καταρτίζει έγγραφο που θα αποστέλλει στον εργαζόμενο, προκειμένου να τον ενημερώνει (εντός 8 ημερών) για τα λεπτομερή καθήκοντά του, το ωράριο εργασίας, το πιθανό πρόσθετο κόστος που επιβαρύνεται  ο τηλεργαζόμενος (π.χ. κόστος τηλεπικοινωνιών, εξοπλισμός και συντήρησή του) καθώς και την προστασία των επαγγελματικών δεδομένων.

Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προβλέπεται ότι αν ο εργοδότης δεν προμηθεύσει τον εξοπλισμό στον τηλεργαζόμενο ή δεν καλύψει το κόστος χρήσης του, δεν ισχύει η συμφωνία και ο εργαζόμενος θα πρέπει να επιστρέψει στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Ειδική διάταξη θα προβλέπει επιπλέον ότι ο εργοδότης θα πρέπει να τηρεί το ωράριο εργασίας και να σέβεται την ιδιωτική ζωή του τηλεργαζόμενου, απαγορεύοντας τη χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχό του. Στο πλαίσιο των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στον χώρο εργασίας, η νέα διάταξη θα προβλέπει ότι η παροχή τηλεργασίας από τον τηλεργαζόμενο τεκμαίρει πως ο χώρος τηλεργασίας πληροί τις σχετικές προδιαγραφές. Το ωράριο τηλεργασίας, καθώς και η αναλογία τηλεργασίας και εργασίας στις εγκαταστάσεις του εργοδότη, δηλώνονται στο σύστημα «Εργάνη».