Καρκίνος και βότανα: Ένας ριψοκίνδυνος συνδυασμός

Οι ασθενείς με καρκίνο που θέλουν να λάβουν προϊόντα με βότανα, πρέπει οπωσδήποτε να ενημερώνουν τον ογκολόγο τους. Και αυτό διότι ορισμένα βότανα μειώνουν την αποτελεσματικότητα των αντικαρκινικών θεραπειών, προειδοποιεί μία ειδικός από την Πορτογαλία.

Σε συνέδριο για τον καρκίνο του μαστού που διεξάγεται στην Λισαβόνα, η καθηγήτρια Χειρουργικής Maria João Cardoso είπε πως πολλοί ασθενείς δοκιμάζουν διάφορα συμπληρώματα και τοπικές αλοιφές με βότανα.

Πολλά από αυτά όμως επιβραδύνουν την επούλωση των πληγών στο δέρμα. Άλλα επεμβαίνουν στις συστηματικές αντικαρκινικές θεραπείες, όπως η ορμονοθεραπεία και η χημειοθεραπεία.

Το δέρμα του θώρακα, της κοιλιάς και της πλάτης είναι ένα από τα όργανα στα οποία μπορεί να εξαπλωθεί ο καρκίνος του μαστού.

Στα συμπληρώματα που μπορεί να εμποδίσουν την επούλωση των πληγών συμπεριλαμβάνονται τα χάπια σκόρδου, πιπερόριζας (ginger) και γκίγκου (ginkgo).

Η Dr Cardoso πρόσθεσε πως δεν υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις ότι οι θεραπείες με βότανα είναι αποτελεσματικές. Και πρόσθεσε πως, σε περίπτωση αμφιβολίας, είναι προτιμότερο οι ασθενείς με καρκίνο να μην τις χρησιμοποιούν.

«Είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς να ρωτούν πρώτα τους ογκολόγους τους πριν δοκιμάσουν οποιαδήποτε συμπληρωματική θεραπεία», τόνισε η Dr Cardoso, η οποία είναι επικεφαλής χειρουργός μαστού στο Κέντρο Καρκίνου Champalimaud της Λισαβόνας. «Δυστυχώς πολλοί όχι μόνο δεν τους συμβουλεύονται εκ των προτέρων, αλλά τα χρησιμοποιούν δίχως ποτέ να τους το πουν».

Ισχυρά συστατικά

Όπως εξήγησε στο συνέδριο η Dr Cardoso, πολλοί ασθενείς νομίζουν ότι τα συμπληρώματα βοτάνων είναι ασφαλή διότι είναι προϊόντα της φύσης. Στην πραγματικότητα όμως μπορεί να περιέχουν πολύπλοκα και ισχυρά συστατικά.

Πειράματα στο εργαστήριο, π.χ., έχουν δείξει ότι ορισμένα μπορεί να επιβραδύνουν την πηκτική διαδικασία που απαιτείται για την επούλωση των πληγών στο δέρμα. Αυτό έχει ως συνέπεια καθυστερημένη επούλωση και πιο δύσμορφες ουλές.

Στα βότανα που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την επούλωση των πληγών συμπεριλαμβάνονται:

• Η νεροϊτιά (green chiretta ή  andrographis paniculata)
• Το βάλσαμο (feverfew ή tanacetum parthenium)
• Το σκόρδο (garlic ή allium sativum)
• Η πιπερόριζα (ginger ή zingiber officinalis)
• Το γκίγκο (ginkgo ή ginkgo biloba)
• Το ασιατικό τζίνσενγκ (ginseng ή panax ginseng)
• Ο κράταιγος (hawthorn ή crataegus)
• Η αγριοκαστανιά (horse chestnut ή aesculus hippocastanum)
• Ο κουρκουμάς (turmeric ή curcuma longa)

«Οι γιατροί πρέπει πάντοτε να ρωτούν τους ασθενείς τους εάν χρησιμοποιούν οποιοδήποτε βότανο, σε οποιαδήποτε μορφή, εν όσω υποβάλλονται σε θεραπεία για τον καρκίνο τους», τόνισε η Dr Cardoso. «Τα προαναφερθέντα βότανα είναι απλώς μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα. Είναι τεράστιος ο αριθμός όσων διατίθενται στο εμπόριο και μηδαμινά τα διαθέσιμα στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους».

Οι μεταστάσεις στο δέρμα

Το περίπου 5% των όγκων των εσωτερικών οργάνων μπορεί να εξαπλωθούν στο δέρμα. Ο καρκίνος του μαστού είναι η κακοήθης νόσος που συνηθέστερα κάνει δερματικές μεταστάσεις.

Υπολογίζεται ότι ποσοστό 20-30% των καρκίνων του μαστού εξαπλώνονται στο δέρμα. Οι μεταστάσεις αυτές συχνά εκδηλώνονται ως ένα ή πολλαπλά οζίδια, στα οποία μπορεί να δημιουργηθεί εξέλκωση (πληγή).

«Οι δερματικές μεταστάσεις είναι συχνά δυσάρεστες και πολύ δύσκολες στην αντιμετώπισή τους», εξήγησε η Dr Cardoso. «Οι τοπικές θεραπείες, που μπορεί να εφαρμοστούν απ’ ευθείας πάνω στις πληγές, μπορεί να τις επουλώσουν ή να τις θέσουν υπό έλεγχο στο περίπου 50% των περιπτώσεων.

»Ωστόσο η παραμόρφωση που προκαλούν οι μεταστάσεις, ο πόνος, συχνά η μυρωδιά και φυσικά ο ψυχολογικός αντίκτυπός τους είναι τέτοιος ώστε μοιραία οι ασθενείς αναζητούν κάτι που μπορεί να τους βοηθήσει. Δυστυχώς όμως με τα βότανα συχνά καταλήγουν να κάνουν περισσότερο κακό, παρά καλό».

Ποιες συμπληρωματικές θεραπείες είναι ασφαλείς

Εκείνες που είναι ασφαλείς είναι οι συμπληρωματικές θεραπείες για την καταπράυνση του στρες των ασθενών, πρόσθεσε η ειδικός.

«Ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας (mindfulness meditation), ο βελονισμός, το ρέικι και η γιόγκα είναι ασφαλείς επιλογές», είπε. Όπως εξήγησε, οι θεραπείες αυτές έχουν ως στόχο άμβλυνση των ψυχολογικών επιπτώσεων που έχουν οι αντιαισθητικές πληγές ή/και οζίδια στο δέρμα. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Και κατέληξε: «Η διαχείριση των πιο δύσκολων περιπτώσεων καρκίνου, όπως ο εμφανής καρκίνος, είναι το μεγάλο στοίχημα για γιατρούς και ασθενείς. Πρέπει όμως να γίνεται με τρόπο που δεν θα παραβιάζει το κύριο δόγμα της Ιατρικής: ωφελέειν ή μη βλάπτειν».

Η Dr Cardoso έκανε τις προαναφερθείσες επισημάνσεις στο συνέδριο Advanced Breast Cancer Fifth International Consensus Conference (ABC5). Το συνέδριο, που ολοκληρώνει σήμερα τις εργασίες του στη Λισαβόνα, διοργανώνει η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ιατρικής Ογκολογίας (ESMO).