Καταθέτες: «Εγκλωβισμένοι» σε μηδενικά επιτόκια παρά τον πληθωρισμό
Οι μεγαλύτεροι χαμένοι από το άλμα του πληθωρισμού είναι και επίσημα οι καταθέτες, καθώς για πρώτη φορά στη σύγχρονη οικονομική ιστορία υπάρχει τόσο μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα στις αποδόσεις των καταθέσεων και τον τιμάριθμο.
Με τον πληθωρισμό στην Ελλάδα να διαμορφώνεται στο 12% το Σεπτέμβριο και τις καταθέσεις να βρίσκονται οριακά πάνω από το 0%, οι καταθέτες χάνουν πάνω από το ένα δέκατο των αποταμιεύσεών τους σε πραγματικούς όρους κάθε χρόνο.
Και, μολονότι τα επιτόκια του ευρώ έχουν ήδη «τσιμπήσει» και πρόκειται να αυξηθούν ξανά την προσεχή Πέμπτη, 27 Οκτωβρίου, οι αποδόσεις των καταθέσεων έχουν παραμείνει καθηλωμένες από την αρχή του Καλοκαιριού, όταν και η ΕΚΤ ξεκίνησε την πολιτική του «ακριβού χρήματος» για να τιθασεύσει των πληθωρισμό.
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, το τοπίο αναμένεται να αλλάξει υπέρ των καταθετών από τις αρχές Νοεμβρίου, καθώς τότε αναμένονται οι πρώτες επανατιμολογήσεις των καταθετικών επιτοκίων. Ακόμα και τότε όμως, η διαφορά δεν θα είναι παραπάνω από 10 μονάδες, γεγονός που σημαίνει πως θα παραμείνουν συμβολικά, εν μέσω εκτίναξης του πληθωρισμού.
Ακόμα και στις προθεσμιακές καταθέσεις όμως, τα πράγματα δεν αναμένεται να αλλάξουν δραματικά. Αυτή τη στιγμή τα επιτόκια παραμένουν πολύ κοντά στο μηδέν, όμως και μετά τις αναμενόμενες αυξήσεις πολύ δύσκολα θα ξεπεράσουν το 0,5% ή το 1% μέσα στους επόμενους μήνες, απέχοντας παρασάγγας από τα σημερινά επίπεδα του τιμάριθμου.
Επίφοβες οι εναλλακτικές
Την ίδια στιγμή, και όπως αναφέρουν μια σειρά από διεθνείς αναλυτές, η αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές καθιστά εξαιρετικά επίφοβες τις επενδυτικές εναλλακτικές. Για παράδειγμα, τα ομόλογα παραδοσιακά αποτελούν ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο σε εποχές ύφεσης, όμως η τρέχουσα συγκυρία αλλάζει τα δεδομένα.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι αναλυτές της Blackrock, «oι επενδυτές παραδοσιακά βρίσκουν προστασία στα κρατικά ομόλογα, αλλά αυτό δεν θα ισχύσει στο τρέχον περιβάλλον. Γιατί; Πρώτον, οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια για να προσπαθήσουν να δαμάσουν τον πληθωρισμό, προκαλώντας ύφεση. Δεύτερον, δεν βλέπουμε να μειώνουν τα επιτόκια όπως κάνουν συνήθως σε περίπτωση ύφεσης, λόγω του επίμονου πληθωρισμού. Τρίτον, αναμένουμε από τους επενδυτές να απαιτήσουν μεγαλύτερη αποζημίωση για τον κίνδυνο διακράτησης κρατικών ομολόγων εν μέσω του αυξημένου χρέους των κυβερνήσεων», καταλήγει η BlackRock.
Αντίστοιχα, μια σειρά από διαχειριστές κεφαλαίων τονίζουν πως η διεθνής αβεβαιότητα καθιστά εξαιρετικά επίφοβες και τις αποδόσεις σε μετοχές, οι οποίες και παραδοσιακά αποτελούν αντιστάθμισμα έναντι του πληθωρισμού. Και συνιστούν ειδικά στους μικροεπενδυτές να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί, καθώς επίκεινται αναταραχές στις χρηματαγορές. Αντίστοιχα, η αύξηση των επιτοκίων των δανείων αποθαρρύνει και τις επενδύσεις σε ακίνητα, ενώ κανείς δεν γνωρίζει πώς θα συμπεριφερθεί η κτηματαγορά σε περίπτωση διεθνούς ύφεσης.
Έτσι, οι καταθέτες βρίσκονται «μεταξύ σφύρας και άκμονος», εγκλωβισμένοι σε ανύπαρκτες αποδόσεις έναντι του πληθωρισμού ενώ οι εναλλακτικές χαρακτηρίζονται από αυξημένο ρίσκο. Και βλέπουν την πραγματική αξία των χρημάτων τους να μειώνεται, όσο τουλάχιστον διαρκεί η τρέχουσα συγκυρία και η ενεργειακή κρίση.