Κλιματική αλλαγή: Θα μείνουν τα «Λευκά Χριστούγεννα» μόνο ως… στίχος σε τραγούδι;

Η τελευταία φορά που το Ηνωμένο Βασίλειο έζησε πραγματικά «Λευκά Χριστούγεννα» ήταν το 2010, όταν είχε καταγραφεί πυκνή χιονόπτωση στο 83% των μετεωρολογικών σταθμών της χώρας.

Αν και οι τελευταίες προβλέψεις για τον Ιανουάριο αναφέρουν σφοδρό κύμα ψύχους, η βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία σκιαγραφεί ένα «γκρίζο» τοπίο.

Το χιονισμένο εορταστικό σκηνικό που περιέγραφαν πάλαι ποτέ ο Κάρολος Ντίκενς στα μυθιστορήματά του ή ο Μπινγκ Κρόσμπι στο τραγούδι «Λευκά Χριστούγεννα» κινδυνεύει να γίνει -προειδοποιούν οι ειδικοί- μια γλυκιά ανάμνηση, λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη, τονίζουν, οι απαιτούμενες συνθήκες για πυκνές χιονοπτώσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες περιοχές της βόρειας Ευρώπης θα γίνονται όλο και πιο σπάνιες μέσα στον 21ο αιώνα.

Κι αυτό γιατί οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έχουν ως αποτέλεσμα να επικρατούν υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες σε ξηρά και θάλασσα, που με τη σειρά τους εμποδίζουν τη δημιουργία μικροσκοπικών κρυστάλλων πάγου στα σύννεφα, ώστε να πέσουν στη γη ως χιόνι.

Κάθε πέρσι και… πιο λευκά

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, αν και έχουν καταγραφεί τέσσερις σημαντικές χιονοπτώσεις μέσα στη τελευταία 20ετια (2018, 2013, 2010 2009), η συχνότητα και η έντασή τους έχουν σαφώς μειωθεί συγκριτικά με τη δεκαετία του 1960.

Σύμφωνα με τη βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία, μέχρι το έτος 2040 ίσως να μην υπάρχουν καν ημέρες ψύχους στη νότια Αγγλία.

Έως το 2080, εκτιμά -κι εφόσον οι προσπάθειες για ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα- οι θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν κατά τη διάρκεια της ημέρας αναμένεται να καταγράφονται μόνο στα εδάφη με μεγάλο υψόμετρο, στη βόρεια Σκωτία.

Μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα, δε, το πυκνό χιόνι μπορεί να έχει εξαφανιστεί παντελώς από τα χαμηλότερα εδάφη, με τους χειμώνες να γίνονται πιο υγροί, τα καλοκαίρια πιο ζεστά και ξηρά και τα καιρικά φαινόμενα -από τις βροχοπτώσεις, έως τους καύσωνες- όλο και πιο ακραία.

Το φαινόμενο παρατηρείται γενικά στη βόρεια Ευρώπη.

Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, αποτελεί παράδοση κάθε χρόνο, τέτοια εποχή ο κόσμος να κάνει πατινάζ στις παγωμένες επιφάνειες των λιμνών, των καναλιών και των ποταμών της χώρας.

Οι πιο δεινοί και θαρραλέοι συμμετείχαν στον αγώνα παγοδρομίας σε φυσικό πάγο Elfstedentocht, που καλύπτει μια παγωμένη διαδρομή μήκους 200 χιλιομέτρων και περνά μέσα από συνολικά 11 πόλεις, στα βόρεια της χώρας.

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη διεξαγωγή του είναι ο πάγος να έχει πάχος τουλάχιστον 15 εκατοστά. Η τελευταία  φορά όμως που συνέβη αυτό ήταν πίσω στο μακρινό 1997.

Πληθώρα μελετών καταγράφει εν τω μεταξύ σημαντική υποχώρηση και καταστροφή των παγετώνων στις Άλπεις -σχεδόν ο μισός όγκος τους εκτιμάται ότι έχει εξαφανιστεί από το 1800 και εντέθεν.

Οι πλέον απαισιόδοξες προβλέψεις αναφέρουν ότι μπορεί να εξαφανιστούν και οι εναπομείναντες στην περιοχή έως τα τέλη του 21ου αιώνα.

Τάση που πλέον καταγράφεται με ανησυχητικούς ρυθμούς και σε άλλα μόνιμα παγωμένα σημεία του πλανήτη.

Σύμφωνα με τελευταία μελέτη, δε, οι βροχοπτώσεις μπορεί να αντικαταστήσουν σε συχνότητα τις χιονοπτώσεις στην Αρκτική ακόμη και σε μόλις σαράντα χρόνια από τώρα, εφόσον δεν αποφευχθεί το δυσμενέστερο σενάριο για την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας στον πλανήτη.

Συρρίκνωση του χειμώνα;

Μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα, οι τέσσερις εποχές είχαν ένα σχετικά προβλέψιμο και αρκετά ομοιόμορφα κατανεμημένο μοτίβο στο βόρειο ημισφαίριο.

Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, ερευνητές καταγράφουν σημαντικές διακυμάνσεις.

Σε μία από τις πιο πρόσφατες σχετικές μελέτες,  Κινέζοι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι μεταξύ του 1952 και του 2011 τα καλοκαίρια αυξήθηκαν κατά μέσο όρο σε διάρκεια από 78 σε 95 ημέρες, ενώ οι χειμώνες συρρικνώθηκαν κατά το ίδιο διάστημα από 76 σε 73 ημέρες.

Η άνοιξη και το φθινόπωρο επίσης μειώθηκαν σε διάρκεια, από 124 σε 115 ημέρες και από 87 σε 82 ημέρες αντιστοίχως.

Οι μεγαλύτερες αλλαγές στους εποχιακούς κύκλους εντοπίστηκαν στην περιοχή της Μεσογείου και στο οροπέδιο του Θιβέτ.

Σε γενικές γραμμές ωστόσο, το καλοκαίρι και η ζέστη τείνουν να αρχίζουν πλέον νωρίτερα και πιο αργά ο χειμώνας και το κρύο.

Χωρίς την άμεση λήψη μέτρων για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, υπογράμμισαν οι συντάκτες της μελέτης, η διάρκεια των καλοκαιριών στο βόρειο ημισφαίριο μπορεί να φτάσει μέχρι τα τέλη του αιώνα τους έξι μήνες και ο χειμώνας να συρρικνωθεί μόλις σε δυο μήνες.

Νέα, που για τους λάτρεις του καλοκαιριού μπορεί να ακούγονται περίφημα.

Όπως όμως τονίζουν οι ειδικοί, οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές για το περιβάλλον, την γεωργική παραγωγή και τη δημόσια υγεία.