Κλείνουν απόψε όλα τα ξενοδοχεία της χώρας

Από το 1834, οπότε και άνοιξε το πρώτο ξενοδοχείο του νεοσύστατου τότε ελληνικού κράτους στο Ναύπλιο, το «Ξενοδοχείον του Λονδίνου», μέχρι σήμερα ουδείς θυμάται να έχουν κλείσει ποτέ όλα τα ξενοδοχεία της Αθήνας. Ούτε καν σε καιρό πολέμου. Το ίδιο ισχύει και για τα εποχικά, καλοκαιρινά και άλλα ξενοδοχεία, μια πολύ νεότερη επιχειρηματική δραστηριότητα. Κάποια δεν έχουν κλείσει ποτέ για κανένα λόγο, όπως η Μεγάλη Βρεταννία. Το εμβληματικό ξενοδοχείο της πλατείας Συντάγματος δεν έχει κλείσει ούτε μια φορά εδώ και εκατόν είκοσι και πλέον έτη. Παραμένει ακόμα αδιευκρίνιστο τι θα συμβεί τώρα.

Τόσο μεγάλη είναι η απειλή της πανδημίας για τη δημόσια υγεία που ένα ολόκληρος κλάδος της οικονομίας, ο οποίος αντιστοιχεί ούτε λίγο ούτε πολύ στο ένα πέμπτο του ελληνικού ΑΕΠ, παύει κάθε δραστηριότητα για άγνωστο επί του παρόντος χρονικό διάστημα. Με μικρές εξαιρέσεις που οριστικοποιούνται ακόμα και σήμερα Κυριακή, τα ξενοδοχεία κλειδώνουν τις πόρτες τους. Και μαζί σταματάει ο ελληνικός τουρισμός που για ορισμένες τοπικές κοινωνίες αντιστοιχεί στο 100% της οικονομικής ζωής τους. Οσα ξενοδοχεία 12μηνης λειτουργίας δεν έχουν πελάτες, κλείνουν σήμερα Κυριακή τα μεσάνυχτα. Για όσα έχουν πελάτες, παρατείνεται κατά μία εβδομάδα η αναστολή λειτουργίας τους, ώστε να μπορέσουν αυτοί να βρουν εναλλακτικές λύσεις.

Ανοικτά με κλήρωση

Στην Ελλάδα υπάρχουν 9.971 ξενοδοχειακές μονάδες με 433.688 δωμάτια και 856.347 κλίνες, σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2019 του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ). Ολα με ελάχιστες εξαιρέσεις μπαίνουν από σήμερα τα μεσάνυχτα σε αναγκαστική αργία. Εξαίρεση εκείνα τα ελάχιστα που θα κληρωθούν στη σχετική διαδικασία για να καλυφθούν οι αναπόφευκτες ανάγκες φιλοξενίας στοιχειωδώς, αλλά και όλα όσα εξυπηρετούν Σώματα Ασφαλείας, Ενοπλες Δυνάμεις, υγειονομικές ανάγκες και μετανάστες.

Με υπουργική απόφαση θα ανακοινωθούν τα ξενοδοχεία που εξαιρούνται της αναστολής λειτουργίας (ξενοδοχεία που εξυπηρετούν στρατιωτικούς, δυνάμεις του Frontex, εργαζομένους στα δημόσια έργα κ.λπ.). Στη συνέχεια, με τη συνδρομή του ΞΕΕ θα καταρτιστεί λίστα με τα ξενοδοχεία ανά περιφερειακή ενότητα που θέλουν να μείνουν ανοιχτά, ώστε σε κάθε ενότητα να λειτουργούν 3 ξενοδοχεία.

Αναγκαίο μέτρο

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την Πέμπτη την απόφασή της αυτή για την αναστολή λειτουργίας των ξενοδοχείων δωδεκάμηνης λειτουργίας με ορίζοντα τα τέλη Απριλίου, αλλά όλοι αντιλαμβάνονται πως εάν δεν υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στον δραστικό περιορισμό της επιδημίας και μαζί η ανακάλυψη ενδεδειγμένης και αποτελεσματικής φαρμακευτικής αγωγής ή εμβόλιο για τον νέο ιό, δύσκολα θα ανοίξουν ξανά.

Τα 9.971 ξενοδοχεία μαζί με τα διαμερίσματα και τις παραθεριστικές κατοικίες που διατίθενται για βραχυχρόνιες μισθώσεις, φιλοξένησαν πέρυσι στη χώρα περισσότερα από 30 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες που δαπάνησαν περίπου 18 δισ. ευρώ ή ποσοστό της τάξης του 9% του ΑΕΠ. Εάν επαληθευτεί το σενάριο που θέλει το πρώτο εννεάμηνο του έτους να παραμένουν κλειστά, ενδεχόμενο που επί του παρόντος –αν και δεν ομολογείται δημοσίως– μοιάζει πιθανότατο, αυτό σημαίνει πως θα λείψουν περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια από την οικονομία. Δηλαδή περί τις πέντε ποσοστιαίες μονάδες ύφεσης μόνον από τον τουρισμό, εξηγούν οι αναλυτές.

Το κλείσιμο όμως και των ξενοδοχείων δωδεκάμηνης λειτουργίας ήταν αναπόφευκτο: η απόφαση της κυβέρνησης ελήφθη στο πλαίσιο των μέτρων προστασίας εργαζομένων αλλά και πελατών από τη διάδοση της επιδημίας και έπειτα από σχετική διαβούλευση με την ηγεσία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, όπως ακριβώς έγινε και με τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας που ανοίγουν συνήθως το Πάσχα και κλείνουν στις αρχές του φθινοπώρου.

Ούτως ή άλλως, τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας, αυτά που βρίσκονται δηλαδή στις πόλεις και λειτουργούν και τους δώδεκα μήνες του έτους, τις τελευταίες εβδομάδες λειτουργούσαν με ελάχιστους πελάτες και πληρότητα που συχνά ήταν κάτω και από το 10%.

Η απόφαση της διακοπής λειτουργίας τους πάντως επιτρέπει στους εργαζομένους και στις επιχειρήσεις να ενταχθούν στα μέτρα οικονομικής στήριξης που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση και τα οποία αναμένεται να διευρυνθούν. Η απόφαση θα ισχύσει από σήμερα τα μεσάνυχτα.

Λύση επιβίωσης

Βεβαίως, το κλείσιμο των ξενοδοχείων δωδεκάμηνης λειτουργίας όπως και αυτών εποχικής που θα άνοιγαν τον επόμενο μήνα, είναι μια λύση επιβίωσης για πολλά εξ αυτών. Η λειτουργία τους είχε ήδη καταστεί ζημιογόνος. Οι απώλειες για τα ελληνικά ξενοδοχεία από ακυρώσεις δωματίων και συνεδρίων μέχρι τις 14 Μαρτίου, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, υπολογίστηκε σε 522 εκατ. ευρώ.

Η ίδια έρευνα αποκάλυψε πως το 91% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας εκτιμούσε ήδη από το πρώτο μισό του Μαρτίου πως θα είχε ποσοστιαία απώλεια τζίρου το 2020 της τάξης του  51%, ενώ το 83% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας την υπολόγιζε  στο 36% για το σύνολο του έτους. Υπό το πρίσμα αυτό και με βάση τα σημερινά δεδομένα, η χρονιά μοιάζει πια χαμένη.

Μάχη επιβίωσης δίνει ο τουριστικός κλάδος

Την περασμένη Τετάρτη η Ενωση Ξενοδόχων Αθηνών-Αττικής και Αργοσαρωνικού αναφερόμενη στην κατάσταση που επικρατούσε στα ξενοδοχεία τις τελευταίες εβδομάδες λογω της επιδημίας του κορωνοϊού έκανε λόγο για «άδεια κτίρια» και «πόλη-φάντασμα». «Χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή την αμέριστη υποστήριξη της πολιτείας απέναντι στην ολική καταστροφή που προέκυψε ως κεραυνός εν αιθρία, μετατρέποντας την τουριστική Αθήνα από τη μια μέρα στην άλλη σε πόλη-φάντασμα» ανέφερε η διοίκηση της ΕΞΑΑ.

Οι περισσότερες κρατήσεις έως τους μήνες Μάιο και Ιούνιο είχαν ακυρωθεί ήδη από τα μέσα ή τα τέλη Φεβρουαρίου και ελάχιστες κρατήσεις είχαν μεταφερθεί «ανοιχτές» στο μέλλον. Η αύξηση του αριθμού των ξενοδοχείων στην Αθήνα και ο ταχύτερα αυξανόμενος αριθμός των διαθέσιμων καταλυμάτων μέσω Airbnb είχαν πάντως επηρεάσει τις πληρότητες και τα έσοδα ανά δωμάτιο των ξενοδόχων και κατά την προηγουμένη χρήση.

Το 2019 έκλεισε για τα ξενοδοχεία της Αθήνας με πτώση της τάξεως του 2,2% στην πληρότητα, μείωση 1,4% στο έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο και με οριακή μόνον άνοδο 0,9% στη μέση τιμή δωματίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΞΑΑΑ κάθε μήνας του 2019 έδειξε πτώση στην πληρότητα των ξενοδοχείων σε ποσοστά που άγγιξαν έως και το -8,8%, εκτός των μηνών Αυγούστου και Σεπτεμβρίου.

Μία μέρα πριν από την ΕΞΑΑΑ, το World Travel & Tourism Council (WTTC), η διεθνής ένωση των ιδιωτικών επιχειρήσεων του κλάδου απηύθυνε δραματική έκκληση στις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο για άμεση οικονομική στήριξη των επιχειρήσεων του τουρισμού, τονίζοντας ότι «κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλει ότι είμαστε σε αχαρτογράφητα εδάφη. Η πανδημία του κορωνοϊού σημαίνει ότι ο κόσμος αντιμετωπίζει μια απειλή με πολλαπλά μέτωπα που δεν εμφανίζονται σε καιρό ειρήνης».

Ο τομέας τουρισμού και ταξιδιών είναι μοναδικά εκτεθειμένος και εκτιμούμε ότι 50 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως κινδυνεύουν. Για να το πούμε καθαρά, ο τουρισμός και τα ταξίδια βρίσκονται σε αγώνα για την επιβίωση». Τα στοιχεία της WTTC δείχνουν ότι ο κλάδος συμβάλλει στο 10,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ και στηρίζει 320 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.