Κορωνοϊός: Είναι τελικά η ρεμντεσιβίρη το φάρμακο κατά του COVID-19;

To φάρμακο με αντιιική δράση ρεμντεσιβίρη, φαίνεται να εμφανίζει τα πιο ενθαρρυντικά αποτελέσματα από τις θεραπείες που δοκιμάζονται διεθνώς. Εάν αποδειχθεί ότι είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, θα μπορούσε να γίνει η πρώτη εγκεκριμένη θεραπεία κατά της νόσου. Το φάρμακο χορηγείται και σε έλληνες ασθενείς με COVID-19.

Η μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου πραγματοποιήθηκε σε 125 ασθενείς που προσβλήθηκαν από τον κορωνοϊό. Οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με ρεμντεσιβίρη, φάρμακο το οποίο επί του παρόντος δεν έχει λάβει έγκριση στις ΗΠΑ για τη θεραπεία καμίας ασθένειας. Οι 113 από τους ασθενείς είχαν σοβαρά συμπτώματα της νόσου και μεγάλη δύσπνοια. Το φάρμακο δοκιμάζεται σε δύο κλινικές δοκιμές Φάσης 3, τις οποίες διεξάγει η εταιρεία Gilead. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με καθημερινές εγχύσεις remdesivir.

Οι περισσότεροι από τους ασθενείς θεραπεύθηκαν, ενώ δύο από αυτούς κατέληξαν, ανέφερε στα αποτελέσματα της μελέτης η Kathleen Mullane, λοιμωξιολόγος του Πανεπιστημίου του Σικάγου, η ο οποία επιβλέπει τις μελέτες του remdesivir. Εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου δήλωσε, ωστόσο, ότι κάποια από τα δεδομένα είναι ελλιπή και δεν πρέπει να υπάρξει βιασύνη στην εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητα μιας πιθανής θεραπείας που βρίσκεται υπό έρευνα. “Τα εσπευσμένα συμπεράσματα είναι πρόωρα και επιστημονικά αβάσιμα”, τόνισε χαρακτηριστικά.

Κορωνοϊός: Πως δρα το φάρμακο

Το remdesivir μιμείται ένα από τα γενετικά χαρακτηριστικά του ιού SARS-CoV-2, για να δημιουργήσει περισσότερα αντίγραφα του εαυτού του. Το υποκατάστατο εμποδίζει τον ιό να αντιγράψει το γονιδίωμά του, μπλοκάροντας το ιικό μηχανισμό αντιγραφής.

Το φάρμακο αναπτύχθηκε αρχικά από την εταιρεία Gilead ως πιθανή θεραπεία για τον Έμπολα, αλλά όταν οι πρώτες δοκιμές κατά της νόσου δεν έφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα, η εταιρεία έθεσε τις δοκιμές σε αναστολή για μελλοντική περαιτέρω ανάπτυξη.

Ωστόσο, προηγούμενες εργαστηριακές μελέτες είχαν δείξει ότι το remdesivir είχε καλύτερη αντιιική δράση έναντι των κορωνοϊών SARS και MERS απ’ ότι κατά του Ebola, οπότε όταν εμφανίστηκε η νόσος COVID-19 που επίσης προκλήθηκε από κορωνοϊό, οι επιστήμονες που γνώριζαν τα εργαστηριακά δεδομένα άρχισαν να χρησιμοποιούν το φάρμακο για τη θεραπεία της νέας ασθένειας.

Καθώς, όμως, το φάρμακο δεν έχει εγκριθεί για τη θεραπεία κάποιας ασθένειας, οι γιατροί δεν μπορούν να το χρησιμοποιήσουν εκτός ενδείξεων για τη θεραπεία ασθενών με COVID-19, αλλά μόνο για «παρηγορητική φροντίδα» σε ασθενείς που δεν έχουν άλλες θεραπευτικές επιλογές.

Κορωνοϊός: Τι έδειξαν οι προηγούμενες μελέτες της ρεμντεσιβίρης

Τα αποτελέσματα του Πανεπιστημίου του Σικάγου ακολούθησαν, τα επίσης ενθαρρυντικά ευρήματα που προέκυψαν από άλλη μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στις 10 Απριλίου στο New England Journal of Medicine.  Η μελέτη αυτή βασίστηκε στην παρακολούθηση 53 ασθενών που έλαβαν θεραπεία με remdesivir στις ΗΠΑ, την Ευρώπη, τον Καναδά και την Ιαπωνία στη βάση της παρηγορητικής χρήσης. Στη μελέτη αυτή, το 68% των ασθενών βελτιώθηκε και το 57% αυτών που βρίσκονταν σε αναπνευστήρα μετά τη λήψη του φαρμάκου για 10 ημέρες, δεν χρειάζονταν πλέον μηχανική υποστήριξη της αναπνοής .

Η Gilead διεξάγει δύο μελέτες για το remdesivir σε ασθενείς με COVID-19, μία σε ασθενείς με ήπια αναπνευστικά συμπτώματα και μια άλλη σε άτομα με σοβαρότερη αναπνευστική νόσο. Τα αποτελέσματα αυτά αναμένονται σε αρκετούς μήνες. Άλλες μελέτες για το φάρμακο στις Η.Π.Α. και στην Ευρώπη -συμπεριλαμβανομένης αυτής από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου- είναι επίσης σε εξέλιξη, αν και οι πρώτες, στην Κίνα χρειάστηκε να ανασταλούν πρόσφατα καθώς οι ερευνητές δεν μπορούσαν πλέον να βρουν αρκετούς ασθενείς με σοβαρή νόσο για να συμμετάσχουν.

Αν και τα τελευταία αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, η πειραματική παρηγορητική χρήση του φαρμάκου δεν σημαίνει ότι οι ασθενείς με COVID-19 θα πρέπει να βασίζονται μόνο στο remdesivir για την ανακούφιση των συμπτωμάτων τους. Επίσης, σε καμία μελέτη δεν υπήρξε σύγκριση του φαρμάκου με το εικονικό φάρμακο (placebo), το οποίο αποτελεί πρότυπο αξιολόγησης νέων θεραπειών για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα τους. Θα χρειαστεί να μεσολαβήσουν αρκετοί μήνες έως ότου αυτά τα στοιχεία θα είναι διαθέσιμα στους επιστήμονες.