Κορωνοϊός: «Όχι» στο «πιστοποιητικό ανοσίας», λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Η ανάπτυξη της λοίμωξης που προκαλεί ο κορονοϊός Covid-19 δεν συνεπάγεται ανοσία έναντι του ιού, προειδοποίησε εκ νέου χθες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Επομένως, δεν υπάρχει καμία εγγύηση πως όσοι την ξεπερνούν, δεν μπορούν να ξαναμολυνθούν από τον επικίνδυνο ιό.

Ακόμα, δε, κι αν εξειδικευμένες εξετάσεις αποδείξουν την ύπαρξη αντισωμάτων στο αίμα τους, πάλι δεν πρέπει να πιστεύουν ότι είναι προστατευμένοι. Και αυτό, διότι έως και τις 24 Απριλίου 2020 καμία μελέτη δεν είχε αξιολογήσει αν η παρουσία των αντισωμάτων συνεπάγεται προστασία από επόμενη επίθεση του κορωνοϊού.

Τις επισημάνσεις αυτές έκανε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε επιστημονικό ενημερωτικό σημείωμα που εξέδωσε. Σε αυτό αναφέρει ότι οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να εκδίδουν «πιστοποιητικό ανοσίας» ή «διαβατήριο ανοσίας» σε όσους αναρρώνουν από τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός.

Η ακρίβεια τέτοιου είδους «πιστοποιητικού» δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη, υπογραμμίζει. Επιπλέον, η πρακτική αυτή μπορεί στην πραγματικότητα να αυξήσει τον κίνδυνο διασποράς του ιού. Αυτό μπορεί να γίνει επειδή το «πιστοποιητικό ανοσίας» θα δημιουργήσει ψευδές αίσθημα ασφαλείας σε όσους το φέρουν. Σε τέτοια περίπτωση, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αγνοήσουν τα βασικά μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό.

Το «πιστοποιητικό ανοσίας» συζητάτε ευρέως ως «εργαλείο» για την επιστροφή στην ομαλότητα. Πολλές κυβερνήσεις εκτιμούν ότι με τη βοήθειά του μπορούν:

• Να επιστρέψουν με ασφάλεια οι ιαθέντες πολίτες στην εργασία τους
• Να ταξιδεύουν ελεύθερα στο εσωτερικό ή το εξωτερικό της χώρας τους

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, όμως, αντιτείνει ότι δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη για την προστασία που (ίσως) παρέχουν τα αντισώματα στον ιό.

Η φυσική και η επίκτητη ανοσία

Όπως εξηγεί στο ενημερωτικό σημείωμά του, η ανάπτυξη της ανοσίας σε έναν παθογόνο μικροοργανισμό είναι πολύπλοκη διαδικασία. Συνήθως διαρκεί 1-2 εβδομάδες.

Όταν ένα παθογόνο όπως ο κορωνοϊός Covid-19 εισβάλλει στον οργανισμό, ενεργοποιεί μαζική αντίδραση ορισμένων κυττάρων. Η μαζική αυτή αντίδραση είναι η φυσική (ή εγγενής) ανοσία και είναι μη-ειδική. Δηλαδή συμβαίνει εναντίον όλων των παθογόνων μικροοργανισμών.

Τα κύτταρα που ενεργοποιούνται λέγονται μακροφάγα, ουδετερόφιλα και δενδριτικά. Η αντίδρασή τους επιβραδύνει την πορεία του ιού και μπορεί να τον εμποδίσει να προκαλέσει συμπτώματα.

Αυτή η μη-ειδική αντίδραση, ακολουθείται από μία πιο ειδική. Η πιο ειδική αντίδραση λέγεται επίκτητη (ή προσαρμοστική) ανοσία. Κατ’ αυτήν τη δεύτερη αντίδραση, ο οργανισμός παράγει αντισώματα που ενώνονται ειδικά με το συγκεκριμένο παθογόνο, δηλαδή με τον κορωνοϊό. Τα αντισώματα είναι ουσίες (πρωτεΐνες) που λέγονται ανοσοσφαιρίνες.

Εκτός από τις ανοσοσφαιρίνες, ο οργανισμός παράγει και ορισμένα κύτταρα (λέγονται Τ-κύτταρα) που αναγνωρίζουν και εξουδετερώνουν τα κύτταρα που έχει μολύνει ο κορωνοϊός. Αυτή είναι η επονομαζόμενη κυτταρική ανοσία.

Η σημασία της επίκτητης ανοσίας

Η συνδυασμένη παραγωγή αντισωμάτων (ανοσοσφαιρινών) και Τ-κυττάρων μπορεί να απαλλάξει τον οργανισμό από τον ιό. Αν, μάλιστα, είναι αρκετά ισχυρή, μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη της λοίμωξης σε βαριά νόσο. Μπορεί επίσης να αποτρέψει την νέα μόλυνση από τον κορωνοϊό. Επιπλέον, τα αντισώματα που έχουν παραχθεί μπορούν να μετρηθούν στο αίμα.

Ωστόσο άλλο είναι το τι μπορεί να συμβεί και άλλο το τι συμβαίνει τελικά. Αυτό θα το δείξουν ειδικές μελέτες, όταν διεξαχθούν, λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Προς το παρόν, το μόνο που έχει διαπιστωθεί σε αρκετές μελέτες είναι ότι ο κορωνοϊός δεν προκαλεί σε όλους τους ασθενείς την ανάπτυξη αρκετών αντισωμάτων. Σε μερικούς τα επίπεδά τους έχουν βρεθεί να είναι πολύ χαμηλά. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι «η κυτταρική ανοσία μπορεί να παίζει κρίσιμο ρόλο στην ανάρρωση», τονίζει ο Οργανισμός.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διευκρινίζει ότι υποστηρίζει τους μαζικούς πληθυσμιακούς ελέγχους για αντισώματα. Αυτοί είναι απαραίτητοι για να καταγραφεί στον πληθυσμό η ακριβής έκταση της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Ωστόσο τα αποτελέσματα του μαζικού πληθυσμιακού ελέγχου δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για κάποιο «πιστοποιητικό ανοσίας».

Αν και όταν επιβεβαιωθεί πως τα αντισώματα προσφέρουν αποτελεσματική προστασία, τότε η σύστασή του μπορεί να αλλάξει, καταλήγει.