Κορωνοϊός: Πότε χρειάζονται πλύσιμο και πότε απολύμανση τα χέρια

Ο νέος κορονοϊός έβαλε στη ζωή μας το συχνό και καλό πλύσιμο των χεριών, αλλά και την απολύμανσή τους – δύο βασικές συνήθειες υγιεινής τις οποίες είχαμε προ πολλού ξεχάσει!

Η καθαριότητα των χεριών είναι απαραίτητη για να προστατευθούμε από τους παθογόνους μικροοργανισμούς που μας περιβάλλουν. Δυστυχώς, όμως, έως τώρα μέναμε… μετεξεταστέοι σ’ αυτό το σωτήριο μάθημα. Αλλεπάλληλες μελέτες είχαν δείξει ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν πλένουμε τα χέρια μας για να καθαρίσουν, αλλά για να… βγάλουμε την υποχρέωση!

Μία από αυτές δημοσιεύθηκε το 2013 στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Environmental Health. Είχε πραγματοποιηθεί σε 3.749 άνδρες και γυναίκες και είχε δείξει ότι:

• Μόλις το 5% έπλεναν τα χέρια τους επί τουλάχιστον 15 δευτερόλεπτα μετά τη χρήση της τουαλέτας
• Το 10% δεν έπλεναν καθόλου τα χέρια τους μετά τη χρήση της τουαλέτας!

Η μελέτη διεξήχθη… κρυφά. Οι ερευνητές εκπαίδευσαν ομάδα φοιτητών, οι οποίοι έμπαιναν στις τουαλέτες εστιατορίων, μπαρ και άλλων δημόσιων χώρων για να παρατηρούν και να καταγράφουν τι έκαναν οι θαμώνες τους.

Σε τι διαφέρουν σαπούνισμα από απολύμανση

Τα μικρόβια όμως είναι παντού. Και ο κορωνοϊός Covid-19 ενδεχομένως το ίδιο, αφού η διασπορά του (και) στη χώρα μας φαίνεται ότι είναι αρκετά μεγάλη. Όπως όμως αναφέρουν ειδικοί από τα αμερικανικά ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (CDC), υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στο σαπούνισμα των χεριών και την απολύμανσή τους.

Όπως εξηγούν, το σαπούνισμα των χεριών μπορεί να μειώσει τα επίπεδα όλων των ειδών των μικροβίων. Μπορεί επίσης να μας απαλλάξει από φυτοφάρμακα, βαρέα μέταλλα και κάθε είδους ρύπους.

Ο κορωνοϊός Covid-19 είναι ένας από τους ιούς που καταπολεμώνται με το καλό σαπούνισμα των χεριών. Και αυτό διότι περιβάλλεται από έναν λιποπρωτεϊνικό «φάκελο» (λέγεται έλυτρο) που διαλύεται από το σαπούνι. Έτσι, ο κορωνοϊός πεθαίνει.

Αντίστοιχα, η απολύμανση των χεριών με διαλύματα που έχουν ως βάση το οινόπνευμα μπορεί μεν να σκοτώσει πολλά παθογόνα, αλλά όχι όλα. Σύμφωνα με τα CDC η απολύμανση δεν μπορεί, π.χ., να σκοτώσει:

• Ορισμένα παθογόνα του στομάχου
• Ορισμένα παράσιτα
• Το κλωστηρίδιο difficile (προκαλεί σοβαρή διάρροια)

Τα απολυμαντικά των χεριών μπορεί επίσης να μην μας απαλλάξουν από επιβλαβή χημικά, όπως τα φυτοφάρμακα και τα βαρέα μέταλλα.

Επομένως, αν ξέρουμε ποια είναι η κατάλληλη μέθοδος καθαρισμού των χεριών για κάθε περίσταση, έχουμε τις καλύτερες πιθανότητες να προφυλαχθούμε από τις ασθένειες, τονίζουν τα CDC. Και εξηγούν πότε πρέπει να χρησιμοποιούμε την κάθε μία.

Πότε είναι απαραίτητο το πλύσιμο των χεριών

• Πριν, στη διάρκεια και μετά την προετοιμασία φαγητού
• Πριν από την κατανάλωση τροφής
• Πριν και μετά τη φροντίδα ενός αρρώστου
• Πριν και μετά την φροντίδα ενός κοψίματος ή πληγής
• Μετά τη χρήση της τουαλέτας, την αλλαγή της πάνας ή την καθαριότητα μικρού παιδιού που χρησιμοποίησε την τουαλέτα
• Μετά το φύσημα της μύτης, τον βήχα ή το φτάρνισμα στο χέρι ή σε χαρτομάντιλο
• Μετά το άγγιγμα ενός ζώου ή της τροφής, του κλουβιού/σπιτιού, των ακαθαρσιών του
• Όταν βγάλουμε στα σκουπίδια
• Όταν τα χέρια είναι ελαφρώς βρώμικα ή λιπαρά

Πότε χρησιμοποιούμε απολυμαντικό με αλκοόλ

Ο κορωνοϊός μπορεί να αναχαιτιστεί και με την απολύμανση των χεριών με το κατάλληλο αντισηπτικό. Πρόσφατη μελέτη είχε δείξει ότι γενικώς τους κορωνοϊούς εξολοθρεύουν τα διαλύματα με περιεκτικότητα πάνω από 62% σε αλκοόλ. Απολυμαντικό με αλκοόλ πρέπει να χρησιμοποιούμε:

• Πριν και μετά την επίσκεψη σε έναν ασθενή, εκτός κι αν πάσχει από μόλυνση με κλωστηρίδιο difficile (σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να σαπουνίσουμε καλά τα χέρια μας)
• Όταν βρισκόμαστε σε χώρους όπου δεν είναι εύκαιρο το σαπούνι και το νερό (π.χ. εκτός σπιτιού, στο αυτοκίνητο, στο σούπερ μάρκετ κ.λπ.). Με την πρώτη ευκαιρία, όμως, πρέπει να σαπουνίζουμε τα χέρια μας.

Αντιθέτως, δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε απολυμαντικό όταν τα χέρια μας είναι εμφανώς λερωμένα ή λιπαρά. Σε τέτοια περίπτωση πρέπει να τα σαπουνίζουμε πρώτα.

Συνοπτικά

Σε γενικές γραμμές, το καλό πλύσιμο των χεριών ή η απολύμανση όταν δεν υπάρχει σαπούνι και νερό είναι απαραίτητα:

• Πριν και μετά από την επαφή με τα μάτια, τη μύτη, το στόμα ή τα γεννητικά όργανα (π.χ. πλύσιμο προσώπου, φαγητό, κάπνισμα, βήχας, συνάχι, επίσκεψη στην τουαλέτα)
• Πριν και μετά από κάθε άμεση επαφή με ασθενή ή με τα σωματικά υγρά του (π.χ. σάλιο)
• Μετά από την επαφή με αντικείμενα που περιέχουν αναπνευστικές ή άλλες εκκρίσεις (π.χ. χαρτομάντιλα, πάνες).