Κορωνοϊός: Το εμβόλιο μπορεί να μην «πιάνει» τους ηλικιωμένους

Το εμβόλιο εναντίον του νέου κορωνοϊού μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό για την πληθυσμιακή ομάδα που το χρειάζεται περισσότερο, εκτιμούν βρετανοί επιστήμονες. Η ομάδα αυτοί είναι οι ηλικιωμένοι, οι οποίοι συχνά αρρωσταίνουν βαριά όταν τους μολύνει ο κορονοϊός Covid-19.

Αν η εκτίμηση αυτή επιβεβαιωθεί ερευνητικά, τότε θα πρέπει να εμβολιαστούν άλλα άτομα του περιβάλλοντός τους, όπως τα παιδιά. Με αυτό τον τρόπο θα προστατευθούν εμμέσως από τον επικίνδυνο ιό.

Το εμβόλιο ενδέχεται επίσης να μην έχει υψηλό επίπεδο αποτελεσματικότητας. Γι’ αυτό τον λόγο δεν αποκλείεται να απαιτηθούν περισσότερες από μία δόσεις. Ενδέχεται επίσης να γίνει συνδυασμός αναπτυσσόμενων εμβολίων, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα του ενός που θα προκύψει.

Οι σχετικές δηλώσεις έγιναν σε συνάντηση της Επιτροπής Επιστήμης & Τεχνολογίας της Βουλής των Λόρδων. «Μερικές φορές είναι εφικτό να προστατευθεί μία ευάλωτη ομάδα, μέσω του εμβολιασμού μίας άλλης ομάδας», είπε ο Dr Peter Openshaw, καθηγητής Ερευνητικής Ιατρικής στο Imperial College του Λονδίνου (ICL).

Όπως εξήγησε, ήδη αυτό γίνεται σε μεγάλο βαθμό στην περίπτωση της γρίπης. «Τα τελευταία χρόνια, η Βρετανία πρωτοστατεί σε αυτό τον τομέα», εξήγησε. «Χορηγούμε σε όλα τα παιδιά ζωντανό, εξασθενημένο αντιγριπικό εμβόλιο για να προστατεύσουμε τους παππούδες τους».

Ο εμβολιασμός των εργαζομένων στην Υγεία και στα γηροκομεία επίσης μπορεί να προστατεύσει τους ηλικιωμένους, πρόσθεσε.

Συνδυασμένη προσέγγιση

Ο Dr Arne Akbar, καθηγητής Ανοσολογίας στο University College του Λονδίνου, εκτίμησε ότι στους ηλικιωμένους ίσως απαιτηθεί μια συνδυασμένη προσέγγιση.

«Ακόμα και όταν ένας ηλικιωμένος δεν αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας, το ανοσοποιητικό του είναι εξασθενημένο», είπε. «Έχει επίσης διάχυτη φλεγμονή στο σώμα του. Η φλεγμονή αυτή ευθύνεται για τη σοβαρή λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός. Ευθύνεται επίσης για πολλές άλλες αρνητικές εκβάσεις στους ηλικιωμένους».

Επομένως, για να προστατευθούν οι ηλικιωμένοι από την βαριά λοίμωξη  που προκαλεί ο κορωνοϊός, μπορεί να μη χρειάζονται μόνο ένα εμβόλιο. «Ίσως πρέπει να λαμβάνουν μαζί και κάποιο ισχυρό αντιφλεγμονώδες, όπως η δεξαμεθαζόνη», εκτίμησε. Η δεξαμεθαζόνη είναι μία μορφή ισχυρής κορτιζόνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα σε ασθενείς με βαριά νόσο Covid-19.

Ωστόσο «θα πρέπει να ερευνήσουμε αν ο συνδυασμός της δεξαμεθαζόνης με το εμβόλιο θα βοηθήσει τους ηλικιωμένους», τόνισε ο Dr Akbar. «Προς το παρόν, η εκτίμησή μας είναι ότι το εμβόλιο θα προστατεύει από τον κορωνοϊό τους νεότερους ανθρώπους. Δεν θα προστατεύει όμως άμεσα τους ηλικιωμένους, παρότι αποτελούν την πληθυσμιακή ομάδα που εκδηλώνει την πιο σοβαρή νόσο».

Δοκίμασαν δύο δόσεις σε χοίρους

Οι εκτιμήσεις αυτές συνέπεσαν χρονικά με την ανακοίνωση του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ότι δοκίμασε με επιτυχία δύο δόσεις του εμβολίου εναντίον του κορωνοϊού. Η δοκιμή έγινε σε προκλινική μελέτη (δηλαδή όχι σε ανθρώπους).

Ειδικότερα, οι ερευνητές χορήγησαν τις δύο δόσεις σε χοίρους, ο οργανισμός των οποίων αντιδρά με παρόμοιο τρόπο με τον ανθρώπινο. Όπως διαπιστώθηκε, οι δύο δόσεις παρήγαγαν πολύ περισσότερα αντισώματα απ’ ό,τι η μία.

Δεν είναι ακόμα γνωστό τι επίπεδο ανοσοποιητικής απόκρισης (απάντησης) απαιτείται για να προστατευθούμε από τον κορωνοϊό. Βρίσκονται, όμως, υπό εξέλιξη πολλές κλινικές μελέτες (μελέτες σε ανθρώπους) που διερευνούν και αυτό το θέμα. Οι επιστήμονες ευελπιστούν πως αν η μία δόση του εμβολίου αποδειχθεί ελλιπής, θα είναι πιο προστατευτικές οι δύο.

Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αναπτύσσει ένα εμβόλιο στο οποίο έχουν εναποτεθεί πολλές ελπίδες ότι θα είναι αποτελεσματικό. Τα μέχρι στιγμής επιστημονικά δεδομένα των μελετών με αυτό είναι ενθαρρυντικά.

Κανένα δεν θα είναι 100% αποτελεσματικό

Επικεφαλής του όλου εγχειρήματος στην Οξφόρδη είναι η Dr Sarah Gilbert, καθηγήτρια Εμβολιολογίας (Vaccinology) στο πανεπιστήμιο. Όπως είπε στην Βουλή των Λόρδων, κανένα από τα 140 εμβόλια που βρίσκονται υπό ανάπτυξη δεν αναμένεται να είναι 100% αποτελεσματικό. Τόνισε, όμως, πως ένα εμβόλιο δεν χρειάζεται να προστατεύει πλήρως από τον κορωνοϊό για να είναι αποδοτικό.

«Ακόμα και με αποτελεσματικότητα 50% θα προστατεύσει σημαντικά τον πληθυσμό», είπε. «Γι’ αυτό αισιοδοξούμε ότι θα έχουμε κάτι που θα μας βοηθήσει. Εν ανάγκη θα συνδυάσουμε τα εμβόλια για να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητά τους».

Το εμβόλιο που αναπτύσσει το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έχει αρχίσει να δοκιμάζεται σε εθελοντές σε Βρετανία και Βραζιλία. Θα δοκιμαστεί επίσης σε χιλιάδες εθελοντές σε Νότια Αφρική και ΗΠΑ (μόνο στις ΗΠΑ, θα είναι 30.000). Οι μελέτες εκτός βρετανικού εδάφους γίνονται επειδή ο κορωνοϊός φθίνει στην Ευρώπη, δυσχεραίνοντας τις ερευνητικές προσπάθειες.

Για τον ίδιο λόγο, θα διεξαχθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα η τελική φάση των δοκιμών ενός εμβολίου για τον κορωνοϊό που ετοιμάζει η Κίνα. Ένα άλλο εμβόλιο έχει ήδη χορηγηθεί σε μικρό αριθμό εθελοντών στην Αυστραλία. Και ένα τρίτο θα δοκιμαστεί σε 9.000 εθελοντές στη Βραζιλία.

Ο κορωνοϊός έχει έως στιγμής ανιχνευθεί σε 9,2 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Από τους ασθενείς αυτούς, οι 477.000 έχασαν τη ζωή τους. ΗΠΑ και Βραζιλία έχουν με διαφορά τα περισσότερα κρούσματα και ο ρυθμός εξάπλωσης του ιού επιταχύνεται.