Κυριάκος Μητσοτάκης: Τραμπουκίζουν αγρότες που θέλουν τον διάλογο για να μη σπάσει το μέτωπο

Σαφή μηνύματα στους αγρότες έστειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Action24 και εξέφρασε τη λύπη του για την ταλαιπωρία των πολιτών από τα μπλόκα.

Παράλληλα ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για αντιστροφή της πραγματικότητας αναφορικά με τα όσα ακούστηκαν πως η Τροχαία έκλεισε τους δρόμους και όχι τα μπλόκα των αγροτών.

Ακόμη μίλησε και για τραμπουκισμό απέναντι στους αγρότες από αυτούς που δεν θέλουν να σπάσουν το μέτωπο των μπλόκων και να βρεθούν απέναντι από την κυβέρνηση.

Όπως είπε χαρακτηριστικά :Καταρχάς, λυπάμαι πραγματικά για το γεγονός ότι συμπολίτες μας ταλαιπωρήθηκαν στα πλαίσια των μετακινήσεών τους για τις ημέρες των εορτών και ελπίζω για τις επόμενες ημέρες, τουλάχιστον μέχρι τα Φώτα, θα υπάρχει η απαραίτητη κατανόηση από τους αγρότες ώστε να διευκολύνουν αυτούς οι οποίοι θέλουν να μετακινηθούν για τις ημέρες αυτές.

Είναι σημαντικές μέρες για την οικονομική δραστηριότητα της χώρας, για την τροφοδοσία της αγοράς και πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο όλοι το αντιλαμβάνονται.

Από εκεί και πέρα, έχω μιλήσει με πολλή ειλικρίνεια για τα μεγάλα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα. Έχω αναγνωρίσει και τις δικές μας ευθύνες για το γεγονός ότι σημαντικές μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιήθηκαν με την ταχύτητα με την οποία και εμείς θα θέλαμε.

Όμως, είμαστε πια σε θέση να μπορούμε να πούμε ότι όλες οι πληρωμές οι οποίες επρόκειτο να γίνουν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ θα γίνουν μέχρι το τέλος του έτους. Έχουμε ένα καινούριο σύστημα πια, το οποίο δυστυχώς μόνο η κυβερνητική πλειοψηφία το στήριξε, μετάπτωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ έτσι ώστε οι αγροτικές επιδοτήσεις να δίνονται με ταχύτητα και με διαφάνεια.

Αυτό ήταν, θυμίζω, το βασικό ζητούμενο των πολλών που κατέβηκαν να διαμαρτυρηθούν, άσχετα αν τώρα λένε διαφορετικά πράγματα.

Και βέβαια, πρέπει να συζητήσουμε κάποια στιγμή μεσομακροπρόθεσμα τις προοπτικές του πρωτογενούς τομέα, ώστε οι αγρότες να μην είναι μόνο αποδέκτες επιδοτήσεων, αλλά να μπορούμε να τους βοηθήσουμε να επενδύσουν, να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους, να είναι πιο ανταγωνιστικοί, να συνεργαστούν περισσότερο, να λύσουμε θέματα υποδομών, θέματα κόστους παραγωγής. Όλα αυτά θα έπρεπε να είναι αντικείμενο συζήτησης με τους αγρότες.

«Η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών και των κτηνοτρόφων δεν είναι στα μπλόκα»

Αυτό το οποίο δεν καταλαβαίνω, και δεν νομίζω ότι καταλαβαίνει και μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, είναι πώς κάποιος διαδηλώνει και προβαίνει σε μία πράξη αρκετά επιθετική, να κλείσεις ένα δρόμο και να ταλαιπωρήσεις την υπόλοιπη κοινωνία, και ταυτόχρονα να μη θέλει να έρθει να συζητήσει και να ακούσει τις σκέψεις και τις προτάσεις της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση αυτών των καίριων ζητημάτων του πρωτογενούς τομέα.

Και δεν πρέπει να ξεχνάμε, βέβαια, ότι έχουμε σχεδόν 400.000 κατ’ επάγγελμα αγρότες, μπορεί να είναι 4.000 τρακτέρ στα μπλόκα, η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών και των κτηνοτρόφων δεν είναι στα μπλόκα.

Άρα, εμείς δεν θέλουμε να συνομιλούμε μόνο με αυτούς οι οποίοι είναι στα μπλόκα, αλλά και με τη μεγάλη πλειοψηφία των αγροτών και των κτηνοτρόφων που δεν είναι στα μπλόκα όμως έχουν πραγματικά προβλήματα, τα οποία εμείς πρέπει να τους βοηθήσουμε να αντιμετωπίσουν.
Και βέβαια, δεν υπάρχει, επίσης, καμία αμφιβολία ότι και από τους αγρότες που είναι στα μπλόκα υπάρχουν κάποιοι, αρκετοί, οι οποίοι θέλουν να συνομιλήσουν μαζί μας. Και υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι ουσιαστικά, να το πω πολύ απλά, τους «τραμπουκίζουν», σε μία λογική «να μη σπάσει το μέτωπο και να βρεθούν συστηματικά απέναντι στην κυβέρνηση».

Μα, αν θέλουμε να βρούμε μία λύση στο θέμα αυτό, αυτή μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από έναν ειλικρινή διάλογο και όχι μέσα από μία αντίδραση, η οποία θα έχει ως τελικό σκοπό δήθεν να βλάψει την κυβέρνηση, αλλά τελικά να ταλαιπωρεί ολόκληρη την κοινωνία.

«Αντιστροφή της πραγματικότητας ότι τους δρόμους κλείνει η Τροχαία»

Καταρχάς θα ήθελα μέχρι τα Φώτα, επειδή είναι ημέρες μεγάλων μετακινήσεων, όλοι να δείξουν κατανόηση. Γιατί φτάσαμε εδώ και σε μία πλήρη αντιστροφή της πραγματικότητας: άκουσα ότι «τους δρόμους τους κλείνει η Τροχαία κι όχι οι αγρότες». Θα τρελαθούμε τελείως εδώ. Η δουλειά της Τροχαίας είναι να διευκολύνει την κίνηση και να εξασφαλίζει ότι όταν ανοίξει ένας δρόμος, θα ανοίξει με ασφάλεια. Φαντάζομαι ότι αυτό είναι κάτι το οποίο δέχονται όλοι.

Άρα, τουλάχιστον αυτές τις ημέρες, της Πρωτοχρονιάς, των Φώτων, που θα μετακινηθεί κόσμος, τουλάχιστον να μπορούμε να είμαστε στην κατάσταση που ήμασταν τις ημέρες της εξόδου των Χριστουγέννων, και για την έξοδο αλλά και για την επιστροφή, να μην υπάρχει μεγάλη ταλαιπωρία.
Όσο πιο πολύ ταλαιπωρούνται οι πολίτες, τόσο οι αγρότες χάνουν το δίκιο των αιτημάτων τους, πόσο μάλλον όταν αρνούνται να προσέλθουν σε έναν διάλογο.

«Μπήκα στο Μέγαρο Μαξίμου για πρώτη φορά το 1990»

Η αλήθεια είναι ότι κι εγώ πρώτη φορά μπήκα στο Μέγαρο Μαξίμου το 1990, ήμουν 22 ετών, όταν ο πατέρας μου έγινε Πρωθυπουργός. Τότε δεν φανταζόμουν, για να σας είμαι ειλικρινής, ότι θα επέστρεφα σε αυτό το γραφείο με άλλη ιδιότητα.

Ο πατέρας μου ήταν πολύ καλός στο να κρατάει τα προβλήματα της πολιτικής μακριά από το σπίτι. Βέβαια, μιλάμε για άλλες εποχές.

Νομίζω ότι σήμερα οι πολιτικοί και οι οικογένειές τους είναι πολύ πιο εκτεθειμένοι στη δημοσιότητα, στην καλή αλλά πρωτίστως και στην κακή δημοσιότητα. Και η πρώτη μου ευθύνη είναι να προστατεύσω την οικογένειά μου, τη γυναίκα μου, τα τρία μου παιδιά, από αυτήν την υπερβολική έκθεση και από τα συχνά κακοπροαίρετα σχόλια, τα οποία θα γίνονται.

Διότι ο πολιτικός, εν προκειμένω ο Πρωθυπουργός, απολαμβάνει και τα θετικά αυτής της επιλογής την οποία κάνει, η οικογένεια συνήθως έχει να διαχειριστεί πρωτίστως τα αρνητικά.
Διότι η απόφαση αυτή, της ενασχόλησης με την πολιτική, είναι μεν μια προσωπική απόφαση, που την παίρνει το πρόσωπο που πολιτεύεται, όμως, δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη στήριξη της οικογένειας.

«Δεν έχασα πολλά από τις σημαντικές στιγμές των παιδιών μου»

Πιστεύω ότι δεν έχασα πολλά από τις σημαντικές στιγμές των παιδιών μου. Κάπου υπήρχε και ένα καλό, ότι τα δύο μεγάλα μου παιδιά ήταν ήδη αρκετά μεγάλα όταν άλλαξα ρυθμούς στην πολιτική μου ενασχόληση. Και πάντα πιστεύω ότι και εγώ και η Μαρέβα προτεραιοποιούσαμε τις στιγμές των παιδιών μας.

Προσπαθούσαμε, όταν ήταν μικρά, στο σχολείο, να μην χάνουμε σχολική γιορτή, να μην χάνουμε σχολικούς αγώνες, να τα πηγαίνουμε στο σχολείο όποτε είχαμε αυτή τη δυνατότητα. Οπότε νομίζω ότι ήμαστε ως οικογένεια αρκετά χορτασμένοι από όμορφες οικογενειακές στιγμές.

Θυμάμαι πολύ καλά τα πρώτα Χριστούγεννα με τη Σοφία, με την πρώτη μας κόρη, όταν είχε γεννηθεί, έξι μηνών ήταν τότε, γεννήθηκε Ιούνιο, τα Χριστούγεννα του ’97, να φοράει ένα ωραίο πράσινο βελούδινο φόρεμα και να ανοίγει τα πρώτα της δώρα.

Το καλό είναι ότι έχουμε και υλικό βιντεοσκοπικό και καθόμαστε και τα χαζεύουμε -έχω ψηφιοποιήσει όλα τα βίντεο, τα οποία τραβούσα εκείνη την εποχή ως χαζομπαμπάς. Και νομίζω ότι καθώς προχωρά ο χρόνος διανθίζονται οι μνήμες, προστίθενται παιδιά, εμπειρίες, ταξίδια.

Είπαμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε άλλο να πληρώνουμε μέσα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Έπρεπε να το έχουμε κάνει νωρίτερα; Ναι, έπρεπε να το είχαμε κάνει νωρίτερα. Δεν μπορέσαμε να το κάνουμε νωρίτερα ακριβώς για το λόγο τον οποίο διαπιστώσαμε στην πορεία, ότι τελικά υπήρχαν τεράστιες αντιδράσεις σε αυτήν την μεταρρύθμιση.

Γίνεται, όμως, αυτή η μεταρρύθμιση. Και είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτίσουμε μία καινούρια αγροτική πολιτική. Διότι αν δεν ξέρουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί δικαιούχοι, πόσα στρέμματα καλλιεργεί κάποιος, πόσα ζώα έχει κάποιος για να μπορεί να επιδοτείται με βάση τον πραγματικό αριθμό των ζώων, τότε δεν πάμε πουθενά.

Άρα θα σας έλεγα ότι η κυβέρνηση υλοποιεί μία πολύ σημαντική μεταρρύθμιση, μόνη της δυστυχώς. Όλοι αυτοί που φώναζαν για τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν στήριξαν στη Βουλή τη μεταρρύθμιση αυτή, σαν να μας λένε ότι να μείνουμε στην προβληματική κατάσταση του παρελθόντος.

Ταυτόχρονα, έχουμε ανοίξει τα χαρτιά μας, έχουμε μιλήσει και για το κόστος παραγωγής και για την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στην αντλία, που ήταν πάγιο αίτημα. Έχουμε τον τρόπο, πιστεύουμε, να μπορούμε να το κάνουμε αυτό μέσα στο 2026 και θα θέλαμε να συζητήσουμε και με τους αγρότες τις λεπτομέρειες υλοποίησης αυτής της πολιτικής.

Έχουμε πει ξεκάθαρα ότι τα χρήματα τα οποία περισσεύουν από αυτή τη μεγάλη μεταρρύθμιση, αυτά τα οποία δηλαδή πήγαν σε ανθρώπους που δεν τα δικαιούνται, μπορούμε να τα επιστρέψουμε σε πραγματικούς παραγωγούς, ειδικά σε αυτούς οι οποίοι έχουν δει τα προϊόντα τους να έχουν φέτος πολύ χαμηλές τιμές.

Εμείς παίζουμε με «ανοιχτά χαρτιά». Και νομίζω ότι θα ήταν πολύ καλό αν μπορούσαμε να έχουμε την ίδια ανταπόκριση και από τους αγρότες. Αλλά καταλαβαίνετε ότι αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάρα πολύ.

«Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν εξαιρετικά σύνθετη αλλαγή»

Νομίζω ότι από πλευράς δυσκολίας υλοποίησης μεταρρύθμισης, ναι, ο ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν εξαιρετικά σύνθετη αλλαγή γιατί έπρεπε να κάνουμε μία αλλαγή εν κινήσει. Πρέπει να εξακολουθούμε να πληρώνουμε με μία καινούργια διαδικασία.

Και έγινε πολύ μεγάλη προσπάθεια και από το Υπουργείο και από την Αντιπροεδρία της Κυβέρνησης, που επωμίστηκε τον συντονισμό αυτής της μεταρρύθμισης, για να μπορέσουμε να φτάσουμε στο σημείο να πούμε ότι κάναμε τις πληρωμές που είχαμε πει ότι θα κάνουμε αλλά τις κάναμε με σωστό τρόπο.

Υπήρχαν και άλλες δύσκολες στιγμές αυτόν τον χρόνο ο οποίος πέρασε. Νομίζω ότι, για να επανέλθω σε αυτά που λέγαμε πριν, βλέπουμε πια την ταχύτητα με την οποία θεωρίες συνομωσίας, fake news αναπαράγονται και ριζώνουν στο συλλογικό υποσυνείδητο. Αυτό είναι κάτι το οποίο νομίζω ότι έχουμε κάθε λόγο να μας προβληματίζει και να μας φοβίζει όλους, γιατί ποτέ δεν ξέρουμε πότε θα είμαστε εμείς οι ίδιοι θύματα τέτοιων θεωριών. Αυτό ισχύει και για αυτούς που σήμερα μπορεί συνειδητά να τις προάγουν και να τις ανακυκλώνουν.

Κρατώ, όμως, και τα καλά αυτής της χρονιάς τα οποία νομίζω ότι ήταν αρκετά ως προς την απόδοση της οικονομίας, ως προς τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες υλοποιήθηκαν.

«Ο απολογισμός για το 2026»

Ενδεικτικά αναφέρω ότι κλείνει η χρονιά, κάνουμε τον απολογισμό και βλέπουμε ότι πια υλοποιήσαμε μία δέσμευσή μας που ήταν να γίνει επιτέλους η διαγραφή των «αιώνιων» φοιτητών. Πόσα χρόνια το λέγαμε αυτό; Δεκαετίες. Έγινε όμως. Όπως έγινε η διαγραφή των «αιώνιων» φοιτητών, δώσαμε και τη δυνατότητα σε δεκάδες χιλιάδες φοιτητές να μπορούν να διεκδικήσουν τον παραπάνω χρόνο που χρειάζονται για να μπορέσουν να τελειώσουν τις σπουδές τους.

Οι πολύ σημαντικές αποφάσεις που αφορούν την υλοποίηση της οικονομικής πολιτικής για το 2026. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις.
Επειδή κλείνει ο χρόνος και επειδή είναι γιορτινές μέρες θέλω να το τονίσω αυτό: η σημαντική μείωση των θανατηφόρων τροχαίων. Για πρώτη φορά είδαμε σημαντική μείωση. Τα αλκοτέστ. Ο καινούργιος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Κάτι αλλάζει και εδώ, θα έλεγα.

Οπότε νομίζω ότι κάθε φορά όταν κλείνει ένας χρόνος αξίζει να κάνουμε έναν εσωτερικό, καταρχάς, απολογισμό του τι πετύχαμε, τι δεν πετύχαμε. Είθισται πάντα στις αρχές του έτους να αναλαμβάνουμε κάποιες προσωπικές δεσμεύσεις, να θέτουμε στόχους για το τι θέλουμε να κάνουμε την επόμενη χρονιά…

«Κάναμε διαχείριση κρίσεων και μεταρρυθμίσεις»

Πιστεύω ότι κάνουμε και τα δυο. Πόσο καλά; Θα το κρίνουν οι πολίτες. Η πρώτη τετραετία σίγουρα μας υποχρέωσε να αφιερώσουμε πολύ χρόνο σε διαχείριση κρίσεων. Πριν πέντε χρόνια από αυτές τις ημέρες, μου το θύμισε κάποιος, ξεκίνησε η επιχείρηση «Ελευθερία», η επιχείρηση του εμβολιασμού. Τα έχουμε αφήσει πίσω μας αλλά ξεχνάμε πόσο πολύ άλλαξε η ζωή μας την εποχή της πανδημίας και πόσο τεράστιο οικονομικό, κοινωνικό, ψυχολογικό σοκ ήταν αυτό το οποίο έπρεπε να διαχειριστούμε.

Προσφυγικό, προβλήματα με την Τουρκία, ενεργειακή κρίση που κάποια στιγμή κινδύνευσε να τινάξει τις οικονομίες της Ευρώπης στον αέρα, πόλεμος στην Ουκρανία, αναταραχή στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μπαίνουμε στο 2026 και πάντα θέλουμε κι έχουμε κάθε λόγο να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο. Αλλά δεν μπορούμε να μην βλέπουμε κιόλας ότι ζούμε σε έναν κόσμο με ολοένα περισσότερες αυξανόμενες αβεβαιότητες.

Και αυτό κάνει την γρήγορη αντιμετώπιση κρίσεων αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της καλής ηγεσίας, διότι μονίμως θα προκύπτουν απρόοπτα τα οποία θα πρέπει να μπορείς να διαχειρίζεσαι.

«Έχουμε πόλεμο εδώ και χρόνια στην Ευρώπη»

Έχουμε έναν πόλεμο στην ευρωπαϊκή ήπειρο μετά από 80 χρόνια. Τέσσερα χρόνια κρατάει ο πόλεμος στην Ουκρανία, με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό.

Είναι ένας πόλεμος ο οποίος έχει έναν επιτιθέμενο και έναν αμυνόμενο. Έχει κάποιον ο οποίος θέλει να αλλάξει με τη δύναμη της ισχύος του τα σύνορα και κάποιον ο οποίος προσπαθεί να αμυνθεί απέναντι σε αυτά τα σχέδια επιβολής μιας μεγαλύτερης δύναμης.

Αν ανησυχώ για το 2026; Όχι, δεν ανησυχώ, ούτε υπάρχει κάποιος λόγος πανικού, αλλά δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι η χώρα μας έχει μία υποχρέωση να μπορεί να είναι έτοιμη να διαχειριστεί οποιαδήποτε κατάσταση και οποιαδήποτε κρίση. Και ο λόγος για τον οποίον επενδύουμε τόσο πολύ στο αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεών μας, σε καινούργια αμυντικά συστήματα αλλά και στο ανθρώπινο δυναμικό, έχει ακριβώς να κάνει με αυτό.
Ζούμε πια σε άλλους καιρούς. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλειά μας, κανείς τρίτος δεν θα την εγγυηθεί. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να είμαστε αρκετά ισχυροί για να αποτρέψουμε τον οποιονδήποτε μπορεί να επιβουλεύεται την κυριαρχία μας ή τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Άρα, αυτή η επένδυση στην άμυνα είναι ουσιαστικά μία επένδυση στην ειρήνη, τη δημοκρατία, την ευημερία, είναι πια, στους σημερινούς καιρούς, απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια ή όσο ήσυχοι μπορούμε να κοιμόμαστε.

Και για να κοιμούνται οι πολίτες ήσυχοι, κάποιοι ξαγρυπνούν, μην το ξεχνάμε ποτέ αυτό: τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας. Κάποιοι φροντίζουν για να μπορούν οι πολίτες να κοιμούνται ήσυχοι τα βράδια.

«Ο ύπνος είναι πολυτέλεια τα βράδια με φωτιές»

Θα σας πω ότι πάντα για εμένα -αν και κοιμάμαι καλά- πολύ δύσκολες βραδιές είναι οι βραδιές που έχουμε να διαχειριστούμε μεγάλες φωτιές. Εκεί δεν κοιμόμαστε τα βράδια.

Ευτυχώς φέτος τα πήγαμε πολύ καλύτερα απ’ ό,τι η υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και αυτή η μάχη με την κλιματική κρίση είναι διαρκής και πρέπει κάθε χρόνο να γινόμαστε καλύτεροι. Αλλά όταν έχουμε φωτιές τα βράδια κι έχουμε έννοια να γίνουν οι εκκενώσεις σωστά, εκεί ο ύπνος είναι μια πολυτέλεια.

«Το ταμείο στην πολιτική είναι οι εκλογές»

Κοιμάμαι γενικά καλά τα βράδια, αλλά νομίζω ότι μονίμως πρέπει να ισορροπεί κανείς ανάμεσα σε μία δικαιολογημένη, θα έλεγα, αίσθηση του να αναμετριέται με τους στόχους που έχει θέσει, αναλογιζόμενος όμως ταυτόχρονα, ότι θα υπάρχουν πάντα προβλήματα τα οποία δεν θα μπορεί να τα διαχειριστεί.

Τα προβλήματα είναι πολλά περισσότερα από τις δυνατότητές μας να τα λύσουμε, αυτό είναι ένας κανόνας στην πολιτική. Και πάντα οι προσδοκίες των πολιτών θα είναι περισσότερες από αυτές που μπορούμε να ικανοποιήσουμε. Και αυτή είναι μία πολιτική πραγματικότητα και πρέπει να είναι κανείς ήσυχος και να συμβιβαστεί με αυτή την πραγματικότητα.

Όπως πρέπει να συμβιβάζεται και με την πραγματικότητα, το είπαμε και πριν, ότι θα ακούσει λιγότερα «μπράβο» και περισσότερη κριτική. Μερικές φορές λέμε «μα, εμείς θεωρούμε ότι έχουμε κάνει πολλά σπουδαία πράγματα για τη χώρα, αλλά ακούμε πολλή κριτική» και λέω στους συνεργάτες μου «έτσι είναι η πολιτική».

Αλλά, τελικά, όταν έρχεται η ώρα του «ταμείου» -το «ταμείο» κατά κανόνα για εμάς στην πολιτική είναι οι εκλογές, είναι η στιγμή που οι πολίτες θα αποφασίσουν αν θέλουν να μας ανανεώσουν το συμβόλαιο πρόσληψης ή όχι. Το λέω συχνά, ότι μας έχουν προσλάβει για τέσσερα χρόνια να κάνουμε μια δουλειά, κι όταν έρχονται οι εκλογές αποφασίζουν αν εμείς πρέπει να συνεχίσουμε ή αν πρέπει κάποιος άλλος να κάνει αυτή τη δουλειά. Εκείνη τη στιγμή νομίζω ότι οι πολίτες μπορούν να βάζουν τα πράγματα σε μία «ζυγαριά» και να αξιολογούν τελικά αν τα θετικά είναι περισσότερα από τα αρνητικά.

Είναι δεδομένο ότι θα υπάρχουν αρνητικά, είναι δεδομένο ότι τα θετικά θα μπορούσαν να είναι περισσότερα, αλλά τελικά προς τα πού γέρνει η ζυγαριά; Η χώρα πάει μπροστά ή πάει πίσω; Η ατομική ευημερία των πολιτών, παρά τα προβλήματα της ακρίβειας τα οποία υπάρχουν αναντίρρητα, τελικά η ζωή τους έχει προοδεύσει; Βλέπουν καλύτερη προοπτική με μία κυβέρνηση ή κάνουν μια άλλη επιλογή;

«Δεν είναι στις προθέσεις μου κανείς ανασχηματισμός»

Σε κάθε περίπτωση που γίνονται κυβερνητικές αλλαγές, προσπαθώ να κάνω τις επιλογές που είναι καλύτερες, για να εξυπηρετήσουν τις κυβερνητικές ανάγκες εκείνης της στιγμής. Μην ξεχνάμε ότι ανασχηματισμός έγινε πριν από… Δεν έχει κλείσει χρόνο αυτή η κυβέρνηση.

«Μπαίνουν νέοι άνθρωποι στην πολιτική»

Ευτυχώς αρκετοί. Θα ήθελα περισσότερους, αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψη… Με χαροποιεί το γεγονός, ανοίγω μια παρένθεση, ότι και τώρα που είμαστε στον έβδομο χρόνο της διακυβέρνησής μας υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από νέους ανθρώπους να αναλάβουν κυβερνητικές θέσεις, θέσεις Γενικών Γραμματέων για παράδειγμα, ή να πολιτευθούν με τα ψηφοδέλτιά μας. Αυτό είναι ενθαρρυντικό για ένα κόμμα το οποίο διεκδικεί τρίτη εκλογική νίκη.

Όμως, αν δούμε την άλλη πλευρά, η εικόνα είναι λίγο πιο απαισιόδοξη. Και τι εννοώ με αυτό; Το τίμημα το οποίο καλείται κάποιος να καταβάλλει για να ασχοληθεί με τα κοινά σήμερα είναι πάρα πολύ υψηλό. Δεν αναφέρομαι μόνο στο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να έχει καλύτερες απολαβές στον ιδιωτικό τομέα.

Πάντα θα έχει καλύτερες απολαβές στον ιδιωτικό τομέα από την ενασχόληση με τα κοινά, εκτός αν είναι κανείς στη Σιγκαπούρη όπου έχουν επιλέξει να πληρώνουν τους Υπουργούς τους και τον Πρωθυπουργό μισθούς ιδιωτικού τομέα. Αλλά στις δικές μας δυτικές δημοκρατίες αυτό είναι ένα τίμημα το οποίο κάποιος πρέπει να είναι διατεθειμένος να το καταβάλει γιατί ικανοποιείται από την αίσθηση της προσφοράς στα κοινά.

Αν προσθέσετε σε αυτό το τίμημα, όμως, την τοξικότητα της πολιτικής αντιπαράθεσης και τις προσωπικές αλλά και οικογενειακές επιθέσεις που κάποιος θα δεχθεί, είναι πολύ πιθανό άξιοι άνθρωποι να πουν: «Γιατί να μπλέξω εγώ με την πολιτική;». Και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, θα βαίνει αυξανόμενο.

Αν δεν ρυθμίσουμε κάποια στιγμή, σε ένα ευρωπαϊκό επίπεδο, τα ζητήματα αυτής της χαοτικής ανωνυμίας στο διαδίκτυο, φοβάμαι ότι αυτό το πρόβλημα θα γίνεται ολοένα χειρότερο. Θα επιταχυνθεί από τις εξελίξεις της τεχνητής νοημοσύνης, διότι πια πάρα πολλά από τα κακόβουλα σχόλια τα οποία βλέπουμε δεν αντιστοιχούν σε πραγματικούς ανθρώπους, αντιστοιχούν σε bots. Και αυτό είναι κάτι το οποίο, όμως, δυστυχώς βλέπουμε ολοένα με μεγαλύτερη ένταση.

Και οφείλουν οι δημοκρατίες να αμυνθούν απέναντι σε αυτό. Αν πρεσβεύουμε το δικαίωμα της συμμετοχής στον πολιτικό διάλογο, στη δημόσια σφαίρα, νομίζω ότι οι πολίτες θα πρέπει να μπορούν αυτό να το κάνουν και να ασκούν οποιαδήποτε κριτική θέλουν, αλλά να το κάνουν επώνυμα. Και σίγουρα όχι να κρύβονται πίσω από προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης τα οποία ουσιαστικά εξυπηρετούν μόνο κακόβουλους σκοπούς.

Για το πως θα αντιδρούσε αν τα παιδιά του θα έμπαιναν στην πολιτική

Νομίζω ότι θα πρέπει να κάνουμε κάποιες πολύ σοβαρές συζητήσεις. Αλλά νομίζω ότι όλοι οι γονείς, και εγώ και η Μαρέβα, θέλουμε τα παιδιά μας να είναι ευτυχισμένα και να κάνουν κάτι το οποίο να είναι δημιουργικό και ουσιαστικό.

Και βέβαια, να πούμε και κάτι: ότι η ενασχόληση με την πολιτική δεν είναι ο μόνος τρόπος να προσφέρεις. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι να προσφέρεις στα κοινά, δεν είναι υποχρεωτικό ότι πρέπει κάποιος να πολιτεύεται. Πάρα πολλοί άνθρωποι επιλέγουν έναν σκοπό, συμπληρωματικό στην κύρια ενασχόλησή τους, και αφιερώνουν πολύ χρόνο, πολύ κόπο και πολλή προσπάθεια και ενίοτε και χρήμα στα ενδιαφέροντά τους, τα οποία όμως με κάποιο τρόπο βοηθούν την κοινωνία: από κυρίες και κυρίους που μπορεί να μαγειρεύουν σε ένα συσσίτιο απόρων, μέχρι ανθρώπους που ασχολούνται ενεργά με την κοινωνία των πολιτών και επιλέγουν, παραδείγματος χάρη, να προσφέρουν μέσω του εθελοντισμού.

Και αυτό είναι μία ευρύτερη ενασχόληση με τα κοινά. Μας λέει ότι τελικά δεν μπορεί να τα περιμένουμε όλα από το κράτος αλλά κάπως κι εμείς ας κοιτάξουμε τι μπορούμε να κάνουμε και να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας.

Αλλά ένας κανόνας είναι απαράβατος και ισχύει κι όταν, θα έλεγα, επιλέγω ανθρώπους για την πολιτική: πρέπει να έχουν κάνει κάτι πριν μπουν στην πολιτική. Πρέπει να έχουν «κολλήσει ένσημα». Πρέπει να έχουν δουλέψει.

Δεν θεωρώ ότι το να μπεις στην πολιτική στα 25 σου, ας πούμε, και να μην έχεις καταλάβει τι σημαίνει να έχεις αφεντικό, τι σημαίνει να χτυπάς κάρτα, να πηγαίνεις στο γραφείο σου νωρίς, να έχεις παραδοτέα, να βγάζεις τα προς το ζην, να ιδρώνεις τη φανέλα, για να το πω πολύ απλά, με το να ξεκινήσεις χαμηλά σε μία δουλειά και να προσπαθήσεις να ανέβεις, θεωρώ ότι αυτή η εμπειρία είναι απολύτως απαραίτητη για όποιον θέλει να ασχοληθεί με τα κοινά. Το ίδιο προφανώς ισχύει και για τα παιδιά μου, αν ποτέ κάποιο ή κάποια επιλέξει να ασχοληθεί με την πολιτική.

«Τα στοιχεία που έχω πάρει από τους γονείς μου»

Πιστεύω ότι έχω πάρει και τον συναισθηματισμό της μητέρας μου, άσχετα αν μερικές φορές μπορεί να μην το δείχνω τόσο πολύ, αλλά σίγουρα αυτό το οποίο αποκαλείτε «την ψυχραιμία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη», θα έλεγα ότι η ψυχραιμία είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο απαιτείται να έχεις όταν αναλαμβάνεις αυτή την πολύ σημαντική ευθύνη του να είσαι Πρωθυπουργός.

Δεν έχεις άλλη επιλογή, διότι ασχέτως της πίεσης που αισθάνεσαι και είναι πολλές οι στιγμές που αισθανόμαστε μεγάλη πίεση, οφείλεις να τιθασεύσεις εκείνη τη στιγμή τα συναισθήματά σου.

Ελπίζω να δούμε κάποια στιγμή μια γυναίκα πρωθυπουργό 

Ανά πάσα χρονική στιγμή η χώρα έχει έναν Πρωθυπουργό -κάποια στιγμή ελπίζω να έχει και μία Πρωθυπουργό, να δούμε κάποια στιγμή και την πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργό- και αυτό νομίζω ότι βάζει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση: να αναλογίζεται κανείς τη σημασία του αξιώματος, την ευθύνη την οποία αναλαμβάνει και το γεγονός ότι ανά πάσα στιγμή αναμετριέται με τις προσδοκίες εκατομμυρίων πολιτών, ασχέτως αν αυτοί σε έχουν ή δεν σε έχουν ψηφίσει.

«Έχω υποστεί συστηματική δολοφονία χαρακτήρα, εγώ και η οικογένειά μου»

Καταρχάς ακούω αυτή την κριτική. Μπορώ να σας πω ότι, τουλάχιστον για τον εαυτό μου, δεν την συμμερίζομαι. Και για να επανέλθω στην οικογένεια, η οικογένεια είναι αυτή η οποία με κρατάει γειωμένο και η οποία μπορεί να μου λέει και πολλές φορές σκληρές αλήθειες κατάμουτρα, τις οποίες να μπορώ να ακούω με άνεση, γιατί ξέρω ότι δεν μπορώ ποτέ να αμφισβητήσω τα κίνητρα, ανιδιοτελή κίνητρα αγάπης και πραγματικού νοιαξίματος.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, όμως, ότι η εξουσία -και όντας 6,5 χρόνια Πρωθυπουργός είναι κάτι το οποίο φροντίζω να το υπενθυμίζω στον εαυτό μου κάθε μέρα- έχει αυτή την τάση να σε αποξενώνει από τα προβλήματα του κόσμου.

Το πώς ξεπερνάς αυτή την απόσταση και πρέπει να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου κάθε μέρα ότι είμαστε εδώ πρωτίστως για να λύνουμε προβλήματα και να κάνουμε τις ζωές των ανθρώπων καλύτερες, αυτό και αν θέλει πειθαρχία. Και είναι μια διαρκή υπενθύμιση του λόγου για τον οποίο επιτελούμε αυτή την αποστολή -χρησιμοποιώ πρώτο πληθυντικό γιατί δεν αναφέρομαι μόνο στον εαυτό μου αλλά σε ολόκληρη την κυβέρνηση της οποίας έχω την τιμή να προΐσταμαι.

Και, σίγουρα, νομίζω ότι οποιαδήποτε ένδειξη ότι οποιοσδήποτε μπορεί να αξιοποιεί τα προνόμια της εξουσίας για να διάγει έναν βίο ο οποίος να μην συνάδει με αυτό το οποίο περιμένουν οι πολίτες από τους πολιτικούς, είναι κάτι το οποίο πάντα βαράει «καμπανάκια». Θέλει μια διαρκή υπενθύμιση ότι στους σημερινούς καιρούς μπορεί να μην μπορούμε να λύνουμε όλα τα προβλήματα, και δεν μπορούμε να λύσουμε όλα τα προβλήματα, αλλά πρέπει να προσπαθούμε διαρκώς.

Ξέρουμε επίσης, πολύ καλά, ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε πιο σκληρή κριτική -και αυτό απολύτως λογικό. Πολύ πιο δύσκολα θα ακούσεις την καλή κουβέντα, πολύ πιο εύκολα θα ακούσεις κριτική.

Όσο η κριτική είναι καλοπροαίρετη, με την έννοια ότι έχει στοιχεία προτάσεων, τόσο πρέπει να είναι καλοδεχούμενη. Κάνω, όμως, τη διάκριση μεταξύ αυτής της κριτικής, η οποία σίγουρα υπάρχει, και μιας συστηματικής δολοφονίας χαρακτήρα, που την έχω υποστεί, θα έλεγα ίσως την έχω υποστεί περισσότερο από πολλούς άλλους, και εγώ και η οικογένειά μου.

Αυτή δεν μπορώ να τη δεχτώ. Και νομίζω ότι κάποια στιγμή φτάνει η ώρα που λες «ως εδώ» με αυτού του είδους τις επιθέσεις. Εκεί οφείλεις να αμυνθείς και να υπερασπιστείς και τη δική σου τιμή και κυρίως να προστατεύσεις την οικογένεια σου.

«Υπάρχει πάντα μια τάση ωραιοποίησης της πραγματικότητας από τους συνεργάτες»

Νομίζω ότι υπάρχει πάντα μια τάση ωραιοποίησης της πραγματικότητας από τους συνεργάτες. Και πρέπει πολλές φορές να πιέζω, να ρωτώ: «Μα είναι πραγματικά έτσι»; Πήραμε μια απόφαση, υλοποιούμε μια πολιτική, έχει όμως εφαρμοστεί έτσι όπως την έχουμε σχεδιάσει ή τελικά αυτός ο οποίος εισπράττει τα οφέλη της πολιτικής δεν τα βλέπει έτσι όπως εμείς θέλουμε να τα βλέπουμε;

Να δώσω ένα παράδειγμα από την τρέχουσα επικαιρότητα. Μερικές φορές μπορεί να είναι άλλη η εικόνα που έχουμε για την ταλαιπωρία των πολιτών από τα μπλόκα των αγροτών και άλλο αυτό το οποίο συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Και όταν ρωτάμε και μιλάμε με τους ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να είναι εγκλωβισμένοι στον δρόμο, να μας παρουσιάζουν μια εικόνα πολύ πιο άσχημη, πολύ μεγαλύτερης ταλαιπωρίας, από αυτό το οποίο κάποιοι ενδεχομένως να θέλουν να μας λένε. Αυτό είναι ένα μικρό παράδειγμα του πώς η πληροφορία πάντα μπορεί να φτάνει φιλτραρισμένη και όχι απολύτως ακριβής τελικά στα δικά μου τα αυτιά.

Θέλει μια διαρκή προσπάθεια και πειθαρχία να μπορείς να αμφισβητείς αυτά τα οποία σου λένε. Νομίζω ότι και οι συνεργάτες μου και οι Υπουργοί ξέρουν ότι, επειδή προσπαθώ να γνωρίζω τους φακέλους και τα θέματα σε αρκετά μεγάλη λεπτομέρεια, θα φροντίσω να τους κάνω εκείνες τις ερωτήσεις ώστε να σιγουρευτώ ότι αυτά τα οποία ακούω πράγματι είναι έτσι όπως μου τα λένε.