Le Monde: Η νέα στρατηγική των ΗΠΑ «γυρνά την πλάτη» στην Ευρώπη

Πρόκειται για καθαρή τομή με τη διεθνή τάξη που οικοδομήθηκε μετά το 1945: η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή (05.12.2025), ταράζει τις συμμαχίες και προκαλεί αντιδράσεις.

Όπως επισημαίνει η ανάλυση του Le Monde, ποτέ μέχρι σήμερα ανάλογο επίσημο κείμενο δεν είχε εκφράσει τέτοια αδιαφορία απέναντι στους αντιπάλους των ΗΠΑ… ενώ ταυτόχρονα υιοθετεί έναν ανοιχτά επιθετικό τόνο απέναντι στους παραδοσιακούς συμμάχους — κυρίως στην Ευρώπη.

Στο έγγραφο των 33 σελίδων, μόλις δυόμισι αφορούν την Ευρώπη, η οποία παρουσιάζεται ως ήπειρος σε πορεία «οικονομικής παρακμής» και ενδεχόμενης «πολιτισμικής εξαφάνισης». Η μετανάστευση, η δημογραφία, η λογοκρισία και η «ρυθμιστική ασφυξία» αναφέρονται ως συμπτώματα αυτής της υποτιθέμενης παρακμής.

Μια Ευρώπη ευάλωτη και εργαλειοποιημένη

Η Ουάσινγκτον δεν προτείνει την εγκατάλειψη της Γηραιάς Ηπείρου, αλλά την ιδεολογική της ανασχηματοδότηση. Το κείμενο χαιρετίζει την άνοδο των εθνικιστικών κομμάτων στην Ευρώπη, τα οποία θεωρεί ικανά να «αντιστέκονται» στην παρούσα πορεία της Ένωσης. Πρόκειται για ανοιχτή παρέμβαση που, όπως σημειώνει το Le Monde, στοχεύει στην ενίσχυση των εσωτερικών διαιρέσεων των κρατών–μελών και στην αποδυνάμωση των Βρυξελλών.

Η κατεύθυνση αυτή ευθυγραμμίζεται πλήρως με την ομιλία του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς στο Μόναχο τον Φεβρουάριο — μια ομιλία που πολλοί τότε θεώρησαν μεμονωμένη εκτροπή, αλλά φαίνεται πλέον να αποτελεί την καρδιά της αμερικανικής στρατηγικής.

Η δημοσίευση της στρατηγικής συμπίπτει επίσης με την απόφαση της ΕΕ να επιβάλει πρόστιμο 120 εκατ. ευρώ στο X (πρώην Twitter). Απόφαση που ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο χαρακτήρισε «επίθεση κατά του αμερικανικού λαού» — μια αντίδραση που φανερώνει πολλά για το κλίμα εντός της αμερικανικής διοίκησης.

Στροφή MAGA στην εξωτερική πολιτική

Όπως αναφέρει το Le Monde, το κείμενο θυμίζει περισσότερο πολιτικό μανιφέστο του κινήματος MAGA παρά στρατηγικό έγγραφο. Καταργεί τον μεταπολεμικό διακομματικό κανόνα στην εξωτερική πολιτική και υιοθετεί μια θεώρηση βασισμένη αποκλειστικά σε σχέσεις ισχύος.

Οι παραδοσιακές συμμαχίες γίνονται πλέον υπό όρους, εργαλειοποιούνται και μπορεί να αντιστραφούν. Οι κοινές αξίες παραμερίζονται, υπέρ μιας «απόλυτης» ελευθερίας έκφρασης που χρησιμοποιείται ως όπλο στο εξωτερικό, ενώ αγνοείται στο εσωτερικό.

Στο ουκρανικό, το κείμενο ζητά «διαπραγματευτική κατάπαυση του πυρός» και στέλνει μήνυμα χωρίς περιθώρια παρερμηνείας προς τη Μόσχα: οι ΗΠΑ θέλουν να τερματίσουν την αντίληψη περί διεύρυνσης του ΝΑΤΟ — κάτι που de facto κλείνει την πόρτα της Συμμαχίας για το Κίεβο.

Η ευθύνη της Ρωσίας για τον πόλεμο σχεδόν δεν αναφέρεται, ενώ οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατηγορούνται ότι «συντηρούν τεχνητά» τη σύγκρουση.

Επανεστίαση στο δυτικό ημισφαίριο – κινεζικό πρίσμα στην Ασία

Η κυβέρνηση Τραμπ δηλώνει ότι θέλει να επικεντρώσει τους πόρους της στο δυτικό ημισφαίριο, το οποίο θεωρεί «ζωτικό χώρο» της. Ο στόχος είναι να εμποδίσει ανταγωνιστές — ιδιαίτερα την Κίνα — να αποκτήσουν παρουσία ή στρατηγικό έλεγχο στην περιοχή. Το έγγραφο επιβεβαιώνει αναδιάταξη δυνάμεων και αυξημένη χρήση «θανατηφόρας ισχύος» όπου θεωρείται ότι απέτυχαν οι προηγούμενες πολιτικές αστυνόμευσης.

Η Ασία εξετάζεται αποκλειστικά μέσα από το πρίσμα της αντιπαράθεσης με την Κίνα. Το ΚΚ Κίνας δεν αναφέρεται ούτε μία φορά — κάτι που αναμένεται να προκαλέσει έκπληξη ακόμη και στους Ρεπουμπλικανούς. Η προτεραιότητα είναι η αποτροπή σύγκρουσης για την Ταϊβάν, με διατήρηση στρατιωτικής υπεροχής των ΗΠΑ στην «πρώτη αλυσίδα νησιών», από την Ιαπωνία έως τις Φιλιππίνες.

Το τέλος της μεταπολεμικής εποχής

Για το Le Monde, το συμπέρασμα είναι σαφές: ο Λευκός Οίκος κλείνει την πόρτα στην εποχή που οι ΗΠΑ λειτουργούσαν ως πυλώνας του διεθνούς συστήματος, των συμμαχιών και του πολυμερούς πλαισίου.

Πλέον, η Ουάσινγκτον απαιτεί απόλυτη ευθυγράμμιση και θα προσφέρει στήριξη μόνο όπου εξυπηρετούνται άμεσα αμερικανικά συμφέροντα. Μια μετατόπιση που ενδέχεται να αναδιαμορφώσει βαθιά τη διατλαντική σχέση — με συνέπειες που θα φανούν γρήγορα, στις επόμενες κρίσιμες πολιτικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη.