Μειώστε αυτήν την ομάδα τροφών για να βρείτε ανακούφιση στο στομάχι

Οι επιστήμονες λένε ότι τα ευρήματά τους ανοίγουν τον δρόμο σε νέες θεραπείες για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου που επηρεάζει έως και το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού. Η σύνθεση και η ποικιλία των δισεκατομμυρίων μικροβίων στο έντερο (μικροβίωμα) παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του συνδρόμου, προσθέτουν οι ερευνητές. Οι γιατροί συστήνουν συχνά τον περιορισμό των ζυμώσιμων υδατανθράκων για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Οι συγγραφείς της μελέτης αποκαλούν αυτή την προσέγγιση δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP (ζυμώσιμους ολιγο-, δι-, μονοσακχαρίτες και πολυόλες). Ωστόσο, το πώς ακριβώς λειτουργεί αυτή η δίαιτα είναι ακόμα ασαφές.

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Τι συμβαίνει στο έντερο όταν μειώνετε τους υδατάνθρακες

Για να καλύψουν αυτό το κενό γνώσης, μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο Monash ανέλυσε δείγματα κοπράνων 56 ατόμων με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Οι ερευνητές πήραν επίσης δείγματα κοπράνων από 56 άτομα που συζούσαν με τους συμμετέχοντες, αλλά δεν είχαν την πάθηση.

Στη συνέχεια μπόρεσαν να αναγνωρίσουν το μικροβιακό προφίλ και τα γονίδια στην μετατροπή της τροφής σε ενεργά μόρια, ενώ ακολουθούσαν τη συνήθη διατροφή τους. Μετά οι ερευνητές αξιολόγησαν την κλινική ανταπόκριση σε 41 από αυτά τα ζεύγη μετά από τέσσερις εβδομάδες σε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP, επανεξετάζοντας τα δείγματα κοπράνων τους για άλλη μια φορά.

Πριν οι συμμετέχοντες με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ξεκινήσουν τη δίαιτα χαμηλού FODMAP, τα δείγματα αποκάλυψαν δύο διακριτές μικροβιακές “υπογραφές”, τις οποίες οι ερευνητές ανέφεραν ως IBSP (παθογονική υπογραφή) και IBSH (υγιεινή υπογραφή).

Σύμφωνα με την μελέτη, η παθογόνος μικροβιακή υπογραφή ήταν άφθονη στα επιβλαβή βακτήρια Firmicutes, συμπεριλαμβανομένων των γνωστών βακτηρίων που προκαλούν ασθένειες, όπως τα C. difficile, C. sordellii και C. perfringens. Αποκάλυψαν επίσης τα βακτήρια γαλακτικού οξέος Streptococcus parasanguinis και Streptococcus timonensis, που συνήθως εμφανίζονται στο στόμα ενός ατόμου.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα βακτηριακά γονίδια για τον μεταβολισμό των αμινοξέων και των υδατανθράκων υπερεκφράζονται. Αυτό μπορεί να εξηγήσει την περίσσεια ορισμένων μεταβολιτών που συνδέονται με συμπτώματα συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.

Καλύτερη υγεία μετά την αλλαγή διατροφής

Η υγιεινή μικροβιακή υπογραφή των άλλων ασθενών με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ήταν παρόμοια με εκείνη που βρέθηκε στην ομάδα σύγκρισης των ανθρώπων που ζούσαν μαζί τους, αλλά δεν έπασχαν από την πάθηση. Μετά από τέσσερις εβδομάδες στη δίαιτα χαμηλού FODMAP, το μικροβίωμα της ομάδας σύγκρισης και εκείνων με το υγιές μικροβιακό προφίλ παρέμεινε το ίδιο.

Οι συγγραφείς της μελέτης προσθέτουν, ωστόσο, ότι το μικροβίωμα εκείνων με το παθογόνο προφίλ έγινε πιο υγιές. Έδειξαν αύξηση των Bacteroidetes και πτώση στα είδη Firmicutes. Επιπλέον, η ομάδα δεν διαπίστωσε υπερέκφραση βακτηριακών γονιδίων που εμπλέκονται στον μεταβολισμό των αμινοξέων και των υδατανθράκων.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα συμπτώματα των συμμετεχόντων βελτιώθηκαν σε τρεις στους τέσσερις ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αλλά η κλινική ανταπόκριση στη δίαιτα χαμηλής FODMAP ήταν μεγαλύτερη σε αυτούς με την πάθηση και την παθογόνο μικροβιακή υπογραφή από ό,τι σε αυτούς με την πάθηση και υγιή μικροβιακή υπογραφή.

“Τα στοιχεία που συσχετίζουν τη διατροφή, το μικροβίωμα και τα συμπτώματα στο (παθογόνο) σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι εντυπωσιακά, αλλά απαιτούνται μελέτες, για να αποδειχθεί ότι η σχέση είναι αιτιολογική”, αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.

Νέα προβιοτική θεραπεία για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου;

Ωστόσο, οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για την ανάπτυξη μιας μικροβιακής υπογραφής για τον εντοπισμό εκείνων που θα ωφελούνταν από μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP και για την καλύτερη διαχείριση αυτών που δεν θα το έκαναν.

“Εάν τα βακτήρια που αντιπροσωπεύονται στον παθογόνο υπότυπο αποδειχθεί ότι παίζουν παθογόνο ρόλο στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ίσως μέσω της μεταβολικής τους δραστηριότητας, αυτό παρέχει έναν στόχο για νέες θεραπείες και έναν ενδιάμεσο δείκτη για την αξιολόγησή τους”, προσθέτουν οι ερευνητές.

Ο καθηγητής Peter Gibson και η δρ. Emma Halmos περιγράφουν την εισαγωγή και υιοθέτηση της δίαιτας FODMAP ως “μια σημαντική αλλαγή στη διαχείριση ασθενών με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου προς την ολοκληρωμένη φροντίδα”.

“Όμως, αν και είναι μια αποτελεσματική συμπτωματική θεραπεία, ενέχει κινδύνους που σχετίζονται με την επιδείνωση της διαταραγμένης διατροφής, την αμφισβήτηση της διατροφικής επάρκειας και πιθανώς την πρόκληση δυσβιοτικών μικροβίων του εντέρου”, συνεχίζουν.

Επισήμαναν επίσης ορισμένα αδύναμα σημεία της μελέτης:

Νιώθουν ότι η μελέτη δεν αξιολόγησε πλήρως τη διατροφή FODMAP, επισημαίνοντας ότι οι συμμετέχοντες δεν ανέφεραν την πρόσληψη φυτικών ινών καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης. Οι ειδικοί εξέφρασαν ότι επειδή ορισμένοι από τους ασθενείς αποχώρησαν από την μελέτη, αυτό μείωσε τη δύναμη των αποτελεσμάτων.

“Ωστόσο, η ομορφιά της μελέτης δεν έγκειται στον οριστικό της χαρακτήρα, αλλά στο ότι επιτρέπει τη δημιουργία εφικτών καινοτόμων υποθέσεων που μπορούν να εξεταστούν από εστιασμένες μελέτες. Ίσως η δίαιτα FODMAP να μην είναι απλώς μια συμπτωματική θεραπεία”.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Gut.

φωτό: iStock