Μέτρα στήριξης 2023 – ESM: Εξασφαλίστε χώρο από φέτος
Να εξοικονομήσει δημοσιονομικό χώρο από φέτος ώστε να είναι σε θέση να τον χρησιμοποιήσει για πρόσθετα μέτρα στήριξης το 2023, όταν τα δημοσιονομικά περιθώρια θα είναι πολύ περιορισμένα εξαιτίας τόσο του στόχου για επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα όσο και της διολίσθησης της οικονομίας σε χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης ή και σε ελαφρά ύφεση, κάλεσε την κυβέρνηση χθες ο επικεφαλής της αποστολής του ESM στην Ελλάδα Πάολο Φιορέτι, μιλώντας στο συνέδριο του Economist. Μάλιστα ο ίδιος υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο θα το εκλάμβαναν θετικά και οι οίκοι αξιολόγησης ενόψει της αναβάθμισης της Ελλάδας σε επενδυτική βαθμίδα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σχετικός προβληματισμός αναπτύσσεται και στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρουν πηγές του, το προσχέδιο προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στη Βουλή την προσεχή Δευτέρα 3 Οκτωβρίου διαμορφώνεται με ελαφρώς χαμηλότερο πρωτογενές έλλειμμα φέτος, έναντι του στόχου για 2% του ΑΕΠ, αλλά και ελαφρώς χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα το 2023, έναντι του στόχου για 1,1% του ΑΕΠ. Ετσι, το μέγεθος της προσαρμογής θα παραμένει το ίδιο, όπως προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας.
O κ. Φιορέτι τόνισε τη σημασία της επίτευξης επενδυτικής βαθμίδας και επισήμανε ότι η πρόσφατη διατήρηση αμετάβλητων των αξιολογήσεων από τη Moody’s και την DBRS σημαίνει ότι υπάρχει επιβράδυνση στην πορεία αυτή, αλλά όχι ότι χάθηκε η δυναμική της. Υπάρχει πιθανότητα να επιτευχθεί επενδυτική βαθμίδα, ιδίως το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Η επικεφαλής της αποστολής της Κομισιόν στην Ελλάδα Τζούλια Λέντβα σημείωσε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν μεν από 40,6% το 2019 σε 12,1% σήμερα, αλλά σημαντικό απόθεμα χρέους παραμένει στην οικονομία, καθώς στα χέρια των servicers στα τέλη του ’21 βρισκόταν χρέος 79,7 δισ. ευρώ, που αναλογεί στο 40% του ΑΕΠ.
Το υπουργείο Οικονομικών και η Τράπεζα της Ελλάδος πάντως αισιοδοξούν για τον ρυθμό ανάπτυξης τουλάχιστον για φέτος. Eτσι, ο υπουργός οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας είπε χθες μιλώντας στο ίδιο συνέδριο ότι ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος θα είναι 5,3% και το ΑΕΠ θα φτάσει στα 210 δισ., ενώ το 2023 προβλέπεται ότι η ανάπτυξη θα ξεπεράσει το 2% και το ΑΕΠ θα φτάσει στα 220 δισ. ευρώ. Ο κ. Σταϊκούρας επισήμανε μάλιστα ότι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ρεκόρ επενδύσεων που σημειώνει η χώρα. Το 2021, είπε, οι άμεσες ξένες επενδύσεις ανήλθαν σε 5 δισ. ευρώ, η υψηλότερη επίδοση της τελευταίας εικοσαετίας, ενώ η ανοδική πορεία συνεχίζεται και φέτος, καθώς στο πρώτο εξάμηνο αυτές έχουν ξεπεράσει το 90% των επιδόσεων του 2021.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας ανέφερε ότι η αύξηση του ΑΕΠ για το 2022 προβλέπεται στο 6%, κάτι που οφείλεται κυρίως στον τουρισμό και στη λεγόμενη καταπιεσμένη ζήτηση μετά τον εγκλεισμό της πανδημίας. Για το 2023 η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,8%.
Ο κ. Στουρνάρας προειδοποίησε όμως ότι οι εξελίξεις αυτές δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Οπως είπε, το 2023 ο συνδυασμός της αύξησης των επιτοκίων, των υψηλών τιμών φυσικού αερίου, της σταδιακής περαιτέρω απόσυρσης της κρατικής βοήθειας για λόγους δημοσιονομικούς και της εξάντλησης της καταπιεσμένης ζήτησης ενδεχομένως να οδηγήσει τις οικονομικές εξελίξεις στη Ζώνη του Ευρώ πιο κοντά στο χειρότερο σενάριο παρά στο σενάριο βάσης.
Αυτό θα επηρεάσει και τις εξελίξεις στην Ελλάδα, αλλά η αναλογικά μεγάλη εισροή κονδυλίων από την Ε.Ε. σε συνδυασμό με τη μικρότερη ενεργειακή επιβάρυνση της ελληνικής οικονομίας σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. και τα χαρακτηριστικά διάρθρωσης του δημόσιου χρέους δημιουργούν τις συνθήκες ώστε η ενδεχόμενη υλοποίηση του δυσμενούς σεναρίου για την Ε.Ε. να μην έχει αντίστοιχες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία.