Μια Παναγιά, γοργόνα
Του Σπύρου Συμεών
Παναγιά η Γοργόνα είναι γνωστή σαν άκουσμα σε πολλούς, λίγοι όμως γνωρίζουν πως όντως υπάρχει.
Πρόκειται για μία εικόνα που βρίσκεται σε ένα μικρό εκκλησάκι, σε ένα ξωκλήσι κρεμασμένο πάνω στα βράχια σε ένα ψαροχώρι της Λέσβου, την Σκάλα Συκαμινιάς.
Αυτή η μοναδική και περίεργη ονομασία της Παναγιάς, έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό από το έργο του μεγάλου Στρατή Μυριβήλη που είχε και τον ομώνυμο τίτλο.
Είναι μια παράδοξη απεικόνιση της Παναγιάς που ο αγιογράφος που την συνέλαβε ως ιδέα προφανώς θα ήθελε να παντρέψει τοπικές παραδόσεις και θρύλους με την χριστιανική πίστη που για κάποιους βέβαια μπορεί να περνά λιγάκι τα συνηθισμένα.
Μπορεί θεολογικά, δογματικά και συνειδησιακά να μην στέκει παρ’όλα αυτά η εικόνα της Παναγιάς της Γοργόνας αποτελεί πραγματικότητα και πλέον κομμάτι της παραδόσεώς μας, δεν εικονίζεται όπως την έχουμε γνωρίσει μέσα από την Βυζαντινή και όχι μόνο αγιογραφική τέχνη αλλά ως γοργόνα, από την μέση και πάνω έχει την συνηθισμένη μορφή της Παναγιάς και κρατά στο ένα χέρι ένα καραβάκι και στο άλλο μία τρίαινα, ως προστάτιδα των θαλασσόλυκων.
Από την μέση και κάτω έχει σώμα ψαριού, όπως και οι γνωστές από τους θρύλους και τις παραδόσεις γοργόνες.
Παράδοξο ή μη για εμάς του ανθρώπους, η Παναγιά είναι αυτή που γνωρίζει.