Είναι ο κορωνοϊός ένα καμπανάκι για την ανθρώπινη δραστηριότητα και αλαζονεία; Η πλειοψηφία των επιστημόνων απαντάει ακαριαία, χωρίς δεύτερη σκέψη, με ένα ηχηρό «ναι». Οι πανδημίες όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα είναι αποτέλεσμα της άνευ ορίων δραστηριότητας, της συμπεριφοράς μας στη Φύση, την οποία συστηματικά αγνοούμε εδώ και δεκαετίες. Είναι πλέον αργά; Η ζημιά είναι ανεπανόρθωτη ή υπάρχει χρόνος;
Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα, το σίγουρο όμως είναι ότι όλα τα παγκόσμια συστήματα υγείας, όλα τα think tank των ειδικών, όλες οι οργανώσεις, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μέχρι το WWF λένε με απλά λόγια ότι αν δεν αλλάξουμε πορεία, αν δεν βρούμε μια νέα ισορροπία, θα ζήσουμε πολλές ακόμη πανδημίες, ίσως και πιο φονικές, ως αποτέλεσμα της αποψίλωσης των δασών, της καταστροφής του περιβάλλοντος, της παράνομης εμπορίας άγριων ζώων, της εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας.
Ας δούμε όμως και τα καλά αυτής της περιπέτειας με τον κορωνοϊό, όσο μπορεί να βρει κανείς κάτι καλό σε έναν ιό που έχει μέχρι σήμερα προκαλέσει 870.000 θανάτους σε ολόκληρο τον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά μπορούμε να κρατήσουμε κάτι χρήσιμο.
Δεν υπάρχει άλλοθι. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν γνωρίζουμε. Και όσο κι αν η στάση μας υπογραμμίζεται από την ευσυνειδησία μας και αποτελεί υπόθεση «ατομικής ευθύνης» –δημοφιλής όρος το τελευταίο διάστημα–, κακά τα ψέματα, η χάραξη πορείας είναι υπόθεση της πολιτικής.
Οροι όπως «πράσινη ανάκαμψη» ή «ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», επιβάλλεται πλέον να αποτελούν κεντρική στρατηγική και όχι απλώς ολίγη από… οικολογία στα προγράμματα των κομμάτων που διεκδικούν την εξουσία προκειμένου να κερδίσουν «πράσινους» ψηφοφόρους. Είναι δουλειά της πολιτικής να φροντίσει για μια υγιή ανάκαμψη, για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση, για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που θα σέβεται και θα υπολογίζει τη Φύση.
Και δική μας δουλειά να επιλέγουμε τους πολιτικούς που θα παραμένουν προσηλωμένοι σε αυτή την πορεία. Εχουμε καταλάβει ότι ο «λογαριασμός» από την πανδημία COVID-19 είναι πολύ ακριβός. Τουλάχιστον να μην τον πληρώσουμε ξανά και ξανά.